همزمان با خروج نام گروهک تحریرالشام از فهرست تروریستی انگلیسی‌ها بخشی از جنگجویان حزب ترکستانی در ادلب با خواندن بیانیه‌ای تصویری خروج خود از دولت جولانی را علنی کردند.
ریزش‌های درونی مسلحین از تحریرالشام گرچه دلایل متعددی، چون حذف از تشکیلات و زندانی‌شدن برخی رهبران آنها دارد، اما در لایه‌های درونی عوامل عمیق‌تری داشته که برخی از آنها مربوط به مدل مواجهه تحریری‌ها با آینده سوریه است.
از نگاه مسلحین و تروریست‌ها تحریرالشام تشکیلاتی است که باید بر اساس آنارشیسم متراکم به حوزه ژئوپلیتیکی خود نگاه و دائم رشد کند، درحالی‌که از نگاه جولانی تحریرالشام گروهکی تروریستی است که دولت شده و حالا می‌خواهد حتی سکولار شود که از جمله علائم آن تغییر و تحولاتی است که با مدیریت ترکیه در ساختار وزارت دفاع سوریه ایجاد شده است.
برخی اخبار حکایت از آن دارد که وزارت دفاع سوریه در تلاش است مسلحین را در چارچوب ارتش سوریه ادغام کند و برای این کار به سازماندهی مبلغان شرعیات نیز پرداخته است، این اقدام باعث خواهد شد کنترل روی جهت‌گیری فکری و رزمی مسلحین افزایش یابد و از مواردی مشابه آنچه در مناطق ساحل و سویدا رخ داد، جلوگیری شود.
اخیراً منبعی به وب‌سایت المدن گفته است که در اداره «توجیه معنوی» روند کاهش نقش و فعالیت «شرعی‌ها» آغاز شده است، این منبع آگاه اطلاعاتی تأکید کرده هدف این طرح توقف تمامی فعالیت‌های آموزشی و تبلیغی غیررسمی است و برای متخلفان مجازات‌هایی در نظر گرفته خواهد شد.
آنچه در تحریرالشام در حال وقوع است، حکایت از آن دارد که جولانی به دنبال آن است تا مبانی فکری مسلحین را به مرور، اما با سرعتی قابل‌توجه تغییر دهد تا جایی که از تکفیری به شافعی تغییر جهت دهند.
جایگزینی فقه شافعی به عنوان مذهب آموزشی مسلحین امری قابل‌توجه است، زیرا فقه موجود ذاتاً با هرگونه چارچوب مذهبی سنتی سر ناسازگاری داشت.
گفته شده است مسئولیت تدوین و سازماندهی متون جدید آموزشی مسلحین از طریق مظهر الویس و عبدالرحیم عطون صورت خواهد گرفت.
نگاهی به متون آموزشی جدید مسلحین حکایت از آن دارد که در محتوای ارائه‌شده نگاهی معتدل نسبت به اشاعره، ماتریدیه و اندیشه‌های صوفیانه اتخاذ شده است، درحالی‌که دیدگاه جریان جهادی به طور سنتی نسبت به این مکاتب بسیار افراطی بود، همچنین در دوره‌های آموزشی مسلحین قرار است انحرافات مذهبی به عنوان «خوارج» شناخته شود.
نکته قابل توجه در تحلیل این دگردیسی به معنای کنترل رادیکالیسمی است که انرژی آن پس از سقوط دولت اسد متصاعد شده بود.
در این تحولات «نوح ییلماز» نفر سوم امنیتی ترکیه و از چهره‌های شاخص میت نقش مهمی بر عهده دارد. در این طرح مبلغین به عربستان اعزام می‌شوند تا آموزش‌های تعدیلی ببینند و به‌روزرسانی شوند.
شواهد موجود نشان می‌دهد سکولار کردن تشکیلات تحریرالشام و تلاش برای دولت‌سازی از سوی جولانی در واقع بخشی از توافق‌نامه امنیتی است که خردادماه امسال میان امریکایی‌ها و جولانی بسته شده است، این توافق‌نامه در حاشیه سفر جولانی به ترکیه با تام باراک، نماینده امریکا در امور سوریه و لبنان بسته شده است.
در این توافق‌نامه نگاه امریکایی‌ها و همچنین ترکیه بر آن است که با تغییر و تحولات فکری و عقیدتی در ساختار تحریرالشام این سازمان تروریستی را از نظر هویتی متحول و به اصطلاح مسئله تروریسم را تعدیل کنند.
از نگاه کاخ سفید تحریرالشام باید یک گروه تروریستی تعدیل شده باشد که با منافع امریکایی‌ها در منطقه سازگاری دارد.
درواقع امریکایی‌ها با مدیریت ترک‌ها در تلاش هستند یک فاز بالاتر از تغییرات ژنتیکی این بار به طور کامل ژنوم (هویت) تحریرالشام را عوض و از دل آن یک گروهک تروریستی امریکایی تربیت کنند که در راستای عملکرد جرد کوشنر و همکارانش کار می‌کند، درست برعکس طالبان که با منافع امریکا و رژیم‌صهیونیستی در منطقه سازگاری ندارد.
این تغییر ژنوم باعث خواهد شد تحریرالشام به صورت هویتی دیگر اسلام‌گرا نباشد بلکه «تروریسم سکولار» را ترویج خواهد کرد، اما نکته قابل توجه آن است که بخشی از تشکیلات تحریرالشام که از نظر ذاتی با طرح امنیتی امریکایی‌ها همخوانی ندارد، با ریزش‌های درونی روزبه‌روز بیشتر خواهد شد.
واقعیت منطقه نشان می‌دهد این ریزش درون‌تشکیلاتی از سازمان تروریستی تحریرالشام هم فرصت است و هم تهدید. از زاویه تهدیدات این عناصر رادیکال می‌توانند به طرح اسرائیل برای گسترش داعش در منطقه به‌ویژه در عراق کمک کنند، اما فرصت‌های آن نیز برای آینده تحولات در منطقه جای بحث‌های دقیق دارد.
این فرصت و تهدید هر دو با سرعت بالا در حال پمپاژ است و استفاده از آن به هنرمندی و ظرافت در عمل کارشناسی بستگی دارد.
بازی در سوریه تازه آغاز شده است، پایان دولت اسد حتماً پایان تاریخ نبود بلکه آغاز دورانی است که جنگ‌های امنیتی و خاکستری در آن نمود دارد، بازیگری در این مرحله «مکتب امنیتی تهران» را چند پله دیگر ارتقا خواهد داد.
