جوان‌آنلاين: انتخابات زودهنگام پارلماني در اوكراين
انجام شد تا درخواست پترو پروشنكو، رييس جمهور، براي تشكيل پارلمان برآورده شود.
پروشنكو در ماه آگوست بود كه پارلمان را منحل كرد تا زمينه انتخابات زودهنگام و
تشكيل پارلمان جديد را فراهم كند. دليل اين كار او در تركيب پارلمان بود چون حزب
مناطق وابسته به رييس جمهور پيشين، ويكتور يانكوويچ، اكثريت پارلمان را در اختيار
داشت و پروشنكو نمي‌توانست با اين حضور قدرتمند حزب مناطق به اهداف سياسي خود به
ويژه در مورد روابط اوكراين با اتحاديه اروپا برسد و چاره‌اي نداشت جز اين كه با
انحلال و انتخابات زودهنگام به انتظار تركيبي در پارلمان باشد كه با خواسته‌ها و
برنامه‌هاي او هماهنگ باشد. حالا انتخابات برگزار شده و بايد ديد او با پارلمان
جديد چه خواهد كرد و اين پارلمان تا چه اندازه در حل مشكلات اساسي اوكراين نقش
خواهد داشت.
پارلمان چند دست
از نظرسنجي‌ها و گمانه‌هاي قبل از
انتخابات چنين برمي‌آيد كه نتيجه انتخابات 26 اكتبر در تشكيل پارلماني چند دست
خواهد بود. قبل از هر چيز، بايد توجه داشت كه نيمي از كرسي‌ها در اختيار نامزدهاي
مستقل خواهد بود و همين امر به طور طبيعي باعث مي‌شود تا احزاب با هر ميزان پيروزي
در انتخابات باز نتوانند اكثريت پارلمان را به دست بياورند. گزينه در پيش روي اين
احزاب در جذب نمايندگان مستقل است تا آن كه بتوانند در پارلمان به اكثريت يا حداقل
فراكسيوني قدرتمند برسند. اين نتيجه و به اكثريت رسيدن حزبي بعيد نخواهد بود اما
بايد توجه داشت كه امكان خروج نمايندگان مستقل از فراكسيون خود موجب شكنندگي
اكثريت در پارلمان خواهد بود.
گذشته از اين نكته، موفقيت جريان حامي
پروشنكو در انتخابات امر محتملي است چنان كه نظرسنجي‌ها قبل از انتخابات خبر از
كسب 30 درصد آراء توسط اين جريان مي‌دادند. دو جريان ديگر از جبهه مردمي وابسته به
آرسني ياتسنيوك، نخست وزير، و حزب سرزمين پدري به رهبري يوليا تيموشنكو، نخست
وزير سابق و از رهبران انقلاب نارنجي، است كه ورود نامزدهاي اين دو جريان به طور
طبيعي باعث چند دست شدن تركيب پارلمان خواهد بود. در مقابل اين مجموعه بايد از
جريان بازمانده از دوران يانكوويچ گفت كه با وجود عدم شركت حزب مناطق در انتخابات
اما بخشي از آن با نام جديد بلوك اپوزيسيون در انتخابات شركت كرده و به غير از
اين، حزب اوكراين قدرتمند به رهبري سرگئي تيه‌يپكو، معاون نخست وزير در دروان
يانكوويچ، هم هست كه گفته مي‌شود 10 درصد آراء را خواهد برد.
پارلمان و اتحاديه اروپا
اكنون مسئله در پيش روي پروشنكو اين
خواهد بود كه پارلمان جديد و تركيب آن تا چه ميزان او را در راه نزديك شدن به
اتحاديه اروپا همراهي خواهد كرد. به نظر مي‌رسد كه پاسخ به اين مسئله چندان دشوار
نخواهد بود زيرا جداي از آن 30 درصد احتمالي از كرسي‌هاي انتخابات، دو حزب از جبهه
مردمي و سرزمين پدري و البته بخش قابل توجهي از نمايندگان مستقل به نحو اصولي با
نزديك شدن اوكراين به اتحاديه اروپا موافق هستند و بايد گفت كه پروشنكو به طور كلي
براي نزديك شدن به اتحاديه از حمايت بيش از دو سوم نمايندگان پارلمان جديد
برخوردار خواهد بود. با وجود اين حمايت اما باز نمي‌توان گفت كه كار پروشنكو با
پارلمان در اين مقوله راحت خواهد بود چرا كه جزييات مسئله چالش‌برانگيز هستند و
معلوم نيست كه اين حمايت در مورد جزييات جدي باشد.
چيزي كه در هياهوي سال گذشته و سقوط
يانكوويچ فراموش شد در جزييات برنامه مشترك اتحاديه در مورد اوكراين بود. شخص
يانكوويچ در مورد بسياري از جزييات و شروط با اتحاديه اروپا اختلاف نظر داشت چرا
كه آنها را يا خارج از توان اوكراين مي‌دانست يا آن كه تعهد به آن شروط يا اجراي
آنها را چندان به نفع اوكراين نمي‌دانست. او به خصوص در مورد شروط اقتصادي اتحاديه
اين ديدگاه را داشت و شايد دليل اصلي امتناع او از امضاي برنامه مشترك در اين
اختلاف نظر بود كه هرچند كه اين موضوع مورد توجه مخالفانش قرار نگرفت و در آخر
موجب سقوط او شد. حالا پروشنكو هم به نوعي با اين مشكل مواجه مي‌شود زيرا حتي
نمايندگان موافق به نزديكي با اتحاديه هم معلوم نيست با تمام شروط اتحاديه موافق
باشند يا حداقل احتمال دارد به دليل انگيزه‌هاي سياسي و مخالفت با پروشنكو، چندان
موافقتي با شروط اتحاديه نداشته باشند.
پارلمان و مشكل شرقي
يك موضوع اساسي ديگر در موضع‌گيري
پارلمان جديد نسبت به مسائل شرق اوكراين است. انتخابات 26 اكتبر در دو استان شرقي
لوهانسك و دونتسك برگزار نشد و شرق نشينان قصد دارند انتخابات پارلماني خود را در
دوم نوامبر برگزار كنند. معلوم است كه مخالفان سر سازشي با كيف ندارند و شكاف بين
آنان و كيف جدي است. پروشنكو در برابر شرق گرايان دو برخورد نظامي و مذاكره را
هماهنگ با هم پيش مي‌برد چرا كه معتقد است حل مشكل شرق اوكراين تنها راه نظامي
ندارد و بايد راه حل سياسي و مذاكره را هم در نظر گرفت. به نظر نمي‌رسد كه بخش
قابل توجهي از نمايندگان جديد پارلمان با اين ديدگاه رييس جمهور موافق باشند و
همين امر نيز مي‌تواند موجب اختلافات جدي آنان با او بشود به خصوص اين كه مسئله به
موضوع حياتي كشور و وحدت ارضي آن ارتباط دارد.
حداقل دو جريان جبهه مردمي و سرزمين
پدري قائل به شدت عمل در برابر مخالفان دولت هستند گذشته از اين كه بخش مهمي از
نمايندگان مستقل همان ملي‌گرايان افراطي هستند كه هيچ نوع مذاكره با مخالفان را
تحمل نمي‌كنند. اين طيف اگر حتي اكثريت پارلمان را هم به دست نياورد باز قدرت قابل
توجهي در پارلمان خواهد بود و بايد ديد كه پروشنكو چگونه خواهد توانست رضايت اين
طيف را براي ادامه روند مذاكره با ساكنان شرقي و حتي دادن امتيازات خاصي به آنان
به دست آورد. اين كاري سخت براي او خواهد بود اما براي حفظ اوكراين راه ديگري
ندارد و شايد معلوم بشود كه تشكيل پارلمان جديد حداقل در اين موضوع مشكل مهمي بر
مشكلات او افزوده است.
