جوان آنلاین: شب گذشته، میدان انقلاب تهران، حال و هوای دیگری داشت. نور‌های گسترده، فضا را روشن کرده‌بود و صدای ارکستر و خوانندگان معروف، از گوشه و کنار به گوش می‌رسید. هزاران رهگذر با کنجکاوی به مرکز میدان خیره شدند، میدانی که در آن، پرده کنار رفت و مجسمه‌ای بزرگ و باشکوه نمایان شد. همان لحظه، مجسمه‌ای از شکست تاریخی والرین (امپراتور روم) و زانو زدنش در برابر ایران در مقابل دیدگان قرار گرفت. نمادی که ایستادگی و غرور ملت ایرانی را از سال‌ها دور تا امروز، به تصویر می‌کشید. این یک سنت تاریخی است که ایرانیان هرگز تسلیم نشده‌اند و حتی در زمان‌های شکست، فرهنگ خود را به اشغالگران غالب کرده و غلبه داده‌اند و هر دشمن متجاوزی را به عبرت تاریخ بدل کرده‌اند.
رونمایی از مجسمه جدید در میدان انقلاب، بخشی از پویش فرهنگی «مقابل ایران دوباره زانو می‌زنید» بود، پویشی که سازمان زیباسازی شهر تهران در آستانه روز ملی مبارزه با استکبار جهانی (۱۳ آبان)، آن را آغاز کرد. به گفته مسئولان این سازمان، هدف این پویش، بازنمایی تصویری استقلال، هویت تاریخی و غرور ملی ایرانیان است و نقطه اوجش همین رویداد میدان انقلاب بود، یعنی مراسمی که با اجرای زنده موسیقی، حضور هنرمندان و مشارکت گسترده مردم، حال و هوای جشن ملی گرفت و داستان ملت ایران را به زبان امروز روایت می‌کرد.
هر نورپردازی، هر نت موسیقی و هر نگاه به این مجسمه، بازتابی از هزاران سال مقاومت و هویت ایرانی بود، پیامی روشن که از والرین تا امروز، هیچ قدرتی نتوانسته ملت ایران را به تسلیم وادار کند.
لحظه‌ای از غرور ملی
میدان انقلاب پر از جمعیت مشتاق و هیجان‌زده بود، مردمی از همه سن و سال آمده بودند تا شاهد نمایشی از قدرت، مقاومت و غرور ملی باشند. مهدی مذهبی، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران، درباره آیین رونمایی از مجسمه والرین گفت: «این اثر، نماد ایستادگی تاریخی ملت ایران در برابر سلطه‌طلبی بیگانگان است و تصویری از لحظاتی را به نمایش می‌گذارد که دشمنان در برابر اراده مردم به زانو درآمدند.»
او پویش «مقابل ایران دوباره زانو می‌زنید» را بیانیه‌ای فرهنگی توصیف کرد که می‌کوشد عزت و اقتدار ملی را از طریق هنر و فناوری در فضای شهری بازتاب دهد.
مذهبی با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی تأکید کرد که این طرح در امتداد توصیه‌های ایشان برای غلبه ملت ایران بر مشکلات و دشمنی‌ها شکل گرفته‌است: «این پویش صرفاً یک رویداد تبلیغاتی نیست، بلکه بازتابی از روحیه استقلال‌طلبی و باور جمعی ملت ایران است که ریشه در تاریخ و فرهنگ کهن این سرزمین دارد.» سازمان زیباسازی تهران در اجرای این پویش تلاش کرده تا با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و زبان خلاق هنر، پیام‌های فرهنگی و ملی را در قالبی مدرن و جذاب به شهروندان منتقل کند. مذهبی با اشاره به نوآوری‌های این پروژه گفت: «برای نخستین‌بار در کشور و حتی در سطح جهانی، تبلیغ یک کمپین فرهنگی با استفاده از سازه‌ای متحرک دیجیتال انجام شد. تریلی ۱۸ چرخی با سه وجه تمام ال‌سی‌دی به‌طور مستمر در سطح شهر تردد می‌کرد و پیام کمپین را در نقاط مختلف تهران به نمایش می‌گذاشت.»
او افزود که این ابتکار به دلیل خلاقیت بصری و بهره‌گیری از فناوری نو با استقبال چشمگیر مردم، هم در فضای حقیقی و هم در فضای مجازی روبه‌رو شده‌است: «نوآوری در تبلیغات فرهنگی یکی از رویکرد‌های راهبردی سازمان زیباسازی است. ما همواره می‌کوشیم میان سنت و مدرنیته پلی بزنیم و مفاهیم ملی و هویتی را با زبانی امروزی به نسل‌های جدید منتقل کنیم.»
حماسه‌ای بر فراز میدان
مذهبی همچنین با اشاره به استمرار این نگاه فرهنگی گفت: «رونمایی از مجسمه آرش در میدان ونک و اکنون ساخت مجسمه والرین در میدان انقلاب، در امتداد همین مسیر فرهنگی است. هدف ما برجسته کردن ریشه‌های وحدت و مقاومت در تاریخ ایران است.»
او درباره ویژگی‌های اثر تازه توضیح داد: «در طراحی مجموعه جدید، زیر پای تندیس «والرین» ۱۲ پرده روایی تعبیه شده که هر یک به یکی از مقاطع مقاومت ملت ایران در برابر بیگانگان می‌پردازد. این روایت‌ها از اسطوره‌های حماسی، چون رستم و آرش آغاز می‌شود و تا مجاهدت‌های تاریخی سورنا، آریوبرزن، رئیس‌علی دلواری، میرزا کوچک‌خان جنگلی و میرمهنا ادامه دارد؛ سپس به دوران انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، مقابله با تروریسم و نهایتاً جنگ ۱۲ روزه اخیر می‌رسد.»
مذهبی در تشریح ویژگی‌های فنی اثر افزود: «تندیس والرین با ارتفاع حدود هفت متر و پهنای نزدیک به شش متر طراحی شده و بر فراز گنبد فیروزه‌ای میدان انقلاب نصب شد تا با تلفیق هنر حجمی معاصر و هویت بصری میدان، چهره‌ای نو و شاخص به یکی از نماد‌های اصلی پایتخت ببخشد.»
او در پایان گفت: «در همه این صحنه‌ها یک پیام تکرار می‌شود، اینکه هرگاه بیگانه به قصد تسلط بر ایران آمده، در برابر ایمان و اراده مردم این سرزمین به زانو درآمده‌است. امیدواریم این رویداد آغازی برای گسترش فعالیت‌های فرهنگی و هنری با رویکرد ملی در تهران باشد.»
لحظه‌ای که امپراتور زانو زد
در پس پویش «مقابل ایران دوباره زانو می‌زنید»، روایتی کهن و کمتر بازگو شده از تاریخ ایران نهفته است، روایتی از قرن سوم میلادی، زمانی که امپراتوری روم در اوج قدرت خود، سودای گسترش مرزهایش تا قلب آسیا را در سر داشت. در آن دوران، والرین، امپراتور روم، با سپاهی عظیم به سوی مرز‌های ایران تاخت تا سلطه خود را بر شرق تثبیت کند، اما در نبردی سرنوشت‌ساز، شاپور اول، شاهنشاه ساسانی، با استراتژی نظامی و شجاعت ایرانیان، ارتش روم را شکست داد و والرین را به اسارت گرفت، رخدادی که در تاریخ جهان بی‌سابقه بود.
تصویر امپراتور شکست‌خورده‌ای که در برابر پادشاه ایران زانو زده، قرن‌هاست در نقش‌برجسته‌ها و سنگ‌نوشته‌های شاپور در نقش‌رستم و بیشاپور جاودانه شده، نشانی از اقتدار، استقلال و ایستادگی ملتی که همواره در برابر سلطه بیگانه ایستاده است. اکنون، مجسمه‌ای که در میدان انقلاب اسلامی تهران نصب شده، بازآفرینی همین لحظه تاریخی است، تندیسی از والرین در حال زانو زدن در برابر شاپور که با زبان هنر معاصر، روایت مقاومت ایرانی را به یاد می‌آورد. این اثر، در عین بازنمایی گذشته، به آینده نیز چشم دارد. آینده و صدالبته یادآوری این حقیقت که تاریخ ایران، نه‌تنها تاریخی از زانو زدن نیست، بلکه تاریخ ایستادن و پیروزی است.
تاریخ در چشم رهگذر
اما درباره مسیر طراحی و اجرای این پروژه، طا‌ها حکیمی، مدیر پروژه مجسمه «والرین»، درباره هدف و نگاه هنری آن گفت: «می‌خواهیم هر رهگذر، حتی برای چند ثانیه، با تاریخ خود روبه‌رو شود و یادآوری کند که اراده ملت ایران هیچ‌گاه تسلیم نشده‌است.»
او توضیح داد که طراحی اثر، تلاشی برای پیوند گذشته و اکنون است؛ بازتاب زبان هنری دوره ساسانی در قالبی مدرن و شهری. حکیمی با تأکید بر اینکه میدان انقلاب یکی از نقاط مرکزی هویت بصری تهران است، اظهار داشت: «در این اثر کوشیده‌ایم سنگ، نور و معماری معاصر را درهم بیامیزیم تا شهروندان تجربه‌ای متفاوت از مواجهه با تاریخ خود داشته باشند، تجربه‌ای زنده، ملموس و در عین حال شاعرانه.» دیگر در میدان انقلاب، هر رهگذر با نگاهی به مجسمه والرین و سازه‌های پیرامونش، حقیقتی بزرگ را درخواهد یافت، اینکه هیچ قدرتی فراتر از اراده مردم ایران نیست، و همان‌گونه که روزگاری امپراتوران جهان در برابر شکوه این سرزمین زانو زدند، امروز نیز تاریخ، در برابر نام «ایران» سر تعظیم فرود می‌آورد.
