اهمیت گردشگری در کنار رونق اقتصادی از جمله مواردی بود که ضرورت احداث خط‌آهن قزوین-رشت را به شدت بالا برد. موضوعی که موجب شد ۱۷ سال قبل کلنگ آن به زمین بخورد و مردم خطه شمال ایران را سال‌ها در انتظار شنیدن سوت این قطار چشم‌انتظار نگه دارد. سرانجام روز پنج‌شنبه و با حضور محمدباقر نوبخت معاون رئیس جمهور اولین قطار این خط حرکت خود را به صورت آزمایشی از ایستگاه قزوین آغاز کرد. با این وجود به گفته مسئولان حاضر در این مراسم، خط آهن قزوین- رشت قرار است تا حدود دو ماه آینده با حضور رئیس جمهور به طور رسمی افتتاح شود.
اتصال شمال کشور به جنوب، رونق صادرات کالا و تولیدات منطقه‌ای در کنار شکوفایی بحث گردشکری و نیاز به توسعه مسیر‌های منتهی به شمال کشور از جمله مواردی بود که نیاز به ایجاد راه‌آهن در مسیر رشت به قزوین و اتصال آن به راه‌آهن سراسری را به شدت می‌طلبید؛ موضوعی که سرانجام با کش و قوس‌هایی که از سال ۸۱ برای ایجاد آن به وجود آمده بود در اول آذرماه سال جاری به سرانجام رسید. سال ۸۱ بود که مراسم کلنگ‌زنی راه‌آهن قزوین- رشت- انزلی با حضور رئیس جمهور وقت در گیلان به زمین زده شد. طبق برآورد‌ها این راه‌آهن که به انزلی نیز ختم می‌شد قرار بود به مسافت ۲۱۲ کیلومتر و با هزینه تقریبی یک هزار و ۵۰ میلیارد ریال و هشت ساله احداث شود، اما برخی مسائل سبب شد تا عملیات اجرایی راه‌آهن سال ۸۵ آغاز و طبق برنامه‌ریزی‌ها در سال ۸۹ تحویل داده شود. اتمام پروژه راه‌آهن در حالی به دوران دولت یازدهم منتقل شد که درباره میزان پیشرفت کار تناقض‌های بسیاری گفته شد، به عنوان مثال دی ماه سال ۹۱ بود که استاندار سابق گیلان خبر از پیشرفت ۸۰درصدی پروژه داد و اعلام کرد: «تن‌ها ۲۰درصد باقی مانده است و مشکل مالی نیز وجود ندارد.» این در حالی بود که حجت شعبانپور مدیرکل وقت راه و شهرسازی استان گیلان نیز از پیشرفت ۷۵درصدی پروژه خبر داده و گفته بود: «تکمیل راه‌آهن گیلان به ۶۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که با تأمین این میزان اعتبار این پروژه تا سال ۱۳۹۳ به بهره‌برداری می‌رسد.» این اظهارات در حالی بود که هر مسئولی که به گیلان سفر می‌کرد زمان‌هایی را برای بهره‌برداری از این پروژه ملی اعلام می‌کرد.
افتتاح از نوع آزمایشی!
پس از وعده و وعید‌های مختلف سرانجام روز پنج‌شنبه اول آذر ماه بود که با حضور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه قطار در این مسیر حرکت خود را به صورت آزمایشی از ایستگاه قزوین آغاز کرد. رئیس سازمان برنامه و بودجه در مراسم افتتاحیه راه‌آهن قزوین- رشت با اشاره به اهمیت خط ریلی قزوین- رشت گفت: «این پروژه از این جهت که می‌تواند ارتباط شمال و جنوب را کامل کند و کشور‌های شمالی ایران نیز از این مسیر به آب‌های گرم خلیج‌فارس دستیابی پیدا کنند پروژه بسیار پراهمیتی است.» محمدباقر نوبخت افزود: «امروز شاهد افتتاح اولیه راه‌آهن قزوین- رشت هستیم؛ گرچه قطعات منفصل ریلی در کشور وجود دارد که اتصال آن‌ها شبکه سراسری ریلی را کامل خواهد کرد.» در واقع این مسیر قسمتی از طرح بزرگ قزوین تا آستارا است و در حال حاضر با زحمات بسیاری ۱۶۵ کیلومتر از این پروژه بزرگ یعنی از قزوین تا رشت آماده شده است. یکی از مواردی که ساخت این راه‌آهن را به یک پروژه مهم تبدیل کرده، اهمیت اقتصادی و ایمنی حمل بار و مسافر از این منطقه به سایر نقاط کشور است؛ موضوعی که از سوی استاندار گیلان به شدت مورد تأیید قرار می‌گیرد. مصطفی سالاری با اشاره به اینکه علاوه بر جابه‌جایی مسافر باید حمل و نقل بار از طریق راه‌آهن مورد توجه قرار بگیرد، تأکید می‌کند: «به دنبال استفاده حداکثری از ظرفیت‌های شبکه حمل و نقل ریلی در استان هستیم.» به گفته وی، با اتصال به آستارا، راه‌آهن گیلان به راه‌آهن جمهوری آذربایجان متصل می‌شود و برقراری این خط ریلی امکان اتصال به کشور‌های حاشیه خزر و اروپا را فراهم می‌آورد. طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، تا قبل از ایام عید نوروز امکان حمل و نقل مسافر از طریق قطار در گیلان فراهم می‌شود. به گفته کارشناسان، برای استفاده از راه‌آهن استان در این بخش، باید خط ریلی به انزلی و آستارا متصل شود که هم‌اکنون پیمانکار در سه قطعه به طول بیش از ۴۰ کیلومتر مشغول کار است.
ویژگی راه‌آهن قزوین- رشت
طبق آمار‌های موجود برای ساخت این خط آهن از سال ۸۴، هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان هزینه شد. خط آهن قزوین- رشت که ۱۶۴ کیلومتر طول دارد در قالب ۸ قطعه ساخته شده و از ایستگاه سیاه‌چشمه به سمت رشت جدا شده است. این مسیر ریلی از ایستگاه سیاه‌چشمه تا ابتدای ایستگاه کوهین به طول ۳۰ کیلومتر یک خطه، از ایستگاه کوهین تا ایستگاه لوشان به طول ۴۰ کیلومتر دو خطه و از ایستگاه لوشان تا انتهای مسیر یک خطه است. به گفته کارشناسان، حداکثر سرعت قطار‌های باری این خط آهن ۱۲۰ کیلومتر و قطار‌های مسافربری ۱۶۰ کیلومتر در ساعت خواهد بود. همچنین ظرفیت حمل مسافر خط آهن قزوین- رشت سالانه ۳ میلیون و ۳۸۱ هزار نفر و ظرفیت حمل بار آن ۹ میلیون و ۸۶۷ هزار تن است. در احداث این خط آهن ۵۳ دستگاه تونل به طول ۲۲ کیلومتر، ۶۲ دستگاه پل خاص به طول ۹ کیلومتر و شش ایستگاه در کوهین، لوشان، منجیل، رستم‌آباد، امامزاده هاشم و رشت ساخته شده است. برای ساخت خط آهن قزوین- رشت ۱۴ میلیون متر مکعب خاکریزی، ۱۸ میلیون متر مکعب خاکبرداری و یک و نیم میلیون متر مکعب بتن‌ریزی شده است.
