جوان آنلاین: گاهی تاریخ، چهره‌هایی را به خود می‌بیند که نه‌تنها در زمان خود تأثیرگذارند، بلکه خاطره حضورشان در ذهن و قلب مردم ماندگار می‌شود. شهید آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی یکی از همین چهره‌های ماندگار است؛ شخصیتی که با اخلاص، تواضع، مجاهدت و اراده‌ای خستگی‌ناپذیر مسیر خدمت را دنبال کرد و در هر جایگاهی که قرار گرفت، جز تعالی و اعتلای مردم و کشور اندیشه‌ای نداشت. از روز‌هایی که در مجلس خبرگان نقش‌آفرینی کرد تا دوران ریاست قوه قضائیه که پرچم عدالت را برافراشت و نهایتاً در جایگاه ریاست‌جمهوری، دغدغه‌ای جز خدمت به مردم نداشت، حضور او همیشه امیدبخش بود. شخصیت متواضع، اهل کار جمعی، صادق و وفادار به ارزش‌های انقلاب، او را نه‌تنها در میان سیاستمداران، بلکه در دل مردم به نامی جاودانه تبدیل کرد. آیت‌الله عباس کعبی، عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری در گفتوگو با «جوان» از خاطرات و نقش شهید رئیسی در عرصه‌های مختلف سخن می‌گوید. او به ابعاد مختلف حضور ایشان در خبرگان، نگاه ویژه‌اش به عدالت قضایی، تلاش‌های بی‌وقفه‌اش برای مبارزه با فساد و اولویت‌های ایشان در دوران ریاست‌جمهوری اشاره می‌کند. مبارزه با فساد، عدالت‌گرایی، توجه ویژه به محرومان، تلاش برای رونق اقتصادی و فعال‌سازی ظرفیت‌های مردمی، تنها بخشی از مسیر پرافتخار او بود. روزهایش با تلاش بی‌وقفه برای حل مشکلات سپری می‌شد و شب‌هایش با دعا و عبادت در خلوت انس می‌گذشت. او پس از شهادت سردار سلیمانی، آرزوی شهادت داشت، گویی می‌دانست که راه خدمت، پایانی جز جاودانگی ندارد. اکنون که از او سخن می‌گوییم، نه فقط از یک رئیس‌جمهور یا یک فقیه برجسته، بلکه از مردی سخن می‌گوییم که در هر لحظه، برای مردم و کشورش زیست و به‌تمامی خویش را وقف خدمت کرد.
شهادت شهید رئیسی چند روز مانده بود به اجلاسیه مجلس خبرگان، حضور و رویکرد شهید آیت‌الله رئیسی را در مجلس خبرگان رهبری چطور می‌دیدید؟
روز‌هایی که شما به یادمان آوردید، روز‌هایی فراموش‌نشدنی بودند که به پرواز جاودانه شهید رئیسی و شهدای خدمت منتهی شد. این روز‌ها برای ما خاطره‌ای ماندگار و تاریخی هستند. حدود یک هفته قبل از شهادت ایشان، در مشهد خدمت‌شان بودیم. معمولاً جلسات منظم فصلی، ماهانه و تلفنی با ایشان برگزار می‌شد. شهید رئیسی فردی برجسته، مخلص و متواضع بود که کارهای بزرگی را با اخلاص و جدیت انجام می‌داد. در مجلس خبرگان، ایشان وزنه‌ای تأثیرگذار محسوب می‌شدند و با نگاه ولایتمدارانه و متشرعانه به آینده انقلاب می‌نگریستند. در روز‌های منتهی به اجلاسیه خبرگان، بحث انتخاب هیئت‌رئیسه مطرح بود و ایشان نیز در میان نامزد‌های ریاست مجلس خبرگان و نایب‌رئیسی قرار داشتند، اما ایشان قاطعانه اعلام کردند که قصد پذیرش این مسئولیت را ندارند و تأکید کردند: «من رئیس‌جمهور هستم، افراد بزرگ‌تری از من نیز حضور دارند و خلأیی وجود ندارد. مجلس خبرگان جایگاهی معنوی و تأثیرگذار دارد و من در مقام ریاست‌جمهوری مشغول خدمت هستم. اگر کسی اسم مرا برای ریاست یا نایب‌رئیسی خبرگان مطرح کند، حتماً مخالفت خواهم کرد.»
شهید رئیسی علاوه بر نقش رسمی خود، وقت زیادی برای مجلس خبرگان اختصاص می‌دادند، حتی در جلسات غیررسمی، مانند ضیافت‌های شام، ایشان ساعت‌ها با خبرگان بحث و گفتوگو، نظرات آنان را بررسی و دغدغه‌هایشان را پیگیری می‌کردند. ارتباط ایشان با حاکمیت صرفاً اداری نبود، بلکه ارتباطی ارزشی و کلان در راستای حفظ اصول حوزه و روحانیت بود. ایشان تلاش می‌کردند از ولایت هزینه نکنند، بلکه مسیر‌ها را هموار کنند و از دوش ولایت بار بردارند. با چنین رویکردی، جایگاه ویژه‌ای در مجلس خبرگان داشتند و حضورشان در هیئت‌رئیسه کاملاً برازنده بود. باوجود مشغله‌های فراوان ریاست‌جمهوری، همچنان برای امور مجلس وقت می‌گذاشتند و پیگیر مسائل دبیرخانه بودند. یکی از ویژگی‌های برجسته مدیریتی شهید رئیسی، دقت و پیگیری مداوم امور بود. ایشان نسبت به محرومان و مشکلات مردم احساس تعهد داشتند. به‌عنوان نمونه، هشت بار به خوزستان سفر کردند و در یکی از دیدار‌ها گفتند: «اگر لازم باشد، باز هم بیشتر می‌آیم تا مشکلات حل شود.» این روحیه جدی و پیگیرانه، نشان‌دهنده نگاه مدیریتی ویژه ایشان بود. در حقیقت، شهید آیت‌الله رئیسی یک مکتب مدیریتی خاص ارائه داد که باید به‌عنوان الگویی ارزشمند مورد توجه قرار گیرد و در سطح کشور برجسته شود.
چه نقطه‌نظری از دوران حضور شهید آیت‌الله رئیسی در قوه قضائیه دارید؟
من در دوران قوه قضائیه نیز با شهید رئیسی در ارتباط بودم و چند نکته مهم درباره فعالیت‌های ایشان قابل ذکر است. ایشان جلسات متعددی پیرامون تنظیم سیاست‌های قضایی و اسلامی برگزار می‌کردند که بنده نیز در برخی از آنها حضور داشتم. این جلسات با نگاهی عمیق به الزامات حاکمیت و نظام اسلامی در زمینه حقوق و قضا برگزار می‌شد. شهید رئیسی تحول قضایی را با جدیت دنبال می‌کرد و توجه ویژه‌ای به پژوهش‌های فقهی و حقوقی داشت؛ پژوهش‌هایی که می‌توانستند تأثیر عملی و اجرایی در نظام قضایی کشور داشته باشند. ایشان همچنین به مسائل اقتصادی توجهی خاص نشان می‌دادند و در راستای رونق اقتصادی، راه‌اندازی کارخانه‌های تعطیل‌شده را یکی از اولویت‌های خود قرار داده بودند. یکی از رویکرد‌های مهم ایشان، استفاده از ظرفیت‌های مردمی برای پیشگیری از وقوع جرم و حل مسائل قضایی بود. این نگاه مردمی در تمام دوران مسئولیت ایشان، از دادستانی تا معاون اولی و ریاست قوه قضائیه مشهود بود. شهید رئیسی با روحیه‌ای مخلصانه و مجاهدانه، همراه با اشراف بالا بر مسائل حقوقی و قضایی، امور را با مشورت پیش می‌بردند. روش مدیریتی ایشان مبتنی بر دقت، کار جمعی و تلاش مستمر برای اصلاح و بهبود روند‌های قضایی بود.
به نظر شما رویکرد شهید آیت‌الله رئیسی در مبارزه با فساد در قوه قضائیه چگونه بود؟
مبارزه با فساد و عدالت‌گرایی در دوران مدیریت شهید آیت‌الله رئیسی به یک گفتمان فراگیر تبدیل شد. ایشان در این مسیر با هیچ‌کس تعارف نداشتند و رویکردشان بر اساس قانونمداری، شفافیت و قاطعیت بنا شده بود. در رسیدگی به پرونده‌های مهم، با جدیت و بدون ملاحظات شخصی عمل می‌کردند. برخورد قاطع ایشان با مفاسد اقتصادی و اداری، نشان‌دهنده عزم راسخ‌شان برای اجرای عدالت بود. در دوران ریاست ایشان بر قوه قضائیه، تلاش‌های گسترده‌ای برای اصلاح روند‌های فسادزا، تقویت نظارت‌ها و استفاده از ظرفیت‌های مردمی برای شناسایی و مقابله با فساد صورت گرفت. شهید رئیسی معتقد بودند عدالت باید به‌صورت ملموس در جامعه اجرا شود، نه صرفاً در قالب شعار. بر همین اساس، سیاست‌های قضایی را به‌گونه‌ای تنظیم کردند که مبارزه با فساد ساختاری و فراگیر باشد و مردم تأثیرات آن را احساس کنند.
آیا در دوران ریاست جمهوری شهید آیت‌الله رئیسی با ایشان ارتباط داشتید؟ اگر خاطره‌ای دارید، برای ما بیان کنید.
شهید رئیسی هیچ انگیزه شخصی برای داوطلب شدن در انتخابات ریاست جمهوری نداشت، مهم‌ترین دغدغه ایشان، خدمت به امام رضا (ع) بود، حتی در دوران قوه قضائیه نیز همین نگاه را داشتند، اما شرایط کشور، مسائل حل‌نشده و عدم‌اجماع نیرو‌های انقلابی، ایشان را به پذیرش این مسئولیت سنگین سوق داد. من جلسات متعددی با ایشان داشتم، هم قبل و هم بعد از انتخابات و در بسترسازی برخی برنامه‌ها همراه ایشان بودم. ایشان بار‌ها تأکید می‌کرد که با هیچ حزب سیاسی وارد عرصه نشده و قصد تشکیل حزب ندارد. تصمیمات مدیریتی ایشان بر اساس شایسته‌سالاری بود و افرادی که در دولت به‌عنوان وزیر یا مدیر انتخاب شدند، بر اساس توانمندی‌های‌شان برگزیده شدند، نه بر مبنای تعلقات حزبی. شهید رئیسی بازرسی و مبارزه با فساد را در اولویت قرار داده بودند و توجه ویژه‌ای به رفع محرومیت داشتند. برای پیگیری امور کشور، پنج‌شنبه و جمعه‌ها را به سفر‌های ریاست جمهوری اختصاص داده بودند. ایشان شخصیتی خستگی‌ناپذیر داشتند، همیشه با روحیه‌ای پرنشاط و انگیزه‌ای بالا فعالیت می‌کردند. در جلسات خصوصی، نگاه ایشان به مسائل کشور بسیار حساب‌شده و دقیق بود. هم‌افزایی بین نهاد‌های مختلف و استفاده بهینه از ظرفیت‌های دولتی و مردمی، یکی از ویژگی‌های بارز مدیریتی ایشان بود. ایشان نسبت به ناکارآمدی و سستی در مدیریت حساسیت بالایی داشتند. یک خاطره جالب از ایشان دارم: یک روز جمعه، هنگام رسیدن به فرودگاه تهران، به ایشان زنگ زدم و گفتم که می‌خواهم شما را ببینم. بلافاصله پرسیدند: «کجایی؟» وقتی گفتم فرودگاه هستم، پاسخ دادند: «همین الان بیا!» آن روز قبل از نماز جمعه بود و ایشان پیش از دیدار با من، جلسه‌ای با وزیر علوم و پیش از آن با وزیر نفت داشتند. نشان می‌داد که ایشان لحظه‌ای برای استراحت نمی‌گذاشتند و تمام وقت خود را صرف امور کشور می‌کردند. علاوه بر این، شهید رئیسی شخصیتی متعبد و اهل دعا و عبادت بودند. پس از شهادت سردار قاسم سلیمانی، آرزوی شهادت در ایشان پررنگ‌تر شد. ارتباط نزدیکی با محور مقاومت داشتند و پیگیر مسائل مرتبط با آن بودند. ایشان علاقه‌مند به حضور در مشهد و آستان قدس رضوی بودند و نسبت به فرماندهان شهیدی که به درجه رفیع شهادت نائل شدند، توجه خاصی داشتند.
