جوان آنلاین: کانال تلگرامی جمعیت دفاع از ملت فلسطین در مطلبی با عنوان تحول در لحن متحدان "اسرائیل": آیا لحظه حسابکشی بینالمللی از جنایات این رژیم نزدیک شده است، نوشت:
در تحولی بیسابقه در عرصه دیپلماتیک از زمان آغاز جنگ نسلکشی رژیم صهیونیستی علیه نوار غزه، سه کشور انگلیس، فرانسه و کانادا بیانیهای سهجانبه و تند صادر کردند که در آن خواستار توقف فوری حمله نظامی به غزه و اجازه بیقید و شرط برای ورود کمکهای انسانی شدند. در این بیانیه همچنین هشدار داده شده که در صورت تداوم وضعیت موجود، «اقدامات ملموسی» از جمله تحریمها در نظر گرفته خواهد شد.
تشدید اقدامات متحدان سنتی
آنچه در این بیانیه جلب توجه میکند، تنها لحن قاطعانه آن نیست، بلکه هویت صادرکنندگانش است: سه کشور غربی که از نزدیکترین متحدان رژیم اشغالگر به شمار میروند و همواره در عرصههای سیاسی و نظامی از آن حمایت کردهاند، بهویژه در ماههای آغازین جنگ. اما به نظر میرسد ادامه کشتارها، سیاستهای توسعهطلبانه و نژادپرستانه این رژیم و همچنین افزایش فریادهای حقوقبشری جهانی، این کشورها را وادار به بازنگری در رویکردشان کرده است.
این بیانیه آنچه را که در غزه در حال وقوع است «غیرقابلقبول» میخواند و بر پنج محور اساسی تمرکز دارد:
۱. توقف فوری حمله به غزه
۲. اجازه کامل برای ورود کمکهای انساندوستانه
۳. محکومیت صریح اظهارات برخی وزرای اسرائیلی در خصوص کوچ اجباری فلسطینیان
۴. رد هرگونه کوچ اجباری
۵. درخواست برای آزادی اسرا بهموازات آتشبس
این نکات تلاش پیشرفتهای برای ایجاد توازن در گفتمان را نشان میدهند، اما برای نخستینبار حاکی از آمادگی واقعی برای گذار از محکومیتهای زبانی به اقدامات تنبیهی ملموساند؛ چیزی که بسیاری از کشورهای عربی حتی جرات طرح آن را نداشتهاند.
آیا این یک دگرگونی ریشهای است یا حرکتی تاکتیکی؟
موضعگیری جدید اروپا را میتوان در دو سطح تفسیر کرد:
۱. اخلاقی و سیاسی: تصاویری که در ماههای اخیر از غزه مخابره شدهاند – شامل کشتارهای جمعی، گرسنگی سیستماتیک و تهدید به کوچ اجباری – وجدان جهانی، حتی در میان حامیان سنتی رژیم صهیونیستی را بهشدت جریحهدار کرده و برخی دولتهای غربی را به اتخاذ موضعی که تعادل اخلاقی خود در برابر افکار عمومی را حفظ کند، واداشته است.
۲. عملگرایانه: این بیانیه میتواند بخشی از بازآرایی مواضع در آستانه دوره پس از جنگ باشد؛ بهویژه با توجه به گزارشهایی درباره ترتیبات جدید برای اداره نوار غزه، و تلاشهایی برای ایفای نقش مؤثرتر کشورهایی مانند فرانسه و کانادا در مرحله بازسازی و به رسمیت شناختن کشور فلسطین. پاریس هماکنون نیز پیشتاز ابتکار دیپلماتیکی برای برگزاری کنفرانسی بینالمللی در همین راستا با همکاری عربستان سعودی است.
تهدید به تحریم چه معنایی دارد؟
اگر تهدید کشورهای انگلیس، فرانسه و کانادا به اعمال تحریم علیه رژیم اشغالگر به اجرا گذاشته شود، تحولی بیسابقه در سطح سیاسی و دیپلماتیک خواهد بود و پیام قاطعی برای سایر کشورهای اروپایی است که همچنان مواضعی مبهم یا متمایل به این رژیم اتخاذ کردهاند.
اگرچه این تهدیدها تاکنون فقط بر روی کاغذ مطرح شدهاند – همانطور که بسیاری از ناظران اشاره کردهاند –، اما صرف طرح آنها در این زمان خاص، دولت نتانیاهو را در موقعیت دشواری قرار داده و فشارها بر آن را افزایش داده است؛ بهویژه در سایه بحرانهای داخلی، سقوط اعتبار بینالمللی و گسترش تحقیقات دادگاه کیفری بینالمللی علیه فرماندهان نظامی و مسئولان سیاسی رژیم اشغالگر.
مقایسه با مواضع عربی
رامی عبده، رئیس دیدهبان حقوق بشر اروپا–مدیترانه، در واکنش به این بیانیه اظهار داشت که «این بیانیه از بیانیه پایانی اتحادیه عرب قویتر و روشنتر است»؛ اشاره به مواضع نرم و بیاثر کشورهای عربی که به صدور بیانیههای کلی اکتفا کرده و هیچ اقدام عملی، حتی در حد اخراج سفرا یا تعلیق عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی انجام ندادهاند.
این تفاوت فاحش، عمق ضعف و ناتوانی رسمی جهان عرب را آشکار میسازد و بار دیگر این پرسش را مطرح میکند که: چرا برخی پایتختهای عربی همچنان اسیر محاسبات تنگنظرانه منافع خود باقی ماندهاند، در حالیکه کشورهایی که دههها حامی رژیم صهیونیستی بودند، اکنون آشکارا در حال بازنگری در مواضع خود هستند؟
بیانیه لندن، پاریس و اتاوا هرچند برای متوقف کردن ماشین کشتار رژیم صهیونیستی کافی نیست، اما نشانهای مهم و نقطه عطفی سیاسی است که نشان میدهد صبر جامعه جهانی به سر آمده و روند گذار از «حمایت بیقید و شرط» به «فشارهای مشروط» عملاً آغاز شده است.