بهار فرا رسيده است. در هر گوشه و کناري از سرزمين چهارفصل ايران، مردم استانها در حال تدارک ديدن اسباب آسايش مسافران نوروزي هستند. گردشگراني که با سفرهاي خود ميتوانند شادي و رونق را به مناطق مختلف هديه دهند و در بزرگترين ديد و بازديد دنيا شرکت کنند. بنابراين امسال همچون سالهاي گذشته مردم شهرهاي مختلفي همچون شهر مشهد که منتظر زوار حرم امام رضا(ع) هستند، شهرشان را براي ميزباني از گردشگران آذين بستهاند. علاوه بر مشهد، تبريز و همدان هم به واسطه رويداد 2018 امسال متفاوتتر از هر سال حاضر شدهاند. تبريز به عنوان شهر نخستينها و با انتخاب از بين 57 شهر مذهبي دنيا و همدان به واسطه دريافت عنوان پايتخت گردشگري آسيا در نوروز 97 حضور مييابند.
شهر تاريخي يزد نيز در سال 96 توانسته است دوبار نام ايران را در فهرست تاريخي و بينالمللي به درخشش درآورد. يکبار اين شهر به واسطه بناهاي تاريخي و خشتياش عنوان نخستين شهرهاي خشتي جهان را دريافت کرده و بار ديگر به دليل وجود بادگيرهايهاي خيره کنندهاش نام اولين شهر پايدار جهان را نصيب خود کرده است. علاوه بر اينها شهرهاي ديگري همچون شهر تاريخي اصفهان که به دليل شمار بناها، آثار و مراکز تفريحي بسيار به نصف جهان شهرت دارد هم همچون هرسال جزو اولين مقاصد گردشگري مسافران نوروزي است. شهرهاي شمالي هم که به دليل همجواري با دريا هميشه و در تمام فصول مقصد گردشگران محسوب ميشوند. هر کدام از استانها جنوبي هم به نحوي در اين جشن شرکت دارند، براي مثال جزيره هرمز به واسطه خاکهاي رنگي که دارد، هفتمين و بزرگترين فرش خاکي جهان را با کمک هنرمندان در دل خود گسترانيده است. در اين خصوص مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی هرمزگان ميگويد:« این فرش خاکی در ابعاد هزار و ۳۰۰ متر مربع و با ۱۲ نوع خاک رنگی جزیره هرمز ساخته شده است.» علیرضا درویشنژاد با اشاره به اينکه اين فرش با همکاری ۵۰ نفر از بومیان ساخته شده است، ميافزايد:« در این فرش به نشانههای نوروز، افسانههای دریایی جزیره هرمز و روایتها و قصههای قدیم مردم جزیره آورده شده است.»
سوغات نوروزي محرک چرخ اقتصاد روستايي
علاوه بر آثار، بناها و موقعيتهاي خاص اسلامي-تاريخي هرکدام از شهرها براي جذب گردشگران، اغلب روستاييان و عشاير هنرهاي خود را در قالب سوغاتهاي خوراکي يا صنايع دستي به گردشگران عرضه ميکنند. سوغاتيهايي که گرداننده چرخ اقتصادي مناطق روستايي هستند. در اين راستا نماينده مردم سنقر در مجلس شوراي اسلامي با اشاره به روستاهاي خسارت ديده از زلزله آبانماه سال 96 ميگويد:« در صورتي که گردشگران بيايند و از صنايع دستي و شيرينيها مناطق خسارت ديده به عنوان سوغاتي خريد کنند، دوباره ميتوان اين مناطق را احيا کرد.» سيد جواد حسينيكيا ادامه ميدهد:« براي کمک به مردم مناطق زلزله زده بهترين کار ورود گردشگران و خريد صنايع دستي است. صنايع دستي کرمانشاه شامل گيوه، گليم و فرش ميشوند و شيرينيهايي همچون نان برنجي، نان روغني، روغن حيواني و غيره نيز از سوغاتيهاي محبوبي است.» رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور نيز با اشاره به حضور گردشگران در استانها ميگويد:« از هر 11 شغل دنیا یکی مربوط به گردشگری است.» علیاصغر مونسان ادامه ميدهد:« آمارها نشان میدهد که یک میلیارد و 400 میلیون گردشگر در دنیا وجود دارد که اگر این عدد به ازای متوسط هر گردشگر یکهزار و 500 دلار در نظر گرفته شود، میتواند اقتصاد عظیمی را به وجود آورد.» بنابراين کارشناسان معتقدند هستند که هرکدام از گردشگران که پا به مناطق روستايي و عشايري استانها ميگذارند، از سوغاتيهاي بومي مناطق خريد کنند، ميتوانند چرخ اقتصاد روستايي را به حرکت درآورند و رونق را به آن مناطق هديه دهند.
چالش نوروز بيزباله و حفظ محيط زيست
علاوه بر خريد سوغاتي که کمک بزرگي به اقتصاد مناطق گردشگري ميکند، شناخت و احترام به انواع قوميتهاي ايراني از اهميت بالايي برخوردار است. همچنين با توجه به اينکه معمولا جمعيتي بيش از ظرفيت طبيعي استانها به مناطق گردشگري در نوروز ورود ميکنند؛ کمک به حفظ آثار، بناهاي تاريخي و آتش روشن نکردن و زباله نريختن در محيط زيست هم از اهميت بالايي برخوردار است. هرساله به واسطه آسيبهايي که گردشگران براي حک نام خود به روي آثار و بناهاي تاريخي وارد ميکنند، ميراث فرهنگي موظف است هزينههاي زيادي را در راستاي ترميم بناها پرداخت کند. همچنين اغلب در پارکها و سواحل گردشگري هم به دليل ورود حجم انبوهي از زباله، خسارتهاي جبرانناپذيري به پوششهاي گياهي و منابع آبي وارد ميشود. در اين راستا فردین حکیمی، مدیرکل محیط زیست استان البرز از کلیه مسئولان ميخواهد تا با پیوستن به چالش بی زباله، برای پاکسازی محیط زیست خود برنامهریزی کرده و با اطلاعرسانی آن در ایجاد یک موج فرهنگی برای بهبود وضعیت محیطهای طبیعی و گردشگری به خصوص در روزهای پایانی سال 96 و آغاز سال 97 مشارکت کنند. مشارکتي که ميتواند خاطرهاي خوش از نوروز 97 در ذهن ميزبانان نوروزي برجاي بگذارند.