جوان آنلاین: پاکستان و افغانستان پس از ۱۰ روز تنش نظامی شدید و درگیری‌های مرزی که به کشته شدن ده‌ها نفر و زخمی شدن صد‌ها تن منجر شد، دیروز با میانجیگری قطر و ترکیه در دوحه به توافق آتش‌بس فوری رسیدند. کابل متعهد شده از خاک افغانستان علیه پاکستان استفاده نخواهد شد و اسلام‌آباد هم متعهد شد اقدامات خصمانه خود را متوقف و از تهدید حاکمیت افغانستان خودداری کند.
وزارت امور خارجه قطر دیروز اعلام کرد که پاکستان و افغانستان در جریان دور نخست مذاکرات در دوحه بر توقف فوری درگیری‌ها و برقراری آتش‌بس توافق کردند. وزیر دفاع پاکستان با تأیید توقف فوری اقدامات تروریستی که از خاک افغانستان به داخل پاکستان کشیده می‌شد، گفت که توافق حاصل شده در دوحه «با درک گسترده‌ای از آتش‌بس و توقف خصومت‌ها» همراه است و نقش میانجی‌های قطر و ترکیه در تسهیل مذاکرات برای دستیابی به این توافق غیرقابل انکار است. مفاد توافق شامل توقف تیراندازی و تحریک در مناطق مرزی، همکاری امنیتی و تبادل اطلاعات درباره گروه‌های مسلح از جمله تحریک طالبان پاکستان، ایجاد «دهلیز صلح» برای تجارت و رفت‌وآمد بیماران، پرهیز از اظهارات تحریک‌آمیز در رسانه‌ها و نظارت قطر و حمایت چین و ایران به‌عنوان کشور‌های ضامن است. مدت اعتبار توافق دو سال با امکان تمدید خودکار اعلام شده و البته در کابل انتقاد‌های تندی از برخی بند‌های توافق شده که یک‌طرفه به نفع پاکستان است. منتقدان در کابل می‌گویند طالبان پذیرفته است از گروه‌های تروریستی مخالف پاکستان حمایت نمی‌کند و برای تأمین امنیت مرزی، با پاکستان همکاری می‌کند که عملاً به طالبان پاکستانی پشت می‌کند و با حکومت پاکستان هیچ‌گونه ادعای مرزی ندارد. موضع شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان که روز یک‌شنبه در تماس تلفنی با انور ابراهیم، همتای مالزیایی خود، گفته که طالبان باید برای برچیدن شبکه‌های تروریستی فعال در خاک افغانستان که همچنان حمله‌هایی را در داخل این کشور سازماندهی می‌کنند، اقدام‌های فوری و مؤثر انجام دهد، نشانه تلاش پاکستان برای دیکته توافق به نفع خود است. برخی تحلیلگران و فعالان اجتماعی این توافق را به‌عنوان «تسلیم بدون قید و شرط» طالبان به خواسته‌های پاکستان ارزیابی کردند و معتقد بودند پذیرش مسئولیت توقف حملات تحریک طالبان پاکستان، به معنای شناسایی ضمنی خط دیورند و محدودیت در سیاست خارجی افغانستان است. مولوی محمد یعقوب مجاهد، وزیر دفاع کشور، در یک نشست خبری آنلاین از دوحه اعلام کرد که در توافقنامه اخیر، هیچ‌گونه اشاره یا بحثی درباره موضوع خط فرضی دیورند مطرح نشده است. وی افزود، در صورت هرگونه تجاوز از سوی پاکستان، افغانستان اقدام متقابل خواهد کرد. این در حالی است که سیدحسن موسوی، فعال اجتماعی، این توافق را «پایان یک فریب تاریخی» توصیف کرد و برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی با اشاره به شرایط تازه نوشتند: طالبان پس از درس گرفتن از پاکستان، شرایط آن کشور را با کمال میل پذیرفت. در مقابل، برخی مقامات رسمی و ناظران منطقه‌ای، از جمله ایران و عمان، این توافق را «گامی مثبت و سازنده» برای کاهش تنش‌ها و دستیابی به صلح پایدار در منطقه ارزیابی کردند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی با اشاره به جمله‌ای از توافق با این مضمون که «نه از حملات گروه‌هایی حمایت می‌شود که خلاف حکومت پاکستانی هستند»، گفته که این جمله بیانگر موضع همیشگی امارت اسلامی است که اجازه نمی‌دهد خاک افغانستان برای حمله به کشور دیگری مورد استفاده قرار گیرد. البته توافق قطر یک توافق کامل نیست و آن‌گونه که محمد سهیل شاهین، سفیر امارت اسلامی در قطر گفته، دور دوم مذاکرات میان افغانستان و پاکستان به‌زودی در ترکیه برگزار خواهد شد.
