جوان آنلاین: درست یک روز پس از اتفاق غیرمنتظره و تلخ برای میهمان ایران، واکنشها به شهادت اسماعیل هنیه از روی شبکه اجتماعی اینستاگرام حذف شد؛ درست مثل پیامهای تایمردار! اتفاقی که واکنش و عصبانیت کاربران فضای مجازی را به دنبال داشت.
برخلاف شعارهایی که در خصوص آزادیبیان یا احترام به عقاید یکدیگر میدهند، اکنون تنها افرادی میتوانند پست بگذارند که یا همسو با تفکرات شبکههای زیرمجموعه متا باشند یا در ادامه آنان که با تولیدات خود اینستاگرام را به مجلات زرد تبدیل کردهاند. درواقع شما هر اندازه فیلم، عکس و مطلب پوچ و بیهوده بگذارید، کک کسی نمیگزد و پستهایتان با هیچ واکنشی مواجه نمیشود چه برسد به پاک شدن، اما کافی است انتقادی داشته باشید یا اعتراضی به داستانی تلخ. درست مثل رفتار بزدلانهای که اسماعیل هنیه را به کام شهادت کشید. آن وقت است که مدعیان چشم روی تمام شعارهای رنگارنگ و فریبنده خود بسته و پستهای مربوط به اعتراض یا ناراحتی از سرنوشتی که گریبان میهمان ایران را گرفت، پاک میکنند. این همان دموکراسی فریبندهای است که درست این روزها مشخص میشود شعاری بیش نیست. با این رفتار، اما استانداردهای دوگانه شبکههای مجازی غربی بیش از هر زمان دیگری نمود پیدا کرد، هرچند که این نخستین بار هم نیست.
البته که حقشان است! کاربران اینستاگرام مثل مستأجرانی میمانند که ناچارند با تمام کجخلقیها و قوانین مندرآوردی صاحبخانه بسوزند و بسازند. این ملک آنهاست. تا زمانی که شما برایشان سود و منفعت داشتهباشید میتوانید به راحتی در صفحات خود آمد و شد کنید، اما کافی است، کلمهای برخلاف میلشان به زبان آورید، آنوقت از پاک کردن پست کارشان را آغاز میکنند و با مسدود کردن حساب کاربری قدرتشان را به رخ میکشند، اما کدام قدرت؟ وقتی حتی از صحبت کردن در خصوص کسی که جانش را به نامردی گرفتهاند نیز واهمه دارند.
اسماعیل هنیه به شهادت رسید، این آرزویی بود که سالها در کنار مبارزه برای آزادی فلسطین در دل داشت. او به آرزویش رسید، اما حتی پس از شهادت هم ثابت کرد دشمنانش تا چه اندازه از او واهمه دارند. آنها، اما نمیدانند با پاک کردن اسم و عکس هنیه از صفحات مجازی نمیتوانند نام او را از دل و ذهن مردم و مهمتر از آن از صفحات تاریخ پاک کنند. تاریخی که فردا روز تکتکمان را قضاوت خواهد کرد. چه آنان که برای عوامفریبی شعارهای رنگارنگ سر میدهند و چه آنان که تا پای جان بر سر حرف و عقیدهای که دارند میمانند.
اما بدون شک نباید برابر این خودخواهیها و زورگوییها سکوت کرد. در واقع واکنشی نظیر آنچه ترکیه در قبال این مسئله نشان داده میتواند هشداری جدی برای صفحات اجتماعیای، چون اینستاگرام باشد. این کشور به دلیل سانسور گسترده پستهای مربوط به شهادت رهبر سیاسی حماس در اینستاگرام، شبکه اجتماعی فوق را مسدود کرد. رگولاتور اینفوتک، روز جمعه اعلام کرد ترکیه دسترسی به پلتفرم رسانه اجتماعی اینستاگرام را مسدود کردهاست. نهاد رگولاتوری ترکیه با تأیید این خبر تصریح کرد شبکه اجتماعی اینستاگرام با تصمیم شورای ارتباطات و فناوری اطلاعات ترکیه فیلتر شدهاست. این اقدام پس از اظهارات روز چهارشنبه فخرالدین آلتون، مسئول ارتباطات ترکیه، در انتقاد به اینستاگرام به دلیل مسدود کردن پستهای تسلیت شهادت اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی جنبش فلسطینی حماس صورت گرفت. آلتون، مدیر ارتباطات ریاست جمهوری ترکیه در ایکس گفت: «این به صورت خالص و ساده یک سانسور است.» البته متا پلتفرمهای مادر اینستاگرام در مورد ممنوعیت یا نظرات آلتون هیچ اظهارنظری نکرد.
ترکیه، اما تنها کشوری نیست که به اقدام اینستاگرام واکنش نشان میدهد، مسئولان دیگر کشورها نیز رفتار مشابه را داشتند. برخی زبانی برای اینستاگرام خط و نشان کشیدند و برخی در تفکر پیاده کردن اقدامات عملی نظیر ترکیه هستند. در ایران هم این داستان با واکنشهای شدیدی مواجه شد. علاوه بر کاربران مجازی، حسین دلیریان، سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی به نوعی رفتار اینستاگرام را محکوم کرد: «نام شهید اسماعیل هنیه ترند اول فضای مجازی شده، اما طبق معمول اینستاگرام در اقدامی مغرضانه، محتواهای مربوط به این شهید را حذف میکند.»
انور ابراهیم، نخستوزیر مالزی هم سکوت نکرد و از این رفتار دوگانه اینستاگرام که مصداق سیاست یک بام و دو هواست، انتقاد کرد: «اجازه دهید این یک پیام روشن و واضح به متا باشد: این رویه بزدلانه را کنار بگذارید.» این انتقاد بعد از آن مطرح شد که اینستاگرام آخرین گفتوگوی تلفنی انور ابراهیم با هنیه را که در صفحه او منتشر شدهبود، حذف کرد؛ اقدامی که دارای نشاندادن ارادت نخست وزیر مالزی به رهبر سیاسی شهید حماس بود، ارادتی که اینستاگرام تحمل آن را نداشت.