دکتر محمد قلمچی، تحلیلگر ارشد حوزه فناوری و امنیت الکترونیک در یادداشتی نوشت:
در پی گسترش بیسابقه حملات سایبری و الکترونیکی که زیرساختهای حیاتی جهان را هدف گرفتهاند، این پرسش مطرح است که آیا راهکارهای سنتی و وارداتی میتوانند در برابر این موج جدید مقاومت کنند؟ آنچه در قبال امنیت الکترونیک و متعلقات آن رخ می دهد، یک تحول بنیادین است.
دیگردر جنگها و نبردهای نامتقارن، نیازی به لشکرکشی نیست؛ کافی است با دستکاری در یک شبکه برق، زیرساختهای حیاتی یک کشور را فلج کرد. جنگهای مدرن، بیصدا و نامرئی هستند. حملات الکترونیکی و سایبری دیگر صرفاً سرقت داده نیستند؛ آنها ابزاری برای ایجاد بیثباتیهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی در سطح ملیاند. ما در حال ورود به عصری هستیم که «تسلط بر کدهای دیجیتال» از تسلط بر زمین مهمتر شده است.اما با این حجم از تهدیدات، بسیاری از کشورها به خرید سامانههای دفاعی خارجی روی میآورند. آیا این یک استراتژی کارآمد است؟پاسخ این سوال پیچیده و در عین حال مهم است. تکیه بر فناوریهای آماده، نسخهای از وابستگی است که در حوزه دفاع سایبری حکم خودکشی نرم را دارد. هیچ قدرتی سیستم دفاعی واقعیاش را به دیگری نمیفروشد. این سامانهها، خواه ناخواه، دارای درهای پشتی (Backdoors) هستند یا حداقل معماریشان بر اساس محیط تهدیدات متفاوتی طراحی شده است.الگوی دفاع سایبری باید مانند ژنتیک انسان، بومی و منحصر به فرد باشد.
در اینجا انعطافپذیری و بومیسازی دفاع الکترونیک ضرورت و موضوعیت پیدا می کند.دکتر یزدانی: انعطافپذیری یعنی خروج از مدل صرفاً «مسدودسازی». سیستم دفاعی ما باید دارای قدرت بازیابی سریع و توانایی تطبیق فوری با تهدیدات ناشناخته باشد. این امر از طریق چند محور تحقق مییابد:
معماری ماژولار: که به ما اجازه میدهد قطعات آسیبدیده را سریع عوض کنیم.
استفاده از هوش مصنوعی دفاعی: برای شناسایی رفتارهای غیرعادی پیش از آنکه به حمله تبدیل شوند.
تلفیق پدافند الکترونیک و سایبری: این دو حوزه دیگر تفکیکناپذیرند. اخلال در امواج رادیویی (الکترونیک) میتواند درِ ورودی به شبکه فرماندهی (سایبری) باشد. آنها باید در یک سامانه یکپارچه فرماندهی شوند.
در عین حال معنای آنچه گفته شد، قطع تعلق از معادلات جهانی در عرصه الکترونیک نیست. دیپلماسی سایبری همچنان ضروری است. تبادل اطلاعات درباره ویروسهای رایج یا استانداردهای امنیتی سطح بالا میتواند مفید باشد. اما این همکاری نباید جایگزین خودکفایی در ساختار هسته دفاعی شود. کشورها باید در حالی با جهان تعامل کنند که «مغز متفکر» سیستم دفاعیشان کاملاً تحت کنترل ملی باشد.در عرصه امنیت الکترونیک ، اولویت مطلق باید سرمایهگذاری بر روی نیروی انسانی بومی و تحقیقات زیرساختی باشد. دفاع سایبری، پروژهای فنی نیست؛ بلکه یک راهبرد امنیت ملی است که باید با تمام اجزای حاکمیتی گره بخورد. کشورهایی که این درس را بیاموزند، در نبردهای آینده نه تنها مقاومت میکنند، بلکه برنده میدان خواهند بود. آخرین سنگر حاکمیت ملی، در عمق شبکههای دیجیتال ما قرار دارد.
