بامداد امروز پس از ماه‌ها حدس و گمان و انتظار هشتاد و چهارمين دوره از مراسم سالانه اسكار برگزار شد تا فيلم «جدايي نادر از سيمين» اصغر فرهادي پس از شكست حريفان اسرائيلي، بلژيكي، كانادايي و لهستاني خود به عنوان بهترين فيلم خارجي اين دوره بر سكوي اول بايستد و به گفته خودش نام ايران را از دريچه فرهنگ بر سر زبان‌ها بيندازد. با كسب اين جايزه اولين تجربه اسكاري ايران با فيلم «جدايي نادر از سيمين» در پرونده سينماي ايران ثبت شد.
فيلم «جدايي نادر از سيمين» كه پس از «بچه‌هاي آسمان» مجيد مجيدي به عنوان دومين فيلم تاريخ ايران نامزد دريافت جايزه اسكار شده بود، پيشتر جوايز متعدد ديگري را در سطح اروپا و امريكا كسب كرده بود. اين فيلم اين بار در حالي پا به مراسم اسكار گذاشت كه علاوه بر نامزدي در بخش بهترين فيلم خارجي اسكار در بخش بهترين فيلمنامه نيز نامزد اسكار شد، هر چند نتوانست در اين بخش جايزه‌اي را كسب كند.
«جدايي نادر از سيمين» در شرايطي به نمايندگي از ايران و به عنوان مهم‌ترين فيلم آسيايي به جمع چهار فيلم حاضر در بخش رقابتي فيلم‌هاي خارجي اسكار راه يافت كه روزنامه هافينگتون‌پست امريكا روز گذشته و طي گزارشي به موضوع تبعيض فرهنگي و نژادي در گزينش برترين‌هاي جوايز اسكار طي سال‌هاي گذشته پرداخت و نوشت: «اين موضوع را نمي‌توان كتمان كرد كه عدم بروز وجوه تنوع و گوناگوني در هاليوود از نقاط ضعف اين صنعت است و اين موضوع معمولا در شب اسكار به شكل دردناكي هويدا مي‌شود. با وجود اينكه اين صنعت گام‌هاي بزرگي برداشته است اما هنوز راه زيادي براي رفتن دارد. بررسي نامزدهاي برتر اسكار از سال ۱۹۷۷ تا ۲۰۱۰ نشان مي‌دهد كه بازيگران و كارگردانان برگزيده اين مراسم اكثراً سفيد پوست و مذكر بوده و كمتر از نژادهاي آفريقايي يا آسيايي هستند.»
با اين وجود هشتاد و چهارمين دوره از مراسم سالانه اسكار براي سينماي ايران حاوي اخبار مهمي بود؛ ذائقه برگزار‌كنندگان اين دوره به سمت و سوي آثار بين‌المللي گرايش بيشتري داشت. از «هنرمند» كه با كارگردان فرانسوي خود عنوان بهترين فيلم و بهترين كارگرداني اسكار را كسب كرد به عنوان محصولي از كشور فرانسه ياد مي‌شود، همچنين عنوان بازيگر برگزيده مرد اسكار ۲۰۱۲ نيز به ژان دوژاردن، بازيگر فرانسوي نقش اول فيلم «هنرمند» رسيد. عنوان انيميشن برتر نيز به «رنگو» و اسكار بازيگر زن به براي سومين بار به «مريل‌استريپ» و سرآخر جايزه بهترين فيلم خارجي نيز به فيلم ايراني «جدايي نادر از سيمين» به عنوان نماينده‌اي از ايران و آسيا اختصاص پيدا كرد. «جدايي نادر از سيمين» در اين مراسم، رقبايي اعم از «پانوشت» اسرائيل، «ستيزه‌جو» بلژيك، «در تاريكي» لهستان و «موسيو لازار» كانادا را شكست داد تا اصغر فرهادي براي دريافت جايزه خود بر بالاي سكو برود و هنگام دريافت جايزه‌اش چنين بگويد: «در اين لحظه ايرانيان زيادي از سرتاسر جهان ما را مي‌بينند و مي‌توانم خوشحالي بي‌حد و حصرشان را تصور كنم. در دوراني كه صحبت از جنگ، ارعاب و تهاجم ميان سياستمداران رد و بدل مي‌شود، در اين شرايط نام ايران فارغ از اين بحث‌ها و از دريچه فرهنگي باشكوه به ميان آمده است؛ فرهنگي غني و باستاني كه در زير غبار سنگين سياست پنهان مانده بود. من اين جايزه را با افتخار به مردم سرزمينم تقديم مي‌كنم؛ مردمي كه به تمام فرهنگ‌ها و تمدن‌ها احترام مي‌گذارند و از دشمني و خشم بيزارند.»
كسب جايزه جهاني اسكار براي «جدايي نادر از سيمين» بازتاب گسترده رسانه‌هاي مختلف جهان را در پي داشت. روزنامه گاردين انگليس در خصوص اين موفقيت نوشت: «سال‌هاست كه نام سينماي ايران به واسطه فيلم‌هايي از عباس كيارستمي و مجيد مجيدي در ميان عناوين سينماهاي هيجان‌انگيز دنيا به چشم مي‌خورد. اصغر فرهادي از كسب اولين جايزه اسكار ايران به عنوان فرصتي براي بزرگداشت فرهنگي كه در زير غبار سنگين سياست پنهان مانده است، استفاده كرد، اين يك يادآوري تكان‌دهنده از وجود بخشي از انسانيت بود كه پشت خصومت‌هاي ژئوپلتيك پنهان مانده و از اين حيث اين يادآوري بلافاصله در حين مراسم و سرتاسر جهان مورد ستايش قرار گرفت.
فيلم اصغر فرهادي در بخش بهترين فيلمنامه نيز نامزد جايزه اسكار شده بود كه چنين چيزي كمتر براي آثار حاضر در بخش فيلم‌هاي خارجي اسكار اتفاق مي‌افتد.»
روزنامه لس‌آنجلس‌تايمز امريكا نيز با اشاره به اينكه فيلم «جدايي نادر از سيمين» تأثير شگفت‌انگيزي بر ايرانيان مقيم لس‌آنجلس داشته است، نوشت: «اگرچه سينماي ايران به آرامي حركت مي‌كند اما اين سينما تاكنون توانسته است، مخاطبان مشتاقي را در ايالات متحده امريكا و ساير كشورها به خود جذب كند.»
همچنين خبرگزاري رويترز در گزارشي تفصيلي درباره پيروزي «جدايي نادر از سيمين» در مراسم اسكار با ياد كردن از اين فيلم به عنوان اولين فيلم ايراني برنده اين جايزه نوشت: «اين فيلم پيش از برگزاري مراسم اسكار نيز جوايز مختلف امريكايي و اروپايي را درو كرده بود و از اين حيث از همان اول هم شانس اول كسب اين جايزه بود.»
همچنين هاآرتص، روزنامه رژيم اشغالگر قدس پس از شكست نماينده رژيم‌صهيونيستي در اين مراسم طي گزارش خود نوشت: «بسياري فكر مي‌كردند با برنده شدن فيلم اسرائيلي، نامشان در اسكار نقش مي‌بندد، اما در واقع فيلم جدايي نادر از سيمين توانست خيال آنها را باطل كند.»
واشنگتن‌پست، روزنامه ديگر امريكايي نيز به استرس بالاي «سدار» كارگردان فيلم نماينده رژيم‌صهيونيستي براي كسب اين جايزه اشاره كرده و نوشت: چند هفته‌اي بود كه سدار با اين استرس ژست برنده‌ها را به خود گرفته بود.»
بر اساس اين گزارش، فرهادي پس از دريافت جايزه‌اش در جمع خبرنگاران حاضر در مراسم حضور يافت و پيش از شروع سؤالات اين عبارات را ادا كرد: «از اين بابت خوشحال هستم كه دنيا تصويري بسيار واضح و روشن از ايران را دريافت كرد؛ تصويري كه مبهم نيست. اگر مردم دنيا سعي كنند تصوير يكديگر را از دريچه منشور فرهنگ ببينند، به نظر من اين تصوير واقعي‌تر و واضح‌تر خواهد بود.»
فرهادي در پاسخ به سؤال يكي از خبرنگاران اسرائيلي كه آيا مردم ايران رويداد جهاني اسكار را دنبال مي‌كنند و آيا نامزد بودن دو نماينده از ايران و اسرائيل در آن واحد براي شما معناي خاصي دارد يا نه گفت: «مردم ايران بيشتر از آنچه حتي تصورش را مي‌كنيد، اين رويداد را دنبال مي‌كنند. اين مراسم به وقت ايران در نيمه‌هاي بامداد برگزار مي‌شود و مردم ايران تماشاي اين مراسم را به خواب شبشان ترجيح داده‌اند. دليل اينكه آنها اين رويداد را امسال با جديت پيگيري مي‌كنند، اين است كه اين مراسم يك رويداد فرهنگي است و آنها منتظرند نام كشورشان را از دريچه فرهنگ بشنوند.»
فرهادي همچنين در پاسخ به سؤالي درباره واكنش دولت ايران به كسب جايزه‌اش گفت: «واقعاً نمي‌دانم و نمي‌توانم پيش‌بيني كنم كه چه اتفاقي خواهد افتاد. بايد صبر كنم و منتظر واكنش‌ها باشم. برخوردها در دولت ايران به هيچ وجه يكسان نيست. وقتي فيلم براي اسكار نامزد شد، خيلي‌ها خوشحال و هيجان‌زده شدند و البته برخي آنقدرها هم از اين موضوع خوشحال نشدند. آنچه براي من بيش از هر چيز اهميت دارد خوشحالي مردم ايران است.»
بر اساس اطلاعات آماري سايت «باكس آفيس موجو» فيلم «جدايي نادر از سيمين» با هزينه ساخت ۸۰۰ هزار دلار تا كنون توانسته است به فروش بيش از ۱۳ ميليون دلار در سرتاسر جهان دست پيدا كند كه ۶/۲ ميليون دلار از اين ميزان فروش متعلق به گيشه سينماهاي سرتاسر امريكاست.
براساس اين گزارش در پي موفقيت فيلم سينمايي «جدايي نادر از سيمين» ساخته اصغر فرهادي در جايزه اسكار، متن پيام‌هاي تبريك و اظهارات شادمانه از سوي سينماگران و مديران سينمايي منتشر شد كه در بين آنها مي‌توان به جواد شمقدري رئيس سازمان سينمايي، عزت‌الله انتظامي، سيد‌عليرضا سجادپور، مير‌علايي مدير عامل بنياد سينمايي فارابي، مديرعامل انجمن سينماي جوانان، انجمن منتقدان و نويسندگان خانه تئاتر، پيمان ناصح‌پور آهنگساز، عليرضا اميني و مجتبي راعي اشاره داشت.
