نويسنده: وحید حاجی‌پور
هندي‌ها ايران را تهديد كرده‌اند كه اگر توسعه ميدان گازي فرزاد B را به يك شركت هندي واگذار نكنند ميزان واردات نفت خود را از ايران ۲۰ درصد كاهش مي‌دهند؛ موضوعي كه با واكنش وزيرنفت مواجه شد. زنگنه گفت مشكلي براي صادرات نفت نداريم و اگر هند قصد كاهش واردات نفت داشته باشد به مشتريان ديگر مي‌فروشيم.
به گزارش جوان، ميدان گازي فرزاد B يكي از ميادين مهم گازي مشترك ايران با كشورهاي همسايه است كه هندي‌ها ۱۷ سال است براي توسعه آن ابراز آمادگي كرده و براي انعقاد قرارداد با شركت ملي نفت به مذاكرات پايان نداده‌اند. كار اكتشاف اين ميدان گازي مهم در سال 2000 ميلادي توسط شركت ONGC هند انجام شد و از همان ايام اين شركت آمادگي خود را براي توسعه اين ميدان اعلام كرد. مذاكرات دو كشور ايران و هند در نهايت به سال 91 ختم شد و قرارداد توسعه در شرف امضا بود كه مسئولان اين شركت ترجيح دادند فعلاً آن را متوقف كنند. آنها تحريم‌ها را بهانه كردند و عقب كشيدند تا آنكه دولت عوض و دوباره بحث قديمي فرزاد B زنده شد.
هرچند كه ايران هيچ تعهدي به هندي‌ها بابت اين ميدان گازي مشترك ندارد اما هندي‌ها به واسطه ارتباط سياسي با ايران، با رئيس‌جمهور كشورمان وارد مذاكره شدند و قول اين ميدان را از روحاني گرفتند. وزير نفت هم تفاهمنامه ديگري با آنها امضا كرد تا شركت هندي برنامه خود را براي توسعه اين ميدان اعلام كند. قرار بود شهريور سال گذشته برنامه هندي‌ها به وزارت نفت ارسال شود اما ارسال نشد تا چند ماه بعد زنگنه با يك اولتيماتوم رسمي اعلام كند ايران براي توسعه اين ميدان گازي وارد مذاكره خواهد شد. خانواده هندوجا به عنوان يكي از پرنفوذترين خاندان‌هاي هندي كه روابط گرمي با ايران دارد به دنبال توسعه اين ميدان است كه به گفته منابع آگاه، سيروس ناصري اين قرارداد را براي آنها به پيش مي‌برد.
پس از اين اولتيماتوم، هندي‌ها از ارسال طرح خود به ايران خبر دادند و رسماً اعلام كردند پس از مخالفت ايران با طرح نخست آنها طرح ديگري روي ميز قرار داد‌ه‌اند كه هزينه اجراي آن ۳ ميليارد دلار است. حالا نوبت ايران است تا تصميم خود را اعلام كند.
از آنجا كه طرح هندي‌ها دچار اشكالات فني و اقتصادي بود با مخالفت وزارت نفت همراه شد تا بار ديگر هندي‌ها به ميدان بيايند، همه چيز به ايران بستگي دارد. آنها البته باز هم بهانه ديگري به دست آوردند و انتخابات ايران را در ارزيابي‌هاي خود دخالت دادند. فروردين ماه امسال منابع هندي اعلام كردند انعقاد هرگونه موافقتنامه قطعي بين ايران و هند در مورد توسعه ميدان گازي فرزاد B در خليج فارس، قبل از سه ماهه پاياني ۲۰۱۷ بعيد به نظر مي‌رسد.
ايراني‌ها گفته‌اند زير بار خواسته هند نخواهند رفت زيرا سود اين شركت بيشتر از ايران خواهد بود تا هندي‌ها دست به تهديد بزنند. وزير نفت هم روز گذشته در واكنش به اين تهديد در حاشيه جلسه هيئت دولت گفت: ما علاقه داريم روابط خود را با هند توسعه دهيم اما اگر آنها خريد خود را از ما كاهش دهند ما مشكلي نخواهيم داشت زيرا مشتري خود را داريم.
وي اظهار كرد: ما علاقه داريم روابط خود را با هند توسعه دهيم اما اگر آنها خريد خود را از ما كاهش دهند ما مشكلي نخواهيم داشت زيرا مشتري خود را داريم. اكنون تقاضا براي خريد نفت از ايران بيش از ظرفيت صادرات كشورمان است.
وي البته اين موضوع را به سياست نيز مربوط كرد و ادامه داد: رئيس‌جمهور كشورمان در مذاكرات خود با نخست وزير هند به اين كشور فرصت داده بود تا شهريورماه مذاكرات براي توسعه ميدان فرزاد B آغاز شود اما آنها پيشنهادات خود را مطرح نكردند و باز هم ما تا پايان سال گذشته ميلادي به آنها فرصت داديم اما پيشنهادات آنها براي ما قابل قبول نبود و چيزي عايد كشور ما نمي‌شد. هدف ما از توسعه ميادين نفتي كسب درآمد است.
زنگنه در ادامه خاطرنشان كرد: اكنون داريم اقداماتي انجام مي‌دهيم كه ساير كشورها هم به ميدان بيايند و روش‌هاي ديگري را نيز در نظر گرفته‌ايم. نامه‌اي هم به هند نوشته‌ايم كه حاضريم مذاكرات را با آنها انجام دهيم اما با اين شرايط معقول باشد نه اينكه با تهديد كاري انجام شود. زبان تهديد زبان خوبي نيست و بهتر است با انصاف صحبت كنيم.
ادامه بازي هندي‌ها
كساني كه كار بين‌المللي در حوزه نفت كرده‌اند به خوبي مي‌دانند يكي از ويژگي‌هاي خاص هندي‌ها، سوءاستفاده از شرايط موجود كشورهاي طرف خود است. به عنوان نمونه دهلي‌نو براي پرداخت بدهي نفتي خود سال‌ها ايران را به بازي گرفت و خواهان ارسال محموله‌هاي گندم و فولاد به ايران شد و گاهي نيز پرداخت پول با ارز روپيه را مطرح كرد و تا همين امروز هم مشخص نيست آيا اين كشور بدهي خود را با ايران صاف كرده است يا خير.
شبيه همين اتفاق، در ماجراي سرمايه گذاري هندي‌ها در بندرچابهار رخ داد؛ جايي كه هندي‌ها شرط خود را براي حضور در چابهار تأمين خوراك گاز به قيمت ۲ سنت از سوي ايران اعلام كردند كه با پاسخ صريح ايران مواجه شد به طوري كه عباس شعري مقدم، مديرعامل وقت شركت ملي پتروشيمي رسماً اعلام كرد خبري از خوراك دو سنتي نيست. هند قصد داشت با احداث يك واحد پتروشيمي در چابهار، كود شيميايي توليد كرده و نياز خود براي توليد محصولات كشاورزي را از ايران به هندوستان برساند.
حالا هندي‌ها روي فرزاد B متمركز شده‌اند و با زبان تهديد قصد حضور در اين ميدان را دارند كه با توجه به وضعيت برداشت سريع عربستان از ذخاير ايران، به نظر مي‌رسد تهران بايد هر چه زودتر تكليف توسعه فرزاد B را مشخص كند.
