جوان آنلاین: دختران فقط دریافتکنندگان منفعل محبت نیستند؛ آنها افرادی هستند با انتظارات عاطفی، ذهنی و انسانی که کاملاً مشروع و طبیعیاند. این انتظارات خواستههایی زیادهخواهانه نیستند، بلکه حقوقی اساسیاند که به رشد سالم، عزتنفس و رضایت از زندگی در بلندمدت منجر میشوند. وقتی والدین به این نیازها پاسخ دهند، نهفقط دخترانی موفق، بلکه زنانی قوی، همدل و آگاه برای آینده تربیت میکنند. هر دختری سزاوار آن است که دیده شود، شنیده شود و ارزشمند شمرده شود. تحقق این نیازها نه بهمعنای پدر و مادر بینقص بودن، بلکه بهمعنای «حضور داشتن»، احترام گذاشتن و آمادگی برای رشد کردن در کنار فرزند است. مهمترین انتظارات دختران از والدین عبارتند از:
۱. عشق بیقید و شرط و پذیرش کامل: در مرکز نیازهای عاطفی هر کودکی، میل به دوستداشتن و پذیرفتهشدن بدون قید و شرط وجود دارد. دختران، بهویژه در دورههایی مانند نوجوانی که از نظر روانی بسیار آسیبپذیرند، شدیداً نیازمند تأیید و پذیرش از سوی والدین هستند. دخترانی که در محیطهایی بزرگ میشوند که عشق وابسته به عملکرد، نمره یا ظاهر است، اغلب احساس بیارزشی میکنند. انتظار دختران این است که صرفنظر از موفقیتها یا اشتباهاتشان مورد محبت و پذیرش قرار بگیرند. والدین باید بدانند عشق بیقید و شرط پایه امنیت روانی، کاهش اضطراب و تقویت پیوند والد- فرزند است.
۲. حضور عاطفی و توجه واقعی: دختران انتظار دارند والدینی داشته باشند که نهفقط به حرفها، بلکه به احساسات آنها گوش دهند. حضور عاطفی یعنی ذهن و دلتان با آنها باشد، نه فقط جسمتان. برخی نشانههای حضور عاطفی عبارتند از: گوشدادن فعال، گفتوگوی مداوم و تأیید احساسات. در واقع دخترانی که احساس میکنند «شنیده میشوند»، معمولاً هوش هیجانی بالاتری دارند و روابط سالمتری برقرار میکنند. غفلت عاطفی در مورد دختران میتواند به شک در خود، کنارهگیری اجتماعی یا وابستگی ناسالم منجر شود.
۳. احترام به هویت و استقلال: با رشد دختران، آنها هویت فردی و علایق و باورهای خاص خود را شکل میدهند. احترام به انتخابها و استقلال آنها از سوی والدین یکی از خواستههای اساسی و منطقیشان است. دادن آزادی در انتخاب سرگرمی، شکلگیری عقاید، تجربهکردن و حتی اشتباهکردن از جمله این خواستههاست که والدین باید به آن توجه داشته باشند، زیرا باعث میشود استقلال، حس مسئولیت، خلاقیت و اعتمادبهنفس در دختر تقویت شود. البته احترام لزوماً بهمعنای موافقت نیست، بلکه به معنای درک، شنیدن و هدایت بدون سلطهگری است.
۴. برابری و رفتار منصفانه: دختران حق دارند همانند پسران خانواده مورد احترام و فرصتهای برابر قرار گیرند. با این حال، در بسیاری از خانوادهها هنوز تبعیضهای آشکار یا پنهان جنسیتی وجود دارد. برخی از این تبعیضها عبارتند از: تقسیم ناعادلانه کارهای خانه، محدودیت بیشتر یا نادیدهگرفتن رؤیاهای حرفهای دختران.
باید به دختران هم حمایت برابر در تحصیل داد و همچنین به آنها اجازه داد تا خودشان مسیر شغلیشان را انتخاب کنند و در تصمیمگیریهای مهم در زندگیشان دخالت داشته باشند. برابری، اعتمادبهنفس را در دختران تقویت میکند و به آنها قدرت میدهد با موانع اجتماعی مقابله کنند.
۵. محافظت همراه با آزادی: دختران حق دارند در محیطی امن زندگی کنند، اما این حفاظت نباید به معنای کنترل یا محدودیت بیش از حد باشد. بنابراین والدین باید مرزهایی روشن را برای دختران تعیین و با توضیح و همراهی آنها را در احترام به این مرزها ترغیب کنند. تعیین این مرزها نباید با محدودسازی افراطی، سرزنش یا محرومکردن از استقلال همراه باشد. روش متعادل این است که والدین دختران خود را برای تصمیمگیری آگاهانه آموزش دهند و از پنهانکاری و محدودیت اجتناب کنند.
۶. الگوسازی سالم و صداقت رفتاری: دختران نخستین الگوهای زندگیشان را از والدین میگیرند. رفتار والدین، بهویژه در لحظات بحرانی، بیش از گفتارشان تأثیرگذار است. آنها از والدین خود صداقت، همدلی، عدالت و ثبات در رفتار و ارزشها را انتظار دارند. دختران معمولاً شیوه حل تعارض، برخورد با مشکلات یا برقراری رابطه را از والدین خود میآموزند. بنابراین الگوهای رفتاری سالم، مسیر آینده دختر را از نظر اخلاقی و روانی هموار میکند.
۷. تشویق و ایمان به تواناییها: دختران در مواقع شکست یا تردید، بیش از هر زمان دیگر نیازمند تشویق و اطمینان والدین هستند. این مهم چگونه میسر خواهد شد؟ با تحسین تلاشها، حمایت در سختیها و اعتماد به تواناییهای آنها. اینکه دختران در خانواده احساس کنند که آرزوهایشان مهم است و کسی هست که به آنها ایمان دارد، انتظاری کاملاً بحق است. محترم شمردن این حق از سوی والدین باعث خواهد شد دختران تشویقشده، ریسکپذیرتر، خلاقتر و شجاعتر شوند.
۸. آموزش عاطفی و گفتوگوی ایمن: خانه باید برای دختران فضایی برای رشد هیجانی و بیان احساسات بدون ترس از قضاوت باشد. این گفتوگو باید مواردی نظیر صحبت درباره احساسات، اضطراب، بدن، روابط و حتی مسائل تابو را شامل شود. در غیاب شکلگیری چنین گفتوگویی در خانواده، دختران اطلاعات خود را از منابعی نامطمئن مانند شبکههای اجتماعی یا همسالان میگیرند که میتواند زمینه انحراف و دوری از خانواده را در پی داشته باشد. بنابراین والدین باید در خانواده فضایی امن را برای پرسش، تجربه و رشد عاطفی فراهم کنند.
۹. حمایت در گذر از مراحل حساس زندگی: از بلوغ تا ورود به دانشگاه، از روابط عاطفی تا انتخاب شغل، دختران مراحل مهمی را طی میکنند که نیازمند پشتیبانی هدفمند والدین است. برهههای حساس از زندگی دختران اغلب با سردرگمی و ترس همراهند؛ حمایت والدین همان لنگرگاه روانی است که دختر را متعادل نگه میدارد، اما باید توجه داشت همراهی بدون تحمیل و راهنمایی بدون قضاوت از اصول اولیه حمایت از دختران است. والدین اگر این اصول را رعایت نکنند، ممکن است منزوی و دچار نارضایتی پنهان یا سرخورده شوند.
۱۰. حس تعلق و افتخار به خانواده: دختران نیاز دارند به خانوادهشان احساس تعلق داشته باشند؛ از هویت خانوادگیشان احساس غرور و در لحظات مشترک خانوادگی خاطرهسازی کنند. این احساس تعلق بهتر موجب شکلگیری هویت و شخصیت آنها خواهد شد. حس تعلق میتواند در موقعیتهایی نظیر چگونه مراسمهای خانوادگی، روایت خاطرات، آشپزی یا وقتگذرانیهای دونفره ایجاد شده و شکل بگیرد. اگر حس تعلق و افتخار به خانواده در دختران متبلور نشود ممکن است آنها بیرون از خانه بهدنبال این حس بگردند که گاهی به روابط ناسالم میانجامد. نقش والدین این است که خانهای بسازند تا نه فقط سرپناه، بلکه جایگاه امن روانی و هویتی برای دختر باشد. در این صورت است که میتوان گفت آنان از دختربودن خود حسی خوب و مثبت خواهند داشت.