جوان آنلاین: رسانه در دنیای امروز با انبوهی از فناوری‌های نوین مهم‌ترین پدیده غالب و اثرگذار است. اگر پیش از این برای تکمیل رشد اجتماعی و فردی کودکان، سهم خانواده و جامعه را یکسان می‌دیدیم، اکنون رسانه‌ها در هر گونه خود از جمله رادیو و شبکه‌های اجتماعی می‌توانند بخشی از این سهم را از آن خود کنند و در شکل‌گیری شخصیت فرزندان ما نقش داشته باشند.
هرچند ساخت برنامه رادیویی برای کودکان ویژگی‌های خودش را دارد و نیاز است برنامه‌سازان به موضوعات مرتبط با کودک و نوجوان اشراف کامل داشته باشند تا بتوانند براساس نیاز‌های این گروه سنی برنامه‌سازی کنند. برنامه «زنگ تفریح» عنوان برنامه‌ای است که با همکاری رادیو سلامت و وزارت آموزش‌وپرورش تهیه شده، مختص گروه سنی کودک و خردسال است و تلاش می‌کند با بیان شیرین و نمایشی به موضوعات مرتبط با امور تربیتی و آموزشی کودکان بپردازد. زمان پخش این برنامه همزمان با زنگ تفریح مدارس مقطع ابتدایی است که از سوی دانش‌آموزان بسیار مورد استقبال قرار گرفته است.
آموزش با زبان بازی
نازیلا نظمی، یکی از تهیه‌کنندگان باسابقه در رادیو سلامت است که بیشتر او را در تولید محتوا برای کودکان و نوجوانان می‌شناسند. او علاوه بر «زنگ تفریح»، برنامه «سیبک و قصه‌های مادربزرگ» را نیز برای گروه سنی خردسال با محوریت قصه‌گویی روی آنتن می‌برد و از این طریق سعی دارد ضمن آموزش مهارت‌های اجتماعی، نکات آموزشی را به بچه‌ها منتقل کند.
تهیه‌کننده «زنگ تفریح» در خصوص این برنامه که اکنون وارد چهارمین سال تولیدش شده به «جوان» گفت: این برنامه کاری از گروه فضای مجازی رادیو سلامت به نویسندگی لیلا میرکیانی است که با تم موزیکال نمایشی به زبان ساده و کودکانه، سبک زندگی سالم را به کودکان آموزش می‌دهد و می‌کوشد با بیانی شیرین و نمایشی و با محوریت امور تربیتی و آموزشی، مفاهیم بهداشتی و سلامت، سبک زندگی سالم، تغذیه صحیح و اصولی و تحرک را به کودکان آموزش دهد.
وی «زنگ تفریح» را از مهم‌ترین برنامه‌های شبکه رادیویی سلامت برای دانش‌آموزان دانست و افزود: این برنامه در دو نوبت صبح (۸:۵۰) و ظهر (۱۳:۵۰) همزمان با زنگ تفریح در مدارس به مدت ۱۰ دقیقه روی آنتن می‌رود و به دلیل همراهی وزارت آموزش‌وپرورش، همه مدارس ابتدایی کشور با همکاری مربیان سلامت شنونده ما هستند.
نظمی با اشاره به حضور فعال کودکان و دانش‌آموزان در این برنامه عنوان کرد: «زنگ تفریح» بیش از ۳۰ هزار عضو فعال دانش‌آموزی از سراسر کشور در پیام‌رسان «شاد» دارد که با عنوان «سفیران سلامت» در جهت اشاعه تندرستی، نشاط و پویایی فعالیت می‌کنند و مروجان سلامت در مدرسه و جامعه محسوب می‌شوند. در فصل مدارس تعداد پیام‌های ارسالی به این برنامه روزانه به بیش از هزار پیامک از سراسر ایران می‌رسد.
وی با اشاره به سهم مشارکت بچه‌ها در این برنامه گفت: بچه‌ها از فعالیت‌هایشان در مدرسه که به مناسبت‌های مختلف برپا می‌شود، فیلم و عکس می‌گیرند یا در قالب صوت، گزارش آن برنامه را برای ما می‌فرستند. همچنین اگر داستان، شعر یا دکلمه‌ای هم داشته باشند ازطریق برنامه «شاد» برای ما ارسال می‌کنند. اغلب این بچه‌ها به‌مرور همکاری‌شان را با ما گسترش می‌دهند و به‌طور مستمر گزارش و خبر می‌فرستند.
این تهیه‌کننده یادآور شد: سیبک، نماینده قشر خردسال است که نقشش را مریم باقری بازی می‌کند و همانطور که در برنامه «سیبک و قصه‌های مادربزرگ» که با موضوع قصه هر شب ساعت ۲۱:۱۰ روی آنتن می‌رود، او در کنار مادربزرگ است، اما در برنامه «زنگ تفریح» سیبک کنار سیب باباست؛ شخصیت عاقلی که پس از شنیدن صحبت‌های سیبک او را راهنمایی می‌کند. وی که ترانه‌سرایی برنامه را نیز برعهده دارد به اهمیت پویش‌ها در این برنامه اشاره کرد و گفت: با شروع فصل مدارس، پویش‌های مختلفی درباره موضوعات مختلف اجتماعی و فردی داریم که بچه‌ها با اشتیاق در آن شرکت می‌کنند. ضمن اینکه ما در جشن‌های محیطی مانند جشن ۱۰ کیلومتری غدیر یا سالگرد پیروزی انقلاب حضور فعال داریم و بچه‌ها همیشه منتظر سیبک و مادربزرگ در این جشن‌ها هستند.
قصه‌گویی به سبک سیبک
نظمی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به برنامه «سیبک و قصه‌های مادربزرگ» که با محوریت آموزش مهارت‌های زندگی به کودکان روی آنتن رادیو سلامت می‌رود اشاره کرد و گفت: این برنامه به شکل علمی و با محوریت و هدف قصه‌درمانی برای کودکان خردسال طراحی شده و با همراهی فرشته قربانی در نقش مادربزرگ روی آنتن می‌رود. در این برنامه مریم باقری قصه‌ها را روایت می‌کند و آسیه گرجی و رضا شجاعی به‌عنوان بازیگر در برنامه حضور دارند. این تهیه‌کننده با بیان اینکه هدف از ساخت این برنامه این است که بزرگ‌تر‌ها و پدر و مادر‌ها دنیای بچه‌ها را بیشتر بشناسند و بتواند با ورود به دنیای آنها فضای ذهنی‌شان را درک کنند، یادآور شد: در این برنامه، سیبک نماینده قشر خردسال است و هر بار که برایش ماجرایی پیش می‌آید، مادربزرگ تلاش می‌کند او را آگاه کند تا راه و رسم زندگی را یاد بگیرد.
وی افزود: تفاوت این نوع قصه‌گویی با دیگر برنامه‌های مشابه در نوع روایت و پیامی است که پشت قصه‌هاست و هدف ما از قصه‌گویی مادربزرگ برای سیبک این است که مخاطب دنیای بچه‌ها، نیاز‌ها و دلیل رفتار‌های آنان را بشناسد. در دل هر قصه یک پیام روانشناختی رفتاری نهفته است که کارکرد آموزشی دارد.
ارتقای سلامت روان با ترویج کتابخوانی
این تهیه‌کننده با اشاره به هدف دیگر برنامه مبنی بر علاقه‌مند کردن کودکان به مطالعه بیان کرد: در این برنامه به غیراز آنکه لیلا میرکیانی، نویسنده برنامه قصه‌های ویژه خردسالان را تنظیم رادیویی و در برنامه روایت می‌کند، بخش معرفی کتاب هم داریم و کتاب‌های مناسب قصه را به بچه‌ها معرفی می‌کنیم.
نظمی با اشاره به مأموریت رادیو سلامت برای ارتقای سطح سلامت روان کودکان و خانواده‌ها اظهار کرد: در کنار قصه‌گویی و توجه دادن بچه‌ها به فرهنگ مطالعه و کتابخوانی ما روی مأموریت شبکه هم متمرکز هستیم و در این برنامه به شکل غیرمستقیم و در قالب قصه و نمایش به کودکان نکات تربیتی، سلامت و بهداشت روان، سلامت اجتماعی، سلامت خانوادگی و تغذیه را آموزش می‌دهیم.
این تهیه‌کننده یادآور شد: بدیهی است که شنوندگان برنامه، خانواده‌ها و والدین هم هستند؛ از این‌رو نگاه ما آموزش غیرمستقیم به والدین است تا با دنیای کودکان بیشتر آشنا شوند. این قصه‌ها به ما بزرگ‌تر‌ها یادآوری می‌کند که طرز برخورد و نوع واکنش‌مان در مقابل رفتار‌های کودکان چگونه باید باشد و باید چطور رفتار و صحبت کنیم. در واقع نگاه ما متمرکز بر قصه‌درمانی است تا به دنیای کودکان نزدیک شویم.
تهیه‌کننده رادیو سلامت در پایان یادآور شد: رادیو سلامت شبکه‌ای تخصصی است و به قصه و تأثیراتش در ذهن کودک از منظر علمی می‌نگرد و با این کار می‌خواهد پاسخگوی پرسش‌های ذهنی کودکان باشد.
