اواخر دهه هشتاد بود كه پاي ماهي تيلا پيلا به ميان سفره ها بازشد.از آنجايي كه استقبال مردم از مصرف اين نوع از ماهي خوب بود واز طرفي به دلیل سریع الرشد بودن این گونه ها، داشتن هزینه تولید پایین تر نسبت به سایر گونه ها و مقاوم بودن در برابر بیماری ها مسئولان شیلات پرورش این وع ماهی را در اولیت کار خود قرار دادند. اما چندی بعد اظهار نظر سازمان محيط زيست درخصوص آلوده كردن محيط مخصوصا منابع آبي كه برپايه مستندات قوي نبود باعث شد تا موضوع پرورش تيلا پيلا مسكوت بماند. البته پس از آن تعدادي از كارشناسان اين ادعاها را رد كرده وپرورش اين نوع از ماهي را براي تامين پروتئین مورد نياز افراد لازم دانستند و به پرورش و تولید آن ادامه دادند.
*******
تلاش همه جانبه براي مصرف آبزيان
در سالهاي اخير با توجه به مفيد بودن مصرف انواع گوشت سفيد مخصوصا نوع آبزي آن مسئولان تصميم گرفتند تا مصرف اين نوع از گوشت را در بين مردم ترویج دهند.آمارها نشان مي دهد در حالي كه سرانه مصرف آبزیان در جهان 18 کیلوگرم و در کشورهای اروپایی 22 کیلوگرم است اين ميزان در كشور ما نهایتا به هشت ونيم كيلوگرم مي رسد.اما قيمت بالا واز طرفي نبود فرهنگ مصرف آن سبب شده تا استفاده از آبزيان درميان ايرانيان از جايگاه خوبي برخوردارنباشد.به همین منظور سازمان شيلات كشور با تشويق علاقمندان به پرورش ماهي وميگو درحوضچه هاي هاي مصنوعي ودراختيار قرار دادن وام هاي كم بهره ودادن آموزش هاي لازم باعث شد تا ميزان توليد بالا ودر نهايت مصرف آن نيز از رشد نسبتا خوبي برخودار شود .دراین میان يكي از مشكلات پرورش دهندگان دراين زمينه هزينه بالا ومدت زمان طولاني براي پروش اين نوع از ماهيان است چرا كه در طول يك سال تنها يك دوره ودر نهايت دو دوره مي توانند ماهي پرورش دهند .با وجود اين مسائل مسئولان تا حدودي سعي كرده اند تا مشكلات اين قشر از پرورش دهندگان را كاهش دهند وحتي سعي شده با شناسايي آبزياني كه با كمترين هزينه وزمان توليد به دست مصرف كننده مي رسند مشكلات را حل كنند.
ورود ماهي تيلا پيلا به كشور
چند سال قبل بود كه يك نوع ماهي يخ زده وارد بساط ماهي فروشان شد كه آن را با عنوان تيلاپيلا می شناختند. بعضی ها ازاين نوع ماهي مصرف كرده و مزه وطعم آن را خوب ارزیابی کرده بودند. با این حال چون اين ماهي در كشور پرورش نمی یافت دولت آن را وارد مي كرد. بر اساس آمار گمرك در دوسال گذشته نزدیک به 20 تن ماهی تیلا پیلا از كشورهايي همچون چين، امارات متحده، نيوزيلند، هند و ويتنام وارد كشور شد.از آنجایی که برای واردات باید ارز از کشور خارج می شد و از طرفی تولید آن درداخل آسان وکم هزینه بود و طبق تحقيقات اين نوع از ماهي در دسته ماهی های همه چیزخوار و گرمابی قرار می گرفت که در مناطق کویری و آبهای شور به خوبی رشد می کرد در کشور امکان پرورش تیلاپیلا فراهم شد و طبق پیش بینی ها می توانست در مناطق کویری ایران که امکان کشاورزی در آن هر سال محدودتر از قبل می شود، جایگزین بسیار خوبی برای کشاورزی باشد. به همین دلیل اولين سايت پرورش تیلاپیلا در منطقه كويري بافق راه اندازي شود.
تیلاپیلا مخرب محیط زیست
در حالي كه شرايط به خوبي پيش مي رفت مخالفت برخي از سازمانها آغاز شد وعده ای مدعی شدند پرورش این نوع از ماهی منابع آبی را آلوده وباعث بروز برخی از بیماری ها می شود وباید جلوی تولید و تکثیر آن را گرفت. روح الله رحيمي استاديار گروه شيلات و محيط زيست دانشگاه شهركردازمخالفان پرورش ماهي تيلا پيلا در كشور دراين خصوص مي گويد: ورود تیلاپیا به کشور می تواند نابودگر جدید محیط زیست و ذخایر ژنتیکی آبزیان و موجودات وابسته به منابع آبی باشد كه بطور حتم منجر به صدمات جبران ناپذیر زیست محیطی واقتصادی مي شود.اين استاد دانشگاه ادامه مي دهد: تیلا پیلا سریع به بلوغ جنسی (در دو تا سه ماهگی) می رسد و با توجه به مقاوم بودن در برابر شرایط نامناسب محیطی و در رقابت غذایی و تولید مثلی، گونه های مهم بومی منطقه را دچار مشکل کرده و خطر نابودی آنها را ایجاد می کند. گونه های مهاجم در ابتدا اگر وارد یک محیط تازه و ناشناخته شوند و بتوانند زادآوری نمایند در فاز تثبیت قرار گرفته و در صورت مساعد بودن شرایط محیطی برای جاندار ( از قبیل نور، دما، غذا، آب، طعمه، جفت، زیستگاه و …) می تواند منابع گونه های بومی را استفاده كرده و به عنوان رقیبی تازه برای گونه های بومی تلقی گردد و منجر به حذف گونه بومی شود. نابودی این موجودات بومی همچنین به معنای صدمات بسیار به گونه های غیرآبزی وابسته به منابع آبی نیز هست. افزون بر این با افزایش سریع تعداد تیلاپیلا تخریب بستر منابع آبی، آلوده شدن منابع آبی مورد مصرف انسانی، مردابی شدن تالابها و باتلاقی شدن آنها پیش خواهد آمد.اين كارشناس مي افزايد : گزارشاتی در مورد مرگ و میر ناگهانی و تعداد بالای این ماهی در منابع آبی پشت سدها در برخی از نقاط دنیا وجود دارد و اگر این اتفاق درایران بیفتد چه خواهد شد؟ در صورت بروز چنین اتفاقی آ بحران آب کشور را صدچندان می کند.ورود تیلاپیلا به منابع آبی روند مردابی و باتلاقی شدن تالابهای کشور را تسریع مي كند.افزون بر این اکوتوریسم که یکی از راههای درآمدزایی و رونق اقتصادیست دچار صدمات جبران ناپذیری می گردد.همچنين برخي از تحقيقات پزشكي نشان مي دهد پرورش ماهی تیلاپیلا در چین به عنوان یک پروژه تولیدی در حجم عظیم و با قیمتی ارزان برای صادرات در مزارع به راه افتاده که دارای محیط های پرورش بسیار آلوده‌ای هستند. در واقع از کود و پساب حیوانی مزارع به عنوان غذای این ماهی استفاده می‌شود؛ رشد سریع و غذای بی‌کیفیت و ارزان ماهی تیلاپیا آن را به محصولی با صرفه و سودآور برای کشوري مثل چین تبدیل کرده است.سينا محمدزاده يكي از كارشناسان تغذيه با اشاره به این‌که تنها جنس نر این ماهی خوراکی است، مي افزايد: پرورش دهندگان برای رشد بهتر و سریع‌تر این ماهی، از هورمون و آنتی‌بیوتیک‌های زیادی در محیط پرورش آن استفاده می‌کنند و این ماهی نسبت به دیگر ماهی‌ها امگا 3 بسیار کم‌تری دارد و در عوض امگا 6 بالایی دارد که برای سلامتی بسیار مضر است.وی ادامه مي دهد : بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته مصرف زیاد این ماهی باعث آلزایمر، التهاب روده و مشکلات قلبی می‌شود و رشد بی رویه واردات این ماهی به کشورمان در حالی است که در بسیاری از کشورهای اروپایی، مصرف آن منع شده است.
موافقان پرورش تيلا پيلا
برخلاف مخالفان پرورش ماهي تيلا پيلا، موافقان معتقدند دلايل مطرح شده علمي نبوده وتنها نظرات شخصي برخي از افراد است وبه اين مستندات نمي توان استناد كرد. عیسی گلشاهی مدیرکل دفتر توسعه بازار شیلات در مورد شبهاتی که اخیرا درباره استفاده از ماهی تیلاپیلا مبنی بر آلوده بودن گوشت این ماهی، پرچرب بودن و داشتن خصوصیاتی نزدیک به گوشت قرمز مطرح شده است مي گويد: ماهی تیلاپیا اگرچه از نظر این خصوصیات ممکن است در رده پایین‌تری نسبت به سایر گونه‌ها نظیر سالمون قرار گیرد، اما از نظر ارزش غذایی آنچه را که از یک آبزی انتظار داریم بدست می‌دهد.همچنين کم چرب بودن، رشد سریع و گیاهخوار بودن این ماهی از فاکتورهایی است که سبب جلوگیری از تجمع فلزات سنگین از قبیل جیوه در آن می‌شود، لذا از مزایای این ماهی محسوب می‌شود.با این حال گزارشها حاکی است که با اثبات نشدن ضرر این نوع آبزی پرورش آن به زودی در برخی از مناطق آغاز خواهد شد.
عالی است 
