گوینده پادکست: مجتبی سرمدی
هر سال در ایام محرم پیراهن‌های مشکی قدیمی را وارسی می‌کنم. طبق روال همیشه وقتی لباس‌های قدیمی را از کمد درمی‌آورم، بچه‌ها کنارم می‌نشینند، همیشه اولین لباس مشکی که برای بچه‌ها می‌خریم را به یادگار نگه می‌دارم. دیدن پیراهن مشکی دخترانه نقلی و پسرانه کوچک هر مادری را به وجد می‌آورد. با قربان‌صدقه رفتن، تا و دوباره جمع‌شان می‌کنم. همیشه کنار پیراهن‌های سیاه و روسری‌ها چند تا پرچم و بیرق هم هست که تا بیرون‌شان می‌آورم، بچه‌ها سردست می‌گیرند و به قول خودشان هیئت‌بازی می‌کنند.
هر سال در کنار کارهای معمول مثل پرچم زدن، بیرق در ورودی خانه و لباس سیاه پوشیدن، من و همسرم کارهای دیگری هم انجام می‌دهیم که کمک می‌کند بچه‌ها ایام محرم را بهتر درک کنند و عشق به امام حسین (ع) با گوشت و خون‌شان عجین شود.
قاعده محبت پیدا کردن به هر موضوع دینی مثل نماز، روزه و حجاب در ابتدا اینطور شروع می‌شود که حس دینی بچه‌ها در سن زیر هفت سال با شیوه‌هایی که دوست دارند و خوش‌شان می‌آید، فعال شود.
در سال‌های بعد باور دینی با جست‌وجو و یافتن اطلاعات در مورد آن حس، می‌تواند کم‌کم شکل بگیرد و ماندگار شود. برای این کار حتماً تلاش کنید بچه‌ها را در مراسم ایام محرم شریک و سعی کنید آن‌ها فقط تماشاچی نباشند.
بچه‌ها را به دسته‌های عزاداری ببرید و با تهیه برخی وسایل ساده مثل طبل و زنجیر بچگانه، شور و نشاط معنوی مراسم‌ها را به آن‌ها منتقل کنید. حتماً برای بچه‌ها لباس مشکی ویژه محرم و عزای سیدالشهدا (ع) تهیه کنید که با بقیه لباس‌های آن‌ها فرق کند، با این کار بچه‌ها متوجه تمایز این ایام با باقی روز‌ها و شب‌ها می‌شوند و این خود باعث جلب توجه و دقت آن‌ها می‌شود.
حال و هوای خانه را متناسب با ایام عزای امام حسین (ع) تغییر دهید. اگر عزاداری فقط محدود به مساجد و هیئت‌ها باشد و در خانه هیچ رنگ و بویی از محرم دیده نشود، ممکن است دوگانگی برای کودک به وجود بیاید.
در این ماه والدین می‌توانند عاطفه و محبت به اهل‌بیت (ع) را به کودکان خود منتقل کنند. در حقیقت آن‌ها می‌توانند همان‌گونه که عشق و علاقه به ائمه اطهار (ع) را با پوشیدن لباس مشکی و شرکت در مراسم‌های مذهبی در ماه محرم به کودکان منتقل کنند، درس‌های تربیتی قیام امام حسین (ع) را نیز به آن‌ها در قالب‌های مختلف آموزش دهند.
با بردن فرزندان به مراسم‌های عزاداری ائمه (ع) باید به کودکان آموخت که برای مقدسات دینی ارزش قائل شوند. آن‌ها با پوشیدن لباس مشکی و شرکت در مجالس روضه و تعزیه، می‌توانند ارتباط معنوی خود را که در بین آن‌ها و امام حسین (ع) وجود دارد، تقویت کنند. کودکان با دل‌های پاک و معصوم خود شکوه یک حماسه، شور عزاداری، همدردی و عواطف موجود در فضای عزاداری را درک می‌کنند و همین حضور در مجالس عزاداری باعث می‌شود زمینه پیدا کردن معرفت برای درک دانش‌هایی در مورد ائمه اطهار (ع) را پیدا کنند.
در این ماه مادران می‌توانند مفهوم مواسات و نیکی کردن به دیگران را با درست کردن نذری‌های ساده و پخش آن بین همسایه‌ها و مردم عزادار به کودک آموزش دهند. همچنین می‌توانند سایر نیکی‌ها و کارهای خوب و تأثیرگذار مانند رعایت حال همسایه‌ها، احترام به سالمندان، رعایت نظافت و پاکیزگی را به کودک خود آموزش دهند. بهتر است والدین برای اینکه شوق عزاداری برای امام حسین (ع) و مشارکت در اقامه عزا را در فرزندان خود ایجاد کنند، مسئولیت‌هایی را که کودکان توان انجام آن را دارند، مثل مرتب کردن کفش‌های میهمانان مجالس روضه، پذیرایی از عزاداران و پرچم زدن را به آن‌ها واگذار کنند. این کار‌ها هر چند ساده به نظر می‌رسد، اما شوق و ذوق بچه‌ها را در این مجالس دوچندان می‌کند. در واقع دادن مسئولیت‌های کوچک در هیئت‌ها گره‌های محکمی میان کودکان و فرهنگ محرم می‌زند و بهانه‌ای می‌شود برای آشنایی هر چه بیشتر و بهتر با اهداف متعالی قیام حضرت سیدالشهدا (ع).
گاهی ممکن است برخی کودکان به اقتضای سن و سال و حال و هوای‌شان تحمل ماندن در هیئات را نداشته باشند. اگر بچه‌ها تحمل نشستن در هیئت را ندارند، خوب است آن‌ها را به هیئت‌هایی ببریم که فضا‌های متناسب با آن‌ها را دارند؛ هیئت‌هایی که مهد کودک دارند یا هیئت‌هایی که فضایی باز برای بچه‌ها دارند و آن‌ها مجبور نیستند یکی دو ساعت در گرما و شلوغی بنشینند.
ختم کلام اینکه ایام محرم و عزاداری امام حسین (ع) فرصت مغتنم و بسیار مناسبی است تا هر خانواده‌ای به اقتضای شرایطش بچه‌ها را با حرکت و قیام سیدالشهدا (ع) که همه مفاهیم و ارزش‌های والای اخلاقی و انسانی را در خود جای داده است، آشنا و از این رهگذر بنیه ایمانی کودکان را تقویت و آن‌ها را برای ادامه مسیر زندگی مؤمنانه آماده کنند.
