جوان آنلاین: درحالی که مذاکرات میان ایران و امریکا برای رسیدن به توافق بر سر برنامه هستهای وارد مرحله جدیدی شده است و مقامات صهیونیستی هم از زیر و بم این گفتوگوها مطلع هستند، تلآویو با بیاعتمادی عمیق به مذاکرات و با تهدید به استفاده از گزینههای خود (صرفاً نظامی) برای جلوگیری از اتمی شدن ایران، دنبال تخریب مسیر گفتوگوها است.
با اینکه مقامات امریکایی دور دوم گفتوگوها با ایران را مثبت و سازنده ارزیابی کرده و از پیشرفت در میز مذاکرات سخن میگویند، رژیم صهیونیستی کمافیالسابق هرگونه مسیر دیپلماتیک با ایران را مردود میداند. هرچند دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا جزئیات گفتوگوها با ایران را به مقامات اسرائیلی اطلاع میدهد و تأکید دارد که منافع این رژیم را در هرگونه توافقی با ایران درنظر دارد، اما کابینه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر صهیونیستی به شدت از این مسئله نگران است.
نگرانی عمیق اسرائیل از مذاکرات واشینگتن با تهران را از سفرهای مکرر مقامات امنیتی این رژیم به پایتختهای اروپایی به خوبی میتوان مشاهده کرد. جایی که دیوید بارنیا، رئیس موساد هر روز با استیو ویتکاف، نماینده ترامپ در امور خاورمیانه و مسئول مذاکره با هیئت ایرانی دیدار میکند و روز شنبه نیز در رم، محل برگزاری گفتوگوها برای چندمین بار در دیدار محرمانه با ویتکاف در جریان جزئیات توافقات انجام شده با تهران قرار گرفت. از سوی دیگر، شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل نیز گزارش داد که «ران درمر» وزیر امور استراتژیک کابینه این رژیم در دیدار با استیو ویتکاف که در اروپا انجام شد، تنها به موضوع تبادل اسرا با وی نپرداخته است. این رسانه تأکید کرد که در این دیدار پرونده هستهای ایران و «نگرانی عمیق» تلآویو از مؤلفههای اولیه ارائه شده در نتیجه مذاکرات مقدماتی بین ایران و امریکا که دور دوم آن در رم پایتخت ایتالیا برگزار شد، مورد بررسی و تبادلنظر قرار گرفته است. طرف صهیونیستی به شدت نگران این موضوع است که منافع امنیتی اسرائیل در توافقی که احتمالاً بین دو طرف به امضا برسد، مدنظر قرار نگیرد.
طبق اطلاعات منتشرشده در روزنامه «هاآرتص»، تلآویو نهتنها در مذاکرات حضور رسمی ندارد، بلکه حتی از جایگاه ناظر نیز برخوردار نیست و ناچار است خواستههای خود را از طریق کانالهای غیررسمی و دیدارهای پشتپرده به طرف امریکایی منتقل کند. پیشتر نیز در دور نخست مذاکرات در عمان، ویتکاف پس از رایزنی با مقامهای ایرانی، نتایج گفتوگوها را در دیدار با درمر به اطلاع اسرائیل رسانده بود. ناظران معتقدند دیدارهای مکرر و غیررسمی مقامهای صهیونیست با نماینده ویژه امریکا نشانهای از نارضایتی تلآویو از روند مذاکرات است، چرا که احتمال بازگشت به چارچوب توافق هستهای ۲۰۱۵ و کاهش سطح تنشها با ایران، برخلاف رویکرد تقابلی و جنگطلبانه رژیم صهیونیستی است.
اصرار بر گزینه نظامی
همزمان با دیدارهای مقامات صهیونیستی با ویتکاف، رویترز به نقل از یک مقام اسرائیلی و دو منبع آگاه نوشت که به رغم مخالفت کنونی ترامپ از حمله اسرائیل به تأسیسات اتمی ایران، اسرائیل همچنان طرح خود برای حمله به ایران در ماه میرا منتفی ندانسته است. نتانیاهو روز یکشنبه در سخنانی بار دیگر مدعی شد: «من متعهد به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای هستم، از این موضوع دست نمیکشم، رها نمیکنم و عقبنشینی نمیکنم.» نتانیاهو ادعا کرد: «در طول سالها اقداماتی را برای ضربه زدن به برنامه هستهای ایران هدایت کردهام. بدون این اقدامات، ایران هماکنون ۱۰ سال پیش به سلاح هستهای دست یافته بود.» علاوه بر کابینه نتانیاهو، بنی گانتز، وزیر جنگ سابق رژیم صهیونیستی نیز بدون توجه به جزئیات مذاکرات ایران و امریکا دیروز ادعا کرد که اسرائیل باید فرصت را غنیمت شمرده و با همکاری امریکا به ایران حمله کند.
نگرانی مقامات اسرائیلی و اصرار بر حمله نظامی به تأسیسات هستهای ایران، درحالی است که برخی رسانههای عبری اخیراً گزارش دادند که ترامپ تلاش کرده حداقل تا زمان مشخص شدن تکلیف مذاکرات، نتانیاهو را از اقدام نظامی علیه ایران بازدارد. نتانیاهو و دوستانش همواره حمله به تأسیسات هستهای ایران را به عنوان تنها اقدام ادعایی برای بازداشتن تهران از دستیابی به سلاح هستهای عنوان کردهاند. نتانیاهو ادعا میکند که ایران یک گام تا ساخت سلاح هستهای فاصله دارد، این درحالی است که ایران هیچگاه دنبال سلاح اتمی نبوده و آژانس بینالمللی انرژی اتمی هم در گزارشهای فصلی خود به این مسئله اشاره کرده است. صهیونیستها که بعد از امضای برجام، آن را بدترین توافق تاریخ اعلام کردند از این نگرانند که این بار هم طی توافق با غربیها و لغو تحریمها و ورود ایران به بازارهای انرژی، تهدیدات علیه سرزمینهای اشغالی از سوی ایران افزایش خواهد یافت.
مقامات اسرائیلی معتقدند که حتی در صورت دستیابی به یک توافق جدید، ایران میتواند در پوشش یک چارچوب رسمی، به پیشبرد فناوریهای حساس خود ادامه دهد. از دیدگاه اسرائیل، توافقهای احتمالی نمیتوانند بهطور کامل ظرفیتهای بومی هستهای ایران را نابود کنند و در بهترین حالت تنها موجب مدیریت موقت بحران خواهند شد. نتانیاهو و وزرای ارشد اسرائیل در هفتههای اخیر بارها در محافل عمومی و جلسات خصوصی تأکید کردهاند که «حفظ گزینه نظامی یک ضرورت امنیتی است» و در صورت احساس تهدید فوری، اسرائیل آماده اقدام مستقل خواهد بود. منابع امنیتی اسرائیل میگویند که قبلاً طرح حمله به تأسیسات هستهای ایران را تمرین کردهاند و برنامهریزیها شامل حملات دقیق به مراکز غنیسازی و زیرساختهای مرتبط بوده و همکاریهای فنی و اطلاعاتی با امریکا نیز در برخی حوزهها برقرار شده، هرچند در مورد اقدام نظامی اختلافاتی میان دو طرف وجود دارد. دولت ترامپ بر این باور است که دیپلماسی بهترین راه برای توافق با ایران و جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح هستهای است، اما صهیونیستها گوششان به این حرفها بدهکار نیست و ساز خود را میزنند. به همین دلیل برخی ناظران معتقدند که تهدید به اقدام نظامی از سوی تلآویو، مذاکرات تهران- واشینگتن را در مسیر حساسی قرار میدهد که موفقیت یا شکست آن، میتواند آینده امنیت منطقه و حتی معادلات جهانی را شکل دهد.