جوان آنلاین: استان گلستان در دهههای گذشته یکی از قطبهای اصلی تولید محصولات استراتژیک کشور از جمله گندم، پنبه و دانههای روغنی بوده است. در دهه ۶۰ و ۷۰ خورشیدی، گلستان به تنهایی بیش از ۱۸۰ هزار هکتار سطح زیر کشت پنبه داشت؛ محصولی که آن زمان «طلای سفید» شمال کشور لقب گرفته بود، اما طی دو دهه اخیر، با تغییر الگوی کشت، افت حمایتها و بحرانهای آبی، پنبه و دیگر محصولات مهم این استان به حاشیه رانده شدند.
گلستان در کنار تمام توانمندیهایی که در کشاورزی دارد و بخش زیادی از آنها هنوز به صورت سنتی مدیریت میشوند، تعدادی از پروژههای آبی مانند سدها، کانالها و شبکههای زهکشی را هم در دل خود جای داده که یا به سرانجام نرسیده یا فرسوده شدهاند. کشاورزان امروز گلستان، به رغم داشتن زمین حاصلخیز با مشکلاتی همچون بیآبی، پمپاژ پرهزینه، کمتوجهی به صنایع تبدیلی و ضعف در صادرات محصولات کشاورزی دست و پنجه نرم میکنند.
اگرچه مسئولان کشوری و استانی با سفرهای متعدد و وعدههای پر زرقوبرق از احیای کشاورزی گلستان میگویند، اما کشاورزان هنوز ثمرهای از این همه جلسه و بازدید نمیبینند. نبود برنامه عملی، تعلل در اجرای قوانین حمایتی و فراموشی وعدههای پیشین، گلستان را در دور باطل شعار و بیعملی گرفتار کرده است.
تعیین الگوی کشت متناسب با اقلیم
نماینده مردم رامیان و آزادشهر با اشاره به مشکلات شدید آبی میگوید: مردم منطقه سد وشمگیر سالهاست از حقابه سدهای بالادستی محروم ماندهاند. منابع آبیای که باید به کشاورزان این منطقه برسد، به مناطق دیگر میرود. جمشید قائممقام با انتقاد از پروژههای نیمهتمام ادامه میدهد: پروژهای که باید نجاتبخش منطقه باشد، بیش از ۲۰ سال است بین اعتبارات معطل مانده است. پروژه انتقال آبی که از سوی قرارگاه هم شروع شده بود، الان با ۵۰ درصد کار متوقف شده است.
نماینده شرق گلستان تأکید میکند: باید سدها لایروبی شوند و انتقال آب بهصورت مکانیزه انجام شود. کشاورز باید برای رسیدن آب به زمینش، چند مرحله پمپاژ انجام دهد که اصلاً توجیه اقتصادی ندارد.
وی همچنین خواستار تحقیقات علمی برای تعیین الگوی کشت جدید متناسب با اقلیم امروز شده و میگوید: نمیتوان با الگوی کشاورزی ۵۰ سال پیش به آینده رفت. باید ریلگذاری کشاورزی این منطقه عوض شود. در همین راستا رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه این استان یکی از تولیدکنندگان اصلی محصولات کشاورزی کشور است، میگوید: ۱۲ درصد تولید کشاورزی کشور مربوط به گلستان است، اما این استان به اندازه سهمش از منابع و زیرساختها بهرهمند نیست.
محمدجواد عسکری، احیای پنبه را یکی از اولویتهای اصلی میداند و میافزاید: در گذشته گلستان تا ۱۸۰ هزار هکتار پنبه داشت. ما در تلاشیم تا این طلای سفید را احیا کنیم. هم از نظر اشتغال و هم از نظر تأمین روغن و مواد اولیه کشور اهمیت بالایی دارد. وی همچنین به زیرساختهای ناقص آبی اشاره میکند و ادامه میدهد: سدهای نیمهتمام، پروژههای ناقص انتقال آب و کمتوجهی به آبیاری نوین از مهمترین چالشهایی بود که در بازدیدها مشاهده کردیم. وزارت نیرو و جهاد کشاورزی باید فوراً وارد عمل شوند. عسکری به ضرورت ایجاد پایانههای صادراتی، صنایع تبدیلی و تجهیز فرودگاه برای صادرات هوایی محصولات گریزی میزند و میافزاید: قانون داریم، اما اجرا نمیشود. بودجه ۱۴۰۴ و برنامه هفتم توسعه بخش کشاورزی را دیده، حالا وقت عمل است.