جوان آنلاین: محمد عسکری، در یادداشتی تلگرامی نوشت: زندگی مجموعه‌ای از تصمیمات مختلف است که در گستره‌ای از موقعیت‌ها و مشکلات بسیار ساده تا بسیار پیچیده اتخاذ می‌گردند درنتیجه مهارت تصمیم‌گیری ما بسیار مهم است. علی‌رغم اینکه ما از لحاظ فکری پیشرفته‌ترین موجودات این سیاره هستیم، تصمیم‌گیری همواره برای ما چالش‌برانگیز بوده است.
مهارت تصمیم‌گیری درست در مدیریت زندگی
تصمیم‌گیری یکی از تکالیف استرس‌زا برای مغز انسان است و مردم اغلب بیان می‌کنند که تصمیم‌گیری برایشان بسیار سخت است. ما هرروز باید تصمیماتی بگیریم که زندگی ما را تحت تأثیر قرار می‌دهند از مسائل جزیی مانند اینکه ناهار چی بخوریم، تا تصمیم‌های بزرگی که زندگی‌مان را تغییر می‌دهند، مانند اینکه در چه رشته‌ای و کجا درس بخوانیم یا با چه کسی ازدواج کنیم. گاه این تصمیم‌گیری‌ها به‌قدری مهم است که از خدمات روانشناسی مشاوره پیش از ازدواج استفاده می‌کنیم.
چرا اکثر افراد از تصمیم گرفتن بیزارند؟
تصمیم‌گیری یک امر مهم و اساسی در زندگی هر فرد است و موفقیت یا عدم موفقیت افراد ارتباط بسیار زیادی با تصمیم‌گیری‌های صحیح آنها دارد. غالباً ترس از انتخاب گزینه نادرست باعث می‌شود که افراد وارد دوره‌ای «برزخ‌گونه» شوند که در آن هیچ کاری انجام نمی‌شود و مسائل و مشکلات تنها بزرگ‌تر و بزرگ‌تر می‌شوند. این ترس معمولاً توانایی تأمل و تشخیص را از آدم می‌گیرد به‌طوری‌که دیگر گرفتن ساده‌ترین تصمیمات هم برایش دشوار می‌شود.
مهارت حل مسئله و تصمیم‌گیری
هر یک از ما ممکن است با این شرایط روبه‌رو شده باشیم که نیاز به تصمیم‌گیری برای یک موقعیت حساس یا مهم داشته‌ایم. اگر پاسخ معمول شما به اغلب این شرایط، «نمی‌توانم تصمیم بگیرم» باشد، مهارت تصمیم‌گیری مؤثر می‌تواند به شما کمک کند تا با اعتماد به نفس بیشتر تصمیمات صحیح‌تری را اتخاذ کنید. در ساده‌ترین شکل، تصمیم‌گیری به معنی انتخاب کردن بین دو یا چند اقدام مختلف است. تصمیم‌گیری فرآیند انتخاب یک شیوه عمل از میان اعمال متنوع است. این فرآیند شامل استفاده از چیز‌هایی است که در دست دارید برای رسیدن به آنچه می‌خواهید.
صرف‌نظر از نوع تصمیمی که قرار است گرفته شود، همه تصمیم‌گیری‌ها از الگوی مشابهی پیروی می‌کنند. بعضی افراد در هنگام تصمیم‌گیری دچار اضطراب و دلهره می‌شوند و توانایی اتخاذ ساده‌ترین تصمیمات را هم ندارند. این افراد بدون اینکه از اختلالات اضطرابی خودآگاه باشند، تصمیمات هیجانی و اشتباهی می‌گیرند. ولی در مقابل بعضی افراد در مواجهه با مشکلات معمولاً انتخاب‌های درست و مؤثری دارند.
می‌توانید از این آزمون برای سنجش میزان اضطراب خود استفاده کنید. عمده‌ترین علت موفقیت این افراد آن است که هنگام مواجه با مشکل یا چالشی که باید برای آن تصمیم‌گیری کنند؛ از روشی منظم و مرحله به مرحله استفاده کرده و فنون مهارت تصمیم‌گیری را به‌خوبی به کار می‌بندند.
مراحل تصمیم‌گیری
صرف‌نظر از نوع تصمیمی که قرار است گرفته شود؛ همه تصمیم‌گیری‌ها از الگوی مشابهی پیروی می‌کنند. تصمیم‌گیری با این امر آغاز می‌شود که فرد یا گروهی تشخیص دهند که مشکلی وجود دارد که باید برای حل آن تصمیم‌گیری نمود. در این مواقع نیاز به تغییر در یک موقعیت خاص احساس می‌گردد و فرد یا گروه باید برای بهبود بخشیدن به آن موقعیت، تمهیداتی فراهم کنند. در تعریف مشکلی که برایتان پیش‌آمده باید نقش خودتان و میزان مسئولیتی را که در قبال تصمیم‌گیری برای آن دارید، مشخص کنید و بیش از اندازه وارد نشوید. انواع مختلفی از مهارت‌های تصمیم‌گیری وجود دارد که در چهاردسته زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
- مهارت تصمیم‌گیری منطقی: تصمیم‌گیری منطقی رایج‌ترین نوع تصمیم‌گیری است که وقتی افراد می‌خواهند تصمیم‌گیری‌های‌شان را بهبود و ارتقا دهند، آموزش داده می‌شود.
- مهارت تصمیم‌گیری شهودی: ایده این مدل تصمیم‌گیری این است که ممکن است مطلقاً هیچ منطق یا استدلالی در تصمیم‌گیری وجود نداشته باشد. در عوض، یک درک درونی یا شهود یا نوعی حس در مورد اینکه کار درست چیست؛ وجود دارد. احتمالاً به تعداد افراد روی زمین، انواع مدل‌های شهودی برای تصمیم‌گیری وجود دارد. فرد ممکن است چیزی در قلب خود، یا در ضمیر خود یا در درون خود یا هر جای دیگری احساس کند و بداند که تصمیمش درست است.
- مهارت تصمیم‌گیری ترکیبی: بسیاری از تصمیمات ما، در واقع نتیجه ترکیب کردن روند‌های منطقی و شهودی هستند. این موضوع هنگامی‌که فرد جنبه‌های مختلف هر دو روند را ترکیب می‌کند، شاید عمدی باشد، اما ممکن است ناخواسته هم رخ دهد.
- مهارت تصمیم‌گیری راضی‌کننده: در این روش به‌جای ارزیابی همه گزینه‌های ممکن و انتخاب بهترین آنها، اولین گزینه‌ای را که ما را به نتیجه می‌رساند، انتخاب می‌کنیم.
