جوان آنلاین: طی روز‌های اخیر، دوباره موضوع جوشیدن چشمه‌های آب و کشف گودال‌های مرموز در دریاچه ارومیه مطرح شد و شهروندان در مورد آن اظهارنظر‌هایی می‌کنند. اما حقیقت امر این است که این چشمه‌ها از دیرباز وجود داشته و حتی نزدیک به ۱۰ درصد آب دریاچه را تأمین می‌کردند. اما با بروز خشکسالی، این چشمه‌ها هم خشک شدند، با این حال بعد از بارش‌های شدید برخی از آنها دوباره جوشیده و گودال‌هایی را پرآب می‌کنند.
روز پنج‌شنبه گذشته و بعد از اینکه خبر جوشیدن چشمه و ایجاد گودال‌هایی پرآب در رسانه‌ها منتشر شد، گروهی بر این باور بودند که این اتفاق می‌تواند فوران آب‌های زیرزمینی باشد و دریاچه را از این وضعیت خشکی و ترک‌خوردگی نجات دهد.
در همین رابطه مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی گفت: «گودال ایجاد شده در دل دریاچه ارومیه، ظهور چشمه جدید آب‌های زیرزمینی است.»
مجید رستگاری با اشاره به کشف گودال مرموز در دل دریاچه ارومیه و با بیان اینکه ظهور چشمه در این اکوسیستم پدیده جدیدی نیست، گفت: «چنانچه می‌دانیم دریاچه ارومیه در پست‌ترین قسمت حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع شده است و تمامی رواناب‌ها و آب‌های زیرزمینی در اثر نیروی گرانشی به سمت دریاچه جریان می‌یابند.» وی افزود: «جریان خروجی آب‌های زیرزمینی دشت‌های حاشیه دریاچه در بستر دریاچه نیز تداوم داشته و به صورت چشمه در آن تخلیه می‌شود. آب‌های زیرزمینی گاهی در مسیر خود به سنگ‌های آذرین برخورد کرده و پس از داغ شدن با فشار به صورت چشمه‌های هیدروترمال به‌سطح زمین راه پیدا می‌کنند.»
به گفته رستگاری، وجود چشمه‌های آبگرم در حاشیه و اطراف دریاچه مؤید این موضوع است.
وی ادامه داد: «آب‌های هیدروترمال در اثر برخورد به مخزن ماگما، مقداری از مواد را در خود حل کرده و در اکثر مواقع با گاز و بخار آب همراه هستند چشمه آبگرم مشاهده شده در بستر دریاچه نیز جزء این دسته از چشمه‌ها بوده که در اثر تجمع گاز و بخار آب در زیر لایه‌های لجنی به صورت انفجاری ظهور پیدا کرده است. نمونه‌های مشابه این پدیده را در گلفشان‌ها می‌توان مشاهده کرد.»
سراب جوشیدن چشمه‌ها
هر سال اخباری در مورد جوشیدن چشمه‌هایی در دل دریاچه ارومیه منتشر می‌شود، اما اینکه برخی مسئولان از شنیدن این موضوع هیجان زده شوند، غیرقابل قبول است. دو سال پیش بود که تصاویری در فضای مجازی و رسانه‌های محلی آذربایجان‌شرقی و غربی منتشر شد، مبنی بر اینکه تعدادی از چشمه‌های بستر دریاچه ارومیه که در سال‌های اخیر نسبتاً خشک شده بودند، به لطف بارش‌های اخیر از دل زمین جوشیده و بخش‌هایی از دریاچه ارومیه را در حوالی شهرستان سلماس پر از آب کرده‌اند.
در همان زمان هم گروهی از کارشناسان و منابع رسمی ستاد احیای دریاچه ارومیه عنوان کردند: «جوشیدن چشمه‌های بستر دریاچه ارومیه اگرچه در سال‌های اخیر به دلیل کاهش بارندگی‌ها کمتر شده بود، اما اتفاق جدیدی نیست و حتی در چند سال خشک گذشته نیز بار‌ها شاهد جوشیدن چشمه‌ها پس از بارش‌های سنگین از جمله بارش‌های اخیر برف و باران در حوضه آبریز دریاچه بوده‌ایم.»
به عبارت دیگر، جوشیدن چشمه‌های واقع‌شده در حاشیه یا بستر دریاچه ارومیه بر اثر بارندگی اتفاقی طبیعی است که تقریباً هر سال تکرار شده و اظهارات کارشناسان این حوزه حاکی از آن است همه‌ساله کمتر از ۱۰درصد سهم آب دریاچه از طریق منابع زیرزمینی و با جوشیدن این چشمه‌ها تأمین می‌شود، اما با توجه به اینکه در سال‌های اخیر، حوضه آبریز دریاچه ارومیه به‌شدت درگیر خشکسالی بوده، بارش‌ها و جوشیدن این چشمه‌ها در حال حاضر سبب شده این رخداد طبیعی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
در این میان نباید از خاطر برد که در این چند سال، حجم برداشت نمک‌های صنعتی از دریاچه ارومیه در شهرستان سلماس به حدی افزایش پیدا کرده است که باعث ایجاد چاله‌هایی در بستر دریاچه شده که این مسئله موجب می‌شود، آب حاصل از جوشیدن چشمه‌ها بیش از پیش دیده شود چراکه این آب بیشتر از گذشته قابلیت جمع‌شدن در بخش‌هایی از بستر دریاچه ارومیه را پیدا کرده است.
با تمام این تفاسیر باید توجه داشت، حجم آب‌های حاصل از جوشیدن چشمه‌ها به هیچ‌وجه به اندازه‌ای نیست که بتواند نقش مهمی در احیای دریاچه داشته باشد.
