جوان آنلاین: پنجمین سالی است که خشکسالی مهمان ناخوانده کشورمان شده و به همه استان‌ها و شهر‌های کشورمان سرک کشیده و آب را به چالشی جدی در تمام نقاط کشور تبدیل کرده است. حتی همدان هم که یکی از استان‌های سرسبز و کوهستانی مرکز کشور است با بحران‌های زیست محیطی همچون کم‌آبی، فرونشست و آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کند و تغییرات اقلیمی این استان را هم درگیر خود کرده به گونه‌ای که برای تأمین آب شرب این استان از پروژه‌های انتقال آب بهره گرفته شده‌است! همین چالش‌های زیست محیطی شاید بهانه‌ای بود تا نشست هم‌اندیشی رسانه و محیط‌زیست با حضور مسئولان کشوری و استانی و اصحاب رسانه در همدان برگزار شود و ضمن بیان اجمالی چالش‌های زیست‌محیطی این استان، در قالب کارگاهی چگونگی بهره‌مندی از ظرفیت رسانه‌ها در حل و فصل مسائل زیست‌محیطی مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.
بی‌شک استان همدان یکی از زیباترین استان‌های ایران است و ظرفیت‌های زیادی دارد. همچنان که به گفته حمید ملانوری شمسی، استاندار همدان «استان همدان با داشتن بیش از ۲هزارو۳۰۰ گونه گیاهی شناسایی‌شده و بیش از هزارو۹۰۰ جاذبه ملی و جهانی، نقش مهمی در تحولات کشور داشته و دارد.» استان سرسبز و کوهستانی و گردشگرپذیر همدان، اما چالش‌های زیست‌محیطی متعددی دارد که شاید زخم‌های زیست‌محیطی‌اش در ورای همین ظاهر زیبا پنهان شده‌باشد، اما اگر به فریاد این زخم‌ها نرسیم، می‌تواند چالش‌های کم‌آبی و فرونشست در این استان مانند برخی دیگر از استان‌ها به نقطه بحرانی برسد. به خصوص اینکه کشور ما تحت‌تأثیر تغییرات اقلیمی قرار گرفته و اکنون در پنجمین سال خشکسالی به سر می‌برد.
محدودیت منابع آبی و فرونشست
شینا انصاری، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در نشست هم‌اندیشی رسانه و محیط‌زیست در خصوص چالش‌های زیست‌محیطی استان همدان آب را به عنوان برجسته‌ترین چالش در کشورمان دانست و تأکید کرد: «آب به‌عنوان یک مسئله مهم و حائز اهمیت در کشور مطرح است و ضرورت دارد مصرف آن به صورت بهینه مدیریت شود.» وی با اشاره به وضعیت استان همدان گفت: «در این استان نیز با محدودیت منابع آبی و پدیده فرونشست زمین مواجه هستیم که باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد.» طبق توضیحات رئیس سازمان محیط‌زیست کشورمان، در طول سال‌ها در روند توسعه، محیط‌زیست به درستی جدی گرفته نشده و عدم‌توجه به پایداری در توسعه باعث‌شده امروز با چالش‌هایی همچون تنش آبی، آلودگی محیط‌زیست و مدیریت ناکارآمد پسماند مواجه باشیم. بنا به تأکید رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور بخشی از مشکلات کنونی به دلیل بی‌توجهی و کم‌توجهی‌هایی است که در گذشته نسبت به مسائل زیست‌محیطی صورت گرفته‌است.
تأمین منافع محلی در کنار حفاظت از محیط‌زیست
همدان هنوز هم سرسبز و زیباست. شهر شعر و ادب و دانش و حکمت. استانی که هر گوشه‌اش روایتی از تاریخ ایران را در دل دارد. از کوه الوند و سنگ‌نوشته‌هایی که از داریوش و خشایار شاهان هخامنشی بر گنجنامه این سرزمین حک‌شده تا قدمت و اصالتش را به رخ بکشد تا بوعلی سینایی که هنوز هم تبحرش در طبابت به کار می‌آید و کتاب قانونش بعد از صد‌ها سال همچنان حرف‌هایی برای گفتن دارد تا شعر و ادبش که همچنان شیفتگان ادب و هنر فارسی را با اشعار عارفانه و عاشقانه باباطاهر همراه می‌کند و غار علیصدری که زیبایی‌هایش تو را به وجد می‌آورد و در برابر قدرت خداوند سبحان به تسبیح وا می‌دارد، اما حتی غار علیصدر هم از تغییرات اقلیمی در امان نیست و اگر برداشت از آب‌های زیر‌زمینی و چاه‌های غیر‌مجاز ادامه یابد، سطح آب علیصدر هم پایین می‌رود و این غار رؤیایی می‌تواند دچار فرسایش و چالش شود!
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در بازدید از غار علیصدر، با تأکید بر اینکه یکی از دغدغه‌های محیط‌زیست همواره توجه به وضعیت غار‌ها بوده‌است، افزود: «مشکل حریم غار علیصدر همدان در کارگروه معاونت محیط‌زیست طبیعی این سازمان و با حضور نهاد‌های مسئول به ویژه وزارت میراث فرهنگی و گردشگری مطرح و در حال بررسی است. آنچه در بررسی کارشناسی مورد تأکید و توجه است، تأمین منافع جوامع محلی در کنار موضوع حفاظت از محیط‌زیست است.»
انصاری تأکید کرد: «حفظ غار علیصدر به عنوان یک اثر ملی و طبیعی در این نشست مورد توجه است و نگاه محیط‌زیست هم در این‌باره کارشناسی است.» در ادامه این نشست در قالب کارگاهی موضوعات تعامل سازمان محیط‌زیست با رسانه‌ها، استفاده از ظرفیت رسانه برای آگاهی بخشی و حل چالش‌های زیست‌محیطی، استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های تعاملی برای ارتقای سواد زیست‌محیطی و حل بحران از دیگر بخش‌های این نشست بود.
نقش مؤثر رسانه
در میانه چالش‌های زیست‌محیطی که گریبان کشورمان را گرفته‌است، اما رسانه‌ها به عنوان نمایندگان افکار عمومی می‌توانند نقش پر‌رنگی را هم در آگاه‌سازی مردم برای مواجهه با چالش‌های ناشی از تغییر اقلیم داشته‌باشند و هم با پرسشگری و پیگیری مطالبات و چالش‌ها، مسئولان را وادار کنند تا به وظایف و تعهدات خود در حوزه محیط‌زیست عمل کنند. همچنان که معاون رئیس‌جمهور با اشاره به احساس مسئولیتی که خبرنگاران محیط‌زیستی در سنوات گذشته و اکنون داشته‌اند، تأکید کرد: «خبرنگاران محیط‌زیست در ادوار مختلف با شجاعت پرسشگری کرده‌اند و این باعث شده مطالبه‌گری و کنشگری در سطح جامعه افزایش یابد و ما امیدواریم ارتباط نزدیک و تنگاتنگ حفظ و در طول مسیر این ارتباط تقویت شود.» از نگاه وی خبرنگاران چشم و گوش جامعه هستند و لازم است مسائل و مشکلات را بیان کنند. انصاری خطاب به خبرنگاران گفت: «نقش شما در ارتقای سواد محیط‌زیستی در جامعه می‌تواند تأثیرات جدی داشته‌باشد.»
شهرام احمدی فارسانی، مدیر کل حفاظت محیط‌زیست استان همدان هم با اشاره به ظرفیت‌های غنی این استان در حوزه‌های زیست‌محیطی، فرهنگی و طبیعی، همدان را یکی از استان‌های شاخص کشور در زمینه توسعه پایدار دانست و بر نقش کلیدی رسانه‌ها در این مسیر تأکید کرد.
از نگاه وی در مسیر گذار به توسعه پایدار، نقش رسانه‌ها به اطلاع‌رسانی محدود نمی‌شود، بلکه آنان معماران افکار عمومی‌اند و باید رسالت محیط‌زیستی خود را با قدرت و تعهد بیشتری دنبال کنند.
احمدی فارسانی همچنین نقش نظارتی رسانه‌ها در حوزه محیط‌زیست را مورد توجه قرار داد و گفت: «رسانه‌ها علاوه بر پوشش دغدغه‌های اقتصادی، می‌توانند به عنوان ناظران عمومی، عملکرد نهاد‌های مسئول در حوزه محیط‌زیست را پایش کنند.» از نگاه وی با ایجاد هم‌افزایی میان دولت و رسانه می‌توان الگویی موفق برای مشارکت رسانه‌ها در ساختن آینده‌ای سبزتر و زیست‌پایدارتر ارائه کرد.
