جوان آنلاین: دونالد ترامپ که قصد داشت جنگ اوکراین را از طریق روابط حسنه با همتای روس خود پایان دهد، با گذشت چند ماه از تصدی قدرت در کسوت رئیسجمهور و رد و بدل کردن پیامهای متعدد با کرملین و موضعگیریهای مثبت درباره پایان جنگ جاری، حالا در مسیر دور شدن از حلوفصل بحران قرار گرفته تا جایی که قصد دارد تحریمهایی را علیه مسکو اعمال کند.
جنگ اوکراین، یکی از چندین چماقی بود که دونالد ترامپ در جریان رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ بر سر جو بایدن کوفت تا جایی که در یک مورد، وعده داد این جنگ را طی ۲۴ ساعت پایان دهد. به نظر میرسید ترامپ قصد دارد بر پایه رابطه شخصی قدرتمندش با ولادیمیر پوتین، گره جنگ را باز کند، اما نه تنها نتوانست امتیازات بزرگی از رئیسجمهور روسیه بگیرد، بلکه پوتین اخیراً در واکنش به حملات کییف، حملات روسیه را تشدید کرده است. تماس تلفنی او و پوتین در ۱۹ مه (۲۹ اردیبهشت) که بیش از دو ساعت به طول انجامید هم نتوانست راهی برای برونرفت از بحران کنونی پیش پای دو طرف بگذارد و اگرچه رئیسجمهور روسیه این مذاکرات را سازنده توصیف کرد، اما تحولات جاری طی یک هفته گذشته نشان میدهد که همچنان شکافها درباره مناقشه اوکراین بین غرب و شرق به اندازهای زیاد است که دو طرف نمیتوانند به نقطه مشترک برسند.
همه گزینهها روی میز است
روزنامه نیویورکتایمز از یک جنبه به اختلاف
مسکو - واشینگتن اشاره کرده و به نقل از منابع دولتی با اعلام اینکه دونالد ترامپ نشان داده که در حال کنارهگیری از جنگ اوکراین است، نوشت که این اقدام منعکسکننده اظهارات معاون وی مبنی بر آمادگی کامل امریکا برای خروج از روند مذاکرات صلح اوکراین تلقی میشود. در این گزارش آمده است: «ترامپ به روشنی اعلام کرده که قصد اعمال فشار به روسیه را ندارد، چه برسد به اینکه تحریمهای اقتصادی شدید بر آن اعمال کند.» گزارش والاستریتژورنال، دیگر روزنامه امریکایی حاکی از این است که ترامپ به دلیل ناراحتی از ادامه حملات روسیه به اوکراین و کندی مذاکرات صلح، بررسی اعمال تحریم علیه مسکو را در دستور کار دارد. یکی از منابع مطلع، در این مورد به والاستریتژورنال گفت که این تحریمها احتمالاً شامل محدودیتهای بانکی جدید نمیشود، اما گزینههای دیگری برای فشار به ولادیمیر پوتین در حال بررسی است که آتشبس ۳۰ روزه مورد حمایت اوکراین، یکی از این موارد است. گزارش اخیر به اظهارات روز یکشنبه رئیسجمهور امریکا نزدیکتر است. در آن روز، او ضمن اینکه از ادامه حملات روسیه به اوکراین که پاسخی به حملات کییف به زیرساختها بوده، ابراز نارضایتی کرد، از احتمال تحریمهای جدید سخن گفت. به گفته منابع آگاه، ترامپ از مذاکرات صلح نیز خسته شده و اگر تلاش نهایی به نتیجه نرسد، ممکن است آن را کاملاً رها کند. والاستریتژورنال، این تحولات را نشانهای از تیرگی در روابط پر فراز و نشیب امریکا و روسیه طی ماههای گذشته ارزیابی کرد. اظهارات کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید نیز ناخرسندی ترامپ از شرایط جاری را از منظری دیگر نشان میدهد. بنابر گفته لویت، ترامپ بهوضوح خواهان توافق صلح از راه مذاکره است، اما همه گزینهها را روی میز نگه داشته است.
تداوم حملات در سایه مذاکرات
مقامهای اوکراینی بامداد سهشنبه از پیشروی نیروهای روسیه در استان «سُومی» واقع در شمال شرقی این کشور خبر دادند. اداره نظامی اوکراین در استان سومی طی بیانیهای گفت: «نیروهای روسی کنترل چهار شهر در این استان را به دست گرفتهاند.» در چنین شرایطی، مقامات روسیه هم مواضعی اتخاذ کردند که بویی از آرامش و پایان جنگ ندارد. پوتین نیز در دیدار با گروهی از بازرگانان در کرملین بار دیگر تأکید کرد که موضع روسیه این است که این درگیری، ریشه در حوادث پرتلاطم کییف در اوایل سال ۲۰۱۴ دارد، زمانی که اعتراضات مسالمتآمیز اولیه به شورشها و درگیری با پلیس تبدیل و در نهایت به برکناری «ویکتور یانکوویچ» رئیسجمهور منتخب منجر شد. رئیسجمهور روسیه گفت: «باید درک کنید که ما کسانی نبودیم که کودتا را در اوکراین سازمان دادیم. غرب همیشه به ما گفته که باید دموکراسی و انتخابات باشد... اما آنها کودتا کردند و در واقع یک کودتای خونین و انگار که این کار طبیعی است.» پوتین، عدم پایبندی اوکراین به توافقنامههای مینسک و حمله به حقوق روسزبانها را «ریشههای اصلی» درگیری دانست و اقدامات کییف را «نسلکشی» توصیف کرد. سرگئی لاوروف دیروز با اشاره به اینکه اوکراین، زیرساختهای نظامی روسیه را هدف قرار میدهد، تداوم حملات به اوکراین همزمان با انجام مذاکرات صلح را امری عادی توصیف کرد. وزیر خارجه روسیه ضمن اشاره به گفتوگوی پوتین و هاکان فیدان درباره بحران اوکراین، اظهار داشت: «موفقیت مذاکرات صلح اوکراین مستقیماً به این بستگی دارد که آنها چقدر موفق به از بین بردن ریشههای درگیری میشوند.»
نظامی شدن شمال اروپا
فردریش مرتس، صدراعظم آلمان دیروز در کنفرانس خبری مشترک با نخستوزیر فنلاند با اعلام اینکه جنگها معمولاً وقتی پایان مییابند که یکی از طرفین یا هر دو از نظر اقتصادی یا نظامی به نقطه فرسایش برسند و در این جنگ، آشکارا هنوز تا رسیدن به این وضعیت فاصله زیادی باقی مانده، عملاً نشان داد که کشورش به شرایط حاکم خوشبین نیست. او افزود: «بنابراین ممکن است لازم باشد برای تداوم این جنگ آماده شویم.» مرتس پیشتر اظهاراتی درباره اجازه استفاده اوکراین از تسلیحات دوربرد غربی برای هدف قرار دادن خاک روسیه مطرح کرد که مسکو در واکنش، چنین تصمیمی را «بسیار خطرناک» توصیف کرد. علاوه بر گارد دفاعی اروپا، روزنامه والاستریتژورنال به تدابیر امریکا اشاره کرد و نوشت: «دولت امریکا با زیر سؤال بردن کارایی ناتو، از ترس حمله روسیه در حال تقویت و مرگبارتر کردن این ائتلاف نظامی در حوزه اروپای شمالی و بالتیک است.» بنابر این گزارش، دولت ترامپ به دنبال نظامیتر کردن سازمان پیمان آتلانتیک شمالی است و در این میان، شمال اروپا یعنی جایی که مرزهای ناتو به روسیه میرسد، میدان آزمایش این ائتلاف است.