مجلس شورای اسلامی روز گذشته در جلسه‌ای پر تنش با ۱۴۳ رأی موافق، ۱۲۰ رأی مخالف و پنج رأی ممتنع، به عضویت ایران در کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم (CFT) رأی داد؛ کنوانسیونی که طی ماه‌های گذشته به محل مناقشه موافقان و مخالفان در درون و بیرون مجلس تبدیل شده بود و حتی برای دو ماه بررسی آن در مجلس مسکوت گذاشته شد.
دیروز، اما این لایحه که از لوایح چهار گانه مجلس در قالب (FATF) به شمار می‌آید، در دستور کار نمایندگان خانه ملت قرار گرفت. نمایندگان ابتدا در جلسه‌ای غیرعلنی به مدت بیش از دو ساعت با حضور نمایندگانی از دولت به بررسی ابعاد و پیامد‌های این کنوانسیون پرداختند و سپس در جلسه علنی، نمایندگان مخالف و موافق پشت تریبون رفتند و به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند. در حساسیت این لایحه همین بس که ۴۹ نماینده برای مخالفت با آن اسم‌نویسی کردند، حال آنکه تنها ۲۱ نماینده برای موافقت اسم نویسی کردند، لیکن بر اساس مقررات داخلی تنها دو موافق و دو مخالف می‌توانستند پشت تریبون قرار گیرند. علاوه بر این ۶۲ نفر از نمایندگان طی درخواستی به هیئت رئیسه، خواستار رأی‌گیری علنی و شفاف با ورقه شدند، اما این پیشنهاد هم رأی نیاورد تا مجلس شورای اسلامی در مسیر مطالبه عمومی از شفاف‌سازی تصمیمات خود، این بار هم رأی قبولی به دست نیاورد.
جلسه با نشست غیرعلنی آغاز شد
در نشست غیرعلنی صبح مجلس شورای اسلامی مقامات گوناگون دستگاه‌های نظامی و غیرنظامی از جمله بانک مرکزی، وزارت اطلاعات، وزارت امور خارجه و اتاق بازرگانی حضور یافتند. نشستی که اطلاعات خاصی از آن منتشر نشده است، اما بر اساس سخنان و گفته‌های نمایندگان مقامات دولتی با تصویب این لایحه موافق بوده و مقامات نظامی نسبت به برخی تهدید‌های آن هشدار داده‌اند. با پایان نشست غیرعلنی موافقان و مخالفان به بیان نظرات خود در قبال این لایحه پرداختند.
مخالفان: جلوی خود تحریمی را بگیریم
مهم‌ترین انتقاد نمایندگان مخالف پیوستن ایران به این کنوانسیون در جلسه دیروز مجلس تبعات سخت آن برای کشور و ترساندن مردم از شرایط فعلی بود. محمد دهقان، نماینده مردم چناران و طرقبه با اشاره به اینکه بخشی از بحران‌های اقتصادی برخاسته از اجرای تعهدات FATF است، اظهار کرد: در شرایط جنگی نباید اطلاعات اقتصادی را در اختیار دشمن قرار دهیم؛ برخی صحبت از موضوع حزب‌الله، سپاه و ... می‌کنند که البته اهمیت دارد، اما مباحث فرعی است اصل جمهوری اسلامی است.
این نماینده مردم در مجلس دهم با تأکید بر اینکه اجرای الزامات FATF در داخل کشور سبب شده افرادی توسط امریکا تحریم شوند، تصریح کرد: بر این اساس بانکی در داخل کشور حتی اجازه نداده این افراد حساب معمولی داشته باشند و به آنها گفته شده در این صورت بانک هم تحریم خواهد شد؛ حتی یکی از بانکها دستور‌العملی صادر کرده مبنی بر اینکه افراد مورد تحریم واقع شده از سوی امریکا نمی‌توانند در این بانک حساب داشته باشند.
سید حسین نقوی حسینی، نماینده مردم ورامین نیز در مخالفت با این لایحه گفت: چرا مردم را می‌ترسانید، چرا می‌گویید اگر عضو این کنوانسیون نشوید پروژه‌ها در شهرستان‌ها حل نمیشود، چرا پشت تریبون می‌گویید مشکلات پولی و مالی مردم حل نمیشود و مردم گرسنه می‌مانند. وی با تأکید بر اینکه علت همه گرفتاری‌های امروز کشور برجام است، تصریح کرد: یادتان هست پشت همین تریبون اعلام کردید اگر برجام تصویب شود مشکل آب آشامیدنی حل میشود، اشتغال جوانان و مشکلات مالی و پولی حل میشود، متأسفانه این مجلس ۲۰ دقیقه برجام را تصویب کرد و هنوز مورد اتهام ملت است.
موافقان چه گفتند؟
موافقان این لایحه نیز تصویب این لایحه را زمینه‌ساز شفافیت نظام اقتصادی و جلوگیری از به وجود آمدن بابک زنجانی‌های جدید دانستند!
محمد رضا نعمتی، نماینده مردم تهران با اشاره به اینکه کشور‌هایی که در شرایط تحریمی به ایران کمک کرده‌اند، امروز به مسئولان نظام اعلام می‌کنند که اگر عضویت در CFT توسط ایران پذیرفته نشود، نمی‌توانند مبادله پولی با کشورمان داشته باشند، ادامه داد: همین امروز نمی‌توانیم نفتی را که صادر می‌کنیم، پول آن را به داخل کشور وارد کنیم. اگر مبادلات مالی خارج از CFT انجام شود، باید بپذیریم که بابک زنجانی‌های جدیدی ایجاد شود و پول کشور را به حراج بگذاریم. محمد فیضی، نماینده مردم اردبیل هم با بیان اینکه ما در مقام انتخاب نیستیم، بلکه مقدمه داشتن روابط عادی در صحنه بین‌المللی پذیرفتن FATF است، گفت: بهتر است با تصویب CFT از فشار اقتصادی به مردم بکاهیم.
قرائت نامه رهبری در صحن
شاید نقطه عطف جلسه دیروز در کنار سخنان موافقان و مخالفان قرائت نامه رسمی دفتر مقام معظم رهبری در خصوص نظر ایشان پیرامون این لایحه بود. این نامه در پی انتقاد سید حسین نقوی حسینی، نماینده مردم ورامین قرائت شد که طی اخطار قانون اساسی لاریجانی را مسئول کم‌کاری در خصوص توجه به نظرات رهبر انقلاب در این باره دانست.
نقوی حسینی به لاریجانی گفت: هر ساله نمایندگان مجلس با رهبر انقلاب ملاقات و ایشان توصیه‌هایی را به نمایندگان بیان می‌کنند، از این رو هیئت رئیسه مطابق قسمی که یاد کرده است باید آنها را اجرایی کند. در این راستا بیان کردند کنوانسیون‌هایی که در اتاق فکر استکبار جهانی پخت و پز می‌شوند چرا باید تصویب شوند، بنابراین خودتان لایحه و طرحی بنویسید و مزایای آنها را در نظر بگیرید و معایب را کنار بگذارید. وی با اشاره به اینکه همه نمایندگان حدس ذهنی‌شان این بود که سخنان رهبر انقلاب در مورد لوایح چهارگانه است، افزود: بر این اساس انتظار می‌رفت رئیس مجلس با رؤسای کمیسیون‌ها و فراکسیون‌ها جلساتی را برگزار کند و‌ساز و کاری در این مورد ترتیب دهد.
در واقع انتظار می‌رفت جلساتی گذاشته شود تا مشخص شود می‌توانیم در این راستا طرح دهیم یا لایحه‌ای از سوی دولت ارائه شود. در پاسخ به این اخطار نقوی حسینی بود که لاریجانی نیز نامه دفتر رهبری را قرائت کرد. در نامه‌ای که رئیس مجلس برای نمایندگان خواند، آمده بود: در پی استفسار تلفنی جنابعالی نسبت به مخالفت و عدم مخالفت مقام معظم رهبری (مدظله العالی) با بررسی لوایح چهارگانه و کنوانسیون‌ها در مجلس شورای اسلامی به دنبال فرمایشات معظم له در دیدار نمایندگان، مقام معظم رهبری فرمودند: «آنچه من در دیدار با نمایندگان راجع به لوایح چهارگانه و کنوانسیون‌ها گفتم مربوط به اصل کنوانسیون‌ها بود نه کنوانسیون خاصی، بنابراین با بررسی این لوایح در مجلس مخالفتی ندارم تا مسیر قانونی خود را طی کند.»
ظریف: نمی‌توانیم تضمین بدهیم مشکلات ما حل میشود
از میان مقامات حاضر در جلسه غیرعلنی تنها محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه در نشست علنی صحبت کرد و با اشاره به ضرورت اجرای استاندارد‌های مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم در کشور گفت: من و آقای رئیس جمهور نمی‌توانیم تضمین بدهیم که با پیوستن به لایحه عدم حمایت مالی از تروریسم مشکلات ما حل خواهد شد، اما می‌توانیم تضمین بدهیم که با نپیوستن به این لایحه امریکا بهانه مهمی را برای افزایش مشکلات ما پیدا خواهد کرد.
وی با اشاره به اینکه گرانی و عدم گرانی ارز ارتباطی با تصویب این لایحه ندارد، افزود: زمانی که با چینی‌ها صحبت می‌کنیم که نیات استکباری علیه ایران ندارند و از لحاظ مواضع بین‌المللی با ایران مواضع مشابهی دارند و چین و روسیه شریک راهبردی جمهوری اسلامی محسوب می‌شوند، اما رئیس بانک مرکزی روسیه سه روز گذشته به آقای همتی گفته بدون FATF نمی‌توانیم کار شما را انجام دهیم، همچنین چینی‌ها در این رابطه نظر مشابه داشتند. بنابراین به من نگویید که اگر این کنوانسیون و شرایط FATF را اجرا کردیم همه مشکلات حل میشود، اما یکی از مهم‌ترین بهانه‌ها برداشته میشود و نمی‌توانند در این زمینه جلوی کار‌های جمهوری اسلامی را بگیرند.
در نهایت با سخنان موافقان و مخالفان مجلس و در شرایطی که عده‌ای از نمایندگان در جلوی سکوی هیئت رئیسه تجمع کرده بودند، با رأی‌گیری مخفی ۱۴۳ رأی موافق، ۱۲۰ رأی مخالف و پنج رأی ممتنع از مجموع ۲۷۱ نماینده حاضر در جلسه به این لایحه رأی مثبت دادند.
توپ در زمین دولت
مرحله بعدی در خصوص لایحه CFT بررسی آن در شورای نگهبان قانون اساسی است. اگرچه برخی اظهار نظر‌ها در خصوص نظر این شورا صورت گرفته است، اما سخنگوی شورای نگهبان اظهار نظر در این باره را زود دانست. به نظر می‌رسد که حالا توپ در زمین دولت است تا با پیگیری دقیق و مستمر زمینه بهره‌مندی ایران از اجرای استاندارد‌های گروه ویژه اقدام مالی و فعال شدن خطوط اعتباری غیردلاری را از طریق اروپا و چین فراهم کند. مسئله‌ای که یک بار در خصوص برجام تکرار شد و وزارت امورخارجه باید مراقب باشد تا بار دیگر این تجربه تکرار نشود.
خوش بحال نمایندگان 
