اختصاصی جوان آنلاین، در طرح «کمربند و جاده» چین، پیشبرد چندقطبی‌گرایی، احترام به مدل توسعه کشورها، ترویج تنوع فرهنگی، همزیستی مسالمت‌آمیز و احترام متقابل به حاکمیت کشورها از جمله اصول بنیادین در نظر گرفته شده‌است؛ اصولی که در سیاست خارجی ایران و رویکرد کلان تهران به همکاری با سایر کشورها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، چند دهه رشد مستمر و پرشتاب اقتصادی را تجربه کرده و برای استمرار بخشیدن به روند خیزش خود به عنوان قدرتی جهانی و رفع تنگنا‌های پیش روی اقتصاد صادرات محور خود، به شدت به امنیت بخشی به منابع عرضه انرژی وارداتی وابسته است. در همین راستا مقام‌های پکن چند سالی است که این ابتکاری بین‌المللی را در چارچوب احیای جاده ابریشم با جدیت دنبال می‌کنند؛ بنابراین چین با این طرح، اهداف بزرگی در زمینه رشد اقتصادی به خصوص امنیت انرژی، گسترش حوزه نفوذ و تاثیرگذاری در مناطق مختلف، دسترسی به بازار‌های جهانی و نیز ایجاد راه‌های ارتباطی و حمل ونقل مقرون به صرفه‌تر را دنبال می‌کند. در نتیجه، این ایده به دنبال تسهیل و تامین انتقال انرژی، کالا و نزدیک کردن نقاط مختلف کره خاکی به کشور چین است.
از نگاه کارشناسان، پشتوانه این طرح قدرت صنعتی اقتصاد چین و توان سرمایه‌گذاری آن است. این طرح می‌تواند به همراه قدرت نظامی چین، به هژمونی این کشور در آسیای شرقی بیانجامد و در نهایت با تفوق بر مسیر‌های تجاری خشکی و آبی اوراسیا، چین را به سوی قدرت برتر در اقتصاد جهانی رهنمون کند.
در این بین، طرح جاده ابریشم جدید، می‌تواند کلیدی‌ترین اولویت سیاست خارجی چین و همچنین ضرورتی برای ایران باشد. از این رو، از سالی که طرح یک جاده-یک کمربند توسط رییس جمهوری چین مطرح شد، ایران حمایت خود را از این طرح اعلام کرده است.
همچنین جمهوری اسلامی ایران به سبب برخورداری از منابع مختلف انرژی و همچنین قرار داشتن در یک موقعیت جغرافیایی استراتژیک، از مزیت راهبردی مهمی در حوزه حمل و نقل بین‌المللی برخوردار است. این موقعیت جغرافیایی و استراتژیک سبب شده است ایران از گذشته تاکنون به عنوان پل ارتباطی شرق و غرب و همچنین گذرگاه کلیدی راه ابریشم به شمار بیاید که نقش مهمی را در اجرایی کردن طرح مزبور بازی کند.
استقبال روس‌ها
حالا روسیه هم نسبت به اهمیت این طرح تاکید کرده است، تاجاییکه ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه در مصاحبه با خبرگزاری دولتی چین، ضمن استقبال از طرح ابتکاری کمربند و جاده پکن، آن را به ایده‌های مسکو برای توسعه اتحادیه اقتصادی اوراسیا نزدیک دانست.
به گزارش روز یکشنبه ایرنا، خبرگزاری تاس نوشت: پوتین در مصاحبه با خبرگزاری دولتی چین (CMG) گفت که ما از طرح ابتکاری «کمربند و جاده» شی جین پینگ رئیس جمهوری چین استقبال می‌کنیم.
وی سپس افزود: مفهوم مشارکت بین المللی پیشنهادی از سوی چین در این طرح ابتکاری به اندیشه روسیه نزدیک است. ما از این ابتکار رئیس جمهور شی استقبال و با هم کار می‌کنیم. آماده هستیم و به کار ادامه خواهیم داد.
رئیس جمهوری روسیه در ادامه خاطرنشان کرد: ایده‌های ما در مورد توسعه اتحادیه اقتصادی اوراسیا، مانند ایجاد اوراسیای بزرگ در تطابق کامل با طرح پیشنهادی پکن است.
رئیس جمهوری روسیه در این مصاحبه همچنین اضافه کرد که سیاست خارجی کنونی چین، از جمله سیاستی که در طرح «کمربند و جاده» اجرا می‌شود، بر سازش مبتنی است.
پوتی تاکید کرد: پکن تلاش می‌کند تا طرح‌ها و راه‌هایی برای دستیابی به اهداف مشترکی که برای همه قابل قبول است، بیابد. این ویژگی خاص چین کنونی به ریاست رئیس جمهور شی جین پینگ در ایجاد روابط با دیگران است. هیچ چیزی به هیچ کس تحمیل نمی‌شود؛ فقط ارائه فرصت است.
وی در پایان تاکید کرد: به نظر من، همین موارد، طرح «کمربند و جاده» ارائه شده توسط رئیس جمهوری چین را از بسیاری دیگر از طرح‌هایی که در سطح جهانی توسط کشور‌های دارای سوابق استعماری اجرا می‌شوند، متمایز می‌کند.
وزارت امورخارجه چین پیش از این اعلام کرده بود که رئیس جمهوری روسیه قرار است این هفته برای شرکت در دهمین سالگرد طرح کمربند و جاده چین به پکن سفر کند. این نشست قرار است در تاریخ ۱۷ و ۱۸ اکتبر (۲۵ و ۲۶ مهر) برگزار شود.
سرانجام اینکه ابتکار کمربند و جاده، علی رغم جذابیت بالا و فرصت سازی برای ایران جهت کاهش اثرات تحریم، معارضان و مخالفان جدی در سطح بین الملل دارد که به لحاظ سیاسی و اقتصادی به دنبال ضربه زدن به این طرح بزرگ هستند. از هند و روسیه گرفته تا امریکا و ژاپن، در صدد این هستند که با طراحی سازوکار‌های جایگزین، پروژه ابتکار کمربند و جاده چین را تحت تاثیر قرارداده و از پیشروی آن جلوگیری کنند؛ لذا ورود به این عرصه، نیازمند بررسی استراتژی‌های مختلف در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای ایران است تا نفع حداکثری از این فرصت برده شود.
