سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: نگاهی به فراوانی و سرعت تحولات در زندگی مردم، حکایت از رشد سریع تکنولوژی و به همان نسبت، بروز اضطراب فزاینده در انسان عصر حاضر دارد. از سویی کندی فرآیند تربیت مشاور و درمانگر در جهان و به ویژه در ایران، ضرورت تلاشی جدی برای مقابله با اضطرابها و مشکلات روحی و روانی افراد را ایجاب میکند تا بتواند سریعتر و مؤثرتر از آنچه هست، به کمک انسان مضطرب عصر حاضر بشتابد، به رشد متعادل و همه جانبه او کمک کند و وی را در حل مشکلات و حصول به احساس آرامش توانمند سازد. کتاب درمانی از جمله شیوههای نوینی است که علاوه بر ایفای نقش درمان میتواند گامی برای ترویج مطالعه و افزایش دانستههای آدمی برای رفع و کاهش مشکلات او محسوب شود. در این زمینه به ویژه انتخاب درست کتابهای آموزشی و تربیتی برای والدین بسیار اهمیت دارد و میتواند به آنان در تربیت فرزندان و رفع چالشها و مشکلاتشان کمک کند و در واقع کتاب وظیفه یک مشاور دانا را برای آنان ایفا میکند.
به گفته دکتر مصطفی تبریزی، نویسنده «کتاب درمانی» در حال حاضر مشکل اصلی، معدود بودن کتابهای درمانی نیست، بلکه هنوز مردم جامعه ما حتی افراد باسواد، عادت به خواندن کتاب ندارند و اگر فرهنگ مطالعه وضعیت مطلوبی داشت بسیاری از مشکلات روحی و روانی شهروندان رفع میشد یا حتی مجال ظهور پیدا نمیکرد.
در واقع تألیف و ترجمه کتابها خدمت بزرگی است، اما ایجاد عادت به مطالعه در ایران بسیار مهمتر است. اگر کتابخوان و اهل مطالعه شویم در هر زمان و مکان، تحت هر شرایطی میتوانیم نسبت به تمام موضوعات اطلاعات و آگاهی کسب کنیم و تأثیرات عظیمی که در فلسفه زندگی و نحوه نگرشمان نسبت به زندگی میگذارد را مشاهده نماییم. در واقع ما باید به دنبال مطالب طلایی کتابها باشیم، همانهایی که به ما چگونه زیستن را میآموزند.
به اعتقاد کارشناسان، کتاب به خودی خود یک دارو برای روح ما محسوب میشود و آرامشی که از خواندن کتاب به دست میآوریم اضطرابهای ما را کاهش میدهد. اما در این میان کتابهای فرزندپروری جایگاه ویژهای در رفع مشکلات والدین در تعامل و رابطه با فرزندانشان دارد.
در ادامه به معرفی کوتاه شماری از مفیدترین کتابهای فرزندپروری میپردازیم که خواندن آنها بیتردید دانش والدین را در حوزه تربیت فرزند ارتقا خواهد بخشید.
۱- تربیت برتر: کتاب «تربیت برتر» تألیف رضا فرهادیان از سوی انتشارات بوستان کتاب روانه بازار نشر شده است. این کتاب به مفهوم ارتباط و نقش آن در تربیت کودک میپردازد و با تأکید بر اینکه ارتباط در اولین جایگاه تربیت قرار دارد، روشهای ارتباط با کودک از سوی والدین و مربیان را معرفی میکند. والدین و مربیان با برقراری ارتباطی سالم، اولین و مهمترین زمینه رشد و پرورش اخلاق کودک را آماده میکنند. از آنجایی که خانواده اولین ارتباط را با کودک فراهم میکند، شبکه ارتباطی اعضای خانواده با یکدیگر و ارتباط سالم با کودک نقش بسزایی در تربیت کودک و کیفیت رشد اخلاقی و اجتماعی وی دارد. چگونه سخن گفتن و گوش دادن به حرفهای کودک از مسائلی است که والدین باید به آن توجه ویژهای داشته باشند. ارتباط متقابل زن و شوهر و کیفیت این ارتباط نیز در تربیت کودک مؤثر است، لذا نویسنده با استفاده از آیات و روایات، ویژگیهای ارتباط سالم و همچنین ناسالم زن و شوهر را بیان میکند.
۲- چگونه فرزندان خود را تربیت نکنیم؟: این کتاب از سوی نشر برادری به قلم سیدمسعود راد منتشر شده است. همانطور که از عنوان کتاب مشخص است درباره چگونه تربیت نکردن فرزند است، اگرچه به روشهای صحیح تربیت نیز میپردازد. روشی که این کتاب دنبال میکند این است که در پی تغییر در والدین است تا از این طریق به تغییر و اصلاح فرزند برسیم و نویسنده همین امر را هدف اصلی خویش برای تألیف کتابش میداند. وی از تربیت تعریفی متفاوت دارد و میگوید باید تغییری در نگرش خودمان ایجاد کنیم و مفهوم تربیت حقیقی این است که ما با روشهای مناسب و کارآمد به خود رو کنیم و در تربیت خودمان بکوشیم و در اینصورت خودبهخود در تربیت فرزندمان نیز موفق خواهیم بود.
۳- الگوهای نمادین در تعلیم و تربیت نامرئی: این کتاب به قلم دکتر عبدالعظیم کریمی از سوی انتشارات عابد منتشر شده است. در این کتاب مؤلف سعی کرده است از فضای ارتباطهای غیرکلامی در حوزه تعلیم و تربیت استفاده کند و اشاره میکند که تعلیم و تربیت مستقیم و روشهای جاری در تعلیم و تربیت عوارض آسیبزایی دارد که باید از آنها پرهیز کرد و به جای آنها باید از الگوهای نمادین و غیرکلامی استفاده شود، چراکه تأثیر و نفوذش بیشتر است. در این کتاب انواع شیوههای تربیتی از طریق ارتباط غیرکلامی (دیداری، تصویری و نمادین) در قالب پیامهای غیرمستقیم با سبکهای زبانشناختی و زیباییشناسی مورد استفاده قرار میگیرد.
۴- تربیت کودک با عشق و منطق: این کتاب به قلم جیم فی و فوستر کلاین تألیف شده و از سوی سمیه موحدی فرد ترجمه و به همت انتشارات آوای منجی منتشر شده است. نگرش اصلی نگارندگان کتاب حاضر حول این محور است که به کودکان اجازه دهیم همزمان با رشد جسمی به بلوغ و تکامل نیز برسند و با این روش به آنها بیاموزیم که مستقلانه تفکر، تصمیمگیری و زندگی کنند. به اعتقاد نگارندگان این کتاب امروزه والدین باید از روشهای تربیتی نوینی برای پرورش کودکانی که در دنیای پیچیده و متحول امروزی زندگی میکنند، استفاده کنند. تربیت مؤثر بر پایه عشق و محبت استوار است. صمیمیتی که آسانگیر نیست، بیاحترامی را تحمل نمیکند، بلکه این عشق باید به حدی بانفوذ باشد که به کودکان اجازه ارتکاب خطا و کسب تجربه از خطاها را بدهد. بیشتر اشتباهات، برای کودکان عواقب منطقی را در پی دارد که باعث متحول شدن آنها خواهد شد.
۵- راهنمای فرزندپروری موفق: این کتاب ترجمه مجید رئیس دانا از سوی نشر رشد منتشر شده است. نویسندگان کتاب دکتر دان دینک میر (پدر)، دکتر گری دی مکی و دکتر دان دینک میر (پسر)، همه از متخصصان رشتههای علوم تربیتی، روانشناسی و امور خانواده هستند. رویکرد کتاب به گونهای است که همه سنین را شامل میشود و اختصاص به سن خاصی ندارد. نویسندگان کتاب ابتدا اساس روابط والدین با فرزندان را تبیین میکنند و در ادامه متناسب با هر گروه سنی، این رفتارها و روابط، مورد مطالعه دقیقتر قرار میگیرد. آنها با بررسی دقیق و تجزیه و تحلیل لحظههای حساس درون خانواده، راهکارهای عملی مفیدی را به والدین ارائه میکنند. به عقیده نویسندگان این کتاب روش «حق انتخاب دادن» بهترین روش برای فرزندپروری موفق است. در این سبک والدین به فرزندانشان میآموزند که بین آزادی و محدودیت، تعادل ایجاد نمایند. نتیجه مهم این سبک فرزندپروری تربیت فرزندانی مسئولیتپذیر است. والدین برای نیل به این مهم باید پس از در نظر گرفتن محدودیت برای فرزند خود، در چارچوب آن محدودیت، به کودک خود حق انتخاب دهند.