جوان آنلاین: کانال تلگرامی «دورنمای اقتصاد» نوشت: هلند، کشوری کوچک با ۱۷ میلیون نفر جمعیت و مساحتی کمتر از بسیاری از استان‌های ایران، به دومین صادرکننده محصولات غذایی جهان تبدیل شده است! جالب‌تر آنکه این کشور از بسیاری از منابع ضروری برای کشاورزی سنتی محروم است: زمین کشاورزی هلند ۲۷۰ برابر کوچک‌تر از امریکا (رتبه اول صادرات غذا) ست. با این حال، یک‌سوم تجارت جهانی بذر‌های سبزیجات از هلند تأمین می‌شود. این کشور بزرگ‌ترین صادرکننده گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی و پیاز و دومین صادرکننده سبزیجات در دنیاست.
راز موفقیت: گلخانه‌های فوق‌پیشرفته در ۹۴ کیلومتر مربع! کل مساحت گلخانه‌های پیشرفته هلند فقط ۹۴کیلومتر مربع است (تقریباً هفت برابر کوچک‌تر از مساحت تهران!)، اما این گلخانه‌ها با فناوری‌های انقلابی، بازدهی را به حدی افزایش داده‌اند که هلند را به ابرقدرت کشاورزی تبدیل کرده‌اند.
تکنولوژی‌های شگفت‌انگیز هلندی‌ها: کاهش ۹۰ درصد مصرف آب با سنسور‌های هوشمند رطوبت‌سنج. کشت عمودی (Vertical Farming) با گوجه‌فرنگی‌های شش متری که ریشه‌شان در محلول‌های مغذی (هیدروپونیک) رشد می‌کند. حذف کامل آفت‌کش‌های شیمیایی و جایگزینی روش‌های طبیعی. کاهش ۶۰ درصد مصرف آنتی‌بیوتیک در دامداری‌ها از سال ۲۰۰۹. استفاده از انرژی زمین‌گرمایی (Geothermal) برای گرمایش گلخانه‌ها. سیستم‌های هیدروپونیک و آکواپونیک که ۹۵ درصد آب کمتر مصرف می‌کنند.
مرکز این تحولات، دانشگاه واگنینگن (Wageningen) است که به‌عنوان بهترین مؤسسه تحقیقات کشاورزی جهان شناخته می‌شود. هلند یک فوود ولی (Food Valley) دارد، درست مانند سیلیکون، ولی امریکا، اما با تمرکز بر نوآوری‌های غذایی. هلند ثابت کرده که کمبود منابع، محدودیت نیست، بلکه خلاقیت و فناوری می‌تواند یک کشور کوچک را به تأمین‌کننده غذای جهان تبدیل کند. این مدل، راه‌حلی برای بحران آب و غذا در کشور‌های خشک مانند ایران نیز است!
نتیجه‌گیری: هلند با تحقیقات پیشرفته، کشاورزی هوشمند و مدیریت پایدار منابع، الگویی جهانی برای کشاورزی مدرن است. آیا کشور‌های دیگر از جمله ایران می‌توانند از این تجربه استفاده کنند؟
