جوان آنلاین: درباره سیاست آلمان در قبال اسرائیل، اغلب از ارسال سلاح از برلین به تل‌آویو سخن گفته می‌شود، اما آنچه کمتر مدنظر قرار دارد این است که آلمان نیز بسیاری از تسلیحات را از اسرائیل می‌خرد. در هشتم آگوست ۲۰۲۵، فردریش مرتس، صدراعظم آلمان دستور توقف ارسال سلاح از کشورش به اسرائیل را صادر کرد و در این مورد، آن دسته سلاح‌هایی را که می‌توانند در غزه به کار گرفته شوند لحاظ کرد، این در حالی است که از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تا نیمه ماه می‌امسال، آلمان برای صادرات تسلیحات به ارزش حدود ۴۸۵میلیون یورو به اسرائیل مجوز داده است و دومین تأمین‌کننده بزرگ سلاح اسرائیل محسوب می‌شود، به طوری که حدود ۳۰درصد واردات تسلیحاتی اسرائیل از آلمان می‌آید. نکته‌ای که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد این است که آلمان نیز خریدار تسلیحات اسرائیلی است. امید نوری‌پور، معاون رئیس پارلمان و رئیس حزب سبز اخیراً در مصاحبه‌ای تأکید کرد که آلمان به شدت به فناوری نظامی و همکاری اطلاعاتی اسرائیل وابسته است و حتی توقف جزئی ارسال سلاح را مورد انتقاد قرار داد.
«آلمان» دومین مشتری سلاح‌های اسرائیل
از سال۲۰۲۰ پلیس جنایی فدرال آلمان اذعان کرده است از پگاسوس، نرم‌افزار جاسوسی بحث‌برانگیز اسرائیلی استفاده می‌کند و پس از ایالات‌متحده، آلمان دومین خریدار بزرگ تسلیحات اسرائیلی است و در سال۲۰۲۴، اروپا به مهم‌ترین بازار صادرات نظامی اسرائیل تبدیل شد. شرایط به گونه‌ای است که کشور‌های اتحادیه اروپا حدود نیمی از کل صادرات اسرائیل را خریداری کردند، حتی پس از آنکه دیوان بین‌المللی دادگستری در ژانویه۲۰۲۴ درباره وقوع نسل‌کشی در غزه هشدار داد، آلمان و سایر کشور‌ها همچنان به ارسال و خرید سلاح ادامه دادند. در ماه می۲۰۲۵، نیروی هوایی آلمان بخشی از سامانه دفاع موشکی Arrow- ۳ را از شرکت دولتی اسرائیل IAI دریافت کرد؛ سامانه‌ای که آلمان در پایان۲۰۲۳ به ارزش ۶/۳ میلیارد یورو سفارش داده بود. در می۲۰۲۴، شرکت IAI نخستین پهپاد مسلح و بدون سرنشین هرون را که ویژه آلمان طراحی شده بود، تحویل داد. شرکت تسلیحاتی رافائل نیز روی وبگاه خود بر همکاری نزدیک با آلمان تأکید کرده است. در اکتبر۲۰۲۴ نیز نمایندگان دو کشور از این موضوع که تانک‌های لئوپارد- ۲ آلمان به فناوری رافائل مجهز شده‌اند، ابراز خرسندی کردند. رالف کتسل، مدیر شرکت سازنده لئوپارد، این همکاری را «گامی بزرگ در روابط دو ملت» توصیف کرد. بنابر اعلام رافائل، اقدام یاد شده، نقطه عطف در میان بخشی از مجموعه توافق‌های دفاعی در سطح بالاست که اخیراً امضا شده‌اند. رافائل به تازگی نیز اعلام کرده آلمان خرید فناوری جنگنده‌های یوروفایتر برای ارتش را تصویب کرده است.
شرکت‌های آلمانی تحریم‌ها را دور می‌زنند
در جولای ۲۰۲۵، Elbit Systems بزرگ‌ترین شرکت خصوصی تسلیحاتی اسرائیل اعلام کرد شرکت ایرباس به نمایندگی از نیروی هوایی آلمان موشک‌هایی به ارزش ۲۶۰میلیون دلار خریداری کرده است. ایرباس SE بزرگ‌ترین شرکت هوافضا در اروپا و دومین شرکت تسلیحاتی این قاره و سومین شرکت بزرگ هوافضایی جهان است. در ماه مارس، Elbit در وبگاه خود از رونق بازار اروپا استقبال کرد و گفت که این بازار بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴، رشدی ۱۰۶ درصدی را تجربه کرده است. در واقع، شرکت‌های تسلیحاتی آلمان و اسرائیل در هم تنیده‌اند. اسرائیل برای شرکت Renk در آگسبورگ که تولیدکننده جعبه‌دنده تانک است، هم شریک مهمی محسوب می‌شود. الکساندر زاگل، مدیرعامل آن در اواسط آگوست اعلام کرد تحریم صادرات را دور می‌زند: «اگر نتوانیم در آلمان تولید کنیم، تولید را به کارخانه‌ای دیگر منتقل می‌کنیم، مثلاً در امریکا. این کار شاید هشت تا ۱۰ماه طول بکشد.»
شرکت‌ها و اقتصاد جنگ
البته فقط صنایع تسلیحاتی نیستند که از جنگ‌افروزی اسرائیل سود می‌برند. فرانچسکا آلبانیز، گزارشگر ویژه سازمان ملل در گزارش جولای گذشته با عنوان «از اقتصاد اشغال تا اقتصاد نسل‌کشی» به دخالت بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی اشاره کرده است. او از ۴۸ شرکت نام می‌برد که سه تا از آنها آلمانی هستند. این همان گزارشی است که امریکا در واکنش به آن، آلبانیز را تحریم و اسرائیل هم او را به جانبداری متهم کرد. برای تأمین مالی جنگ غزه، اسرائیل از اکتبر۲۰۲۳ تا اوایل۲۰۲۵ اوراق قرضه دولتی به ارزش ۴/۱۹ میلیارد دلار منتشر کرد. بانک‌های بزرگی مثل دویچه بانک و شرکت بیمه آلیانتس از طریق زیرمجموعه Pimco در این اوراق سرمایه‌گذاری کردند. گزارش سازمان ملل، آلیانتس را متهم می‌کند که با بیمه و سرمایه‌گذاری، جنگ در غزه را تسهیل کرده است. شرکت‌های دیگری نیز زیر ذره‌بین هستند. مایکروسافت فناوری برای زندان‌ها و زیرساخت‌های مناطق اشغالی ارائه می‌دهد، Palantir با هوش مصنوعی در انتخاب اهداف حملات نظامی کمک می‌کند، Booking. com و Airbnb نیز خانه‌هایی در شهرک‌های غیرقانونی کرانه باختری ارائه می‌دهند. چهار سازمان حقوق بشری از Booking. com شکایت کرده‌اند.
دیوان بین‌المللی دادگستری در ژوئیه۲۰۲۴ تأکید کرد که دولت‌ها نباید از اشغال غیرقانونی اسرائیل حمایت کنند، اما اسرائیل شهرک‌سازی را ادامه می‌دهد: از جاده‌ها و ایست‌های بازرسی تا جلوگیری سیستماتیک از صدور مجوز ساخت برای فلسطینی‌ها. بسیاری از فلسطینی‌ها خلع ید یا رانده شده‌اند و همه این اقدامات اغلب، هیچ پیامدی برای مهاجمان نداشته است. شرکت آلمانی هایدلبرگ متریال متهم است زیرمجموعه‌اش Hanson Israel در معدن ناحال ربا در کرانه باختری سنگ برداشت می‌کند؛ زمینی که از روستا‌های فلسطینی گرفته شده است. شرکت می‌گوید از نوامبر۲۰۲۳ فعالیت‌ها را متوقف کرده است، اما در عین حال، خانواده‌های فلسطینی نیز اجازه بازگشت ندارند.
عدم‌اراده سیاسی
قوانینی که شرکت‌ها را به رعایت حقوق بشر موظف می‌کردند، در آلمان و اروپا در حال عقبگرد هستند. دادستان کل فدرال همه پرونده‌های مربوط به اسرائیل را متوقف کرده است، حتی پیشنهاد کمیسیون اروپا در ژوئیه برای اعمال نخستین تحریم‌ها علیه اسرائیل بسیار محدود بود: فقط حذف استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های کوچک اسرائیلی از برنامه پژوهشی Horizon Europe در حوزه پهپاد، امنیت سایبری و هوش مصنوعی. برخی کشور‌های اتحادیه اروپا خواستار تعلیق توافق مشارکت با اسرائیل شده‌اند، اما آلمان همچنان به شدت مخالف است. شرکت‌ها در اقدامات ناقض حقوق بین‌الملل نقش دارند و باید پاسخگو باشند، اما مشکل اصلی، نبود اراده سیاسی است، چه در رسیدگی به جرائم احتمالی اسرائیل و چه در بررسی نقش شرکت‌های آلمانی.
منبع: روزنامه تاگس آنتسایگر
