کسی که در همان نخستین ماههای شکلگیری انقلاب اسلامی راهی کردستان شد تا با فعالیتهای ضدانقلاب مبارزه کند. آنچه بیش از هرچیز محمد بروجردی را نزد مردم کردستان محبوب کرد، تاکتیک و روشهای نظامیاش نبود بلکه روش او در برخورد با مردم بود. شهید بروجردی دلهای مردم کردستان را تسخیر کرد و در کنارشان به مبارزه با ضدانقلاب پرداخت.
گوهرشناسی به نام محمد بروجردی
زندگی و دوران فرماندهی شهید بروجردی پر از اتفاقات دراماتیک جهت ساختن اثری هنری است. او در سختترین روزها و در دشوارترین مناطق، با شیوه برخورد و رفتارش توانست مردم بومی و محلی را با خود همراه کند. آنچه از شهید بروجردی، چهرهای منحصربه فرد و یگانه میسازد، تسلط او بر قلبها با کلام و رفتار بود.
بروجردی یکی از ۱۲ نفر عضو هیئت مؤسس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود و در پایهگذاری این نهاد شرکت داشت. او همچنین فرمانده سپاه پاسداران کردستان و قرارگاه حمزه سیدالشهدا در سالهای حساس اواخر دهه پنجاه و اوایل دهه شصت بود. سردار رضا غزلی از رزمندگان پیشکسوت دفاع مقدس شهید بروجردی را فرماندهای دُر یاب و گوهرشناس میداند که نیروهای بزرگی، چون حاج احمد متوسلیات را کشف کرده بود. فرماندهانی مثل متوسلیان و حاج ابراهیم همت، با هدایت مسیج کردستان، به انسانهایی بزرگ در طول جنگ تبدیل شدند. محمد پاپی نژاد فرمانده سپاه بروجرد نیز در توصیف شهید بروجردی میگوید: «شهید بروجردی تربیتکننده نسل فرماندهان سپاه است، بسیاری از فرماندهان سپاه دانشآموخته مکتب بروجردی هستند.»
بروجردی مظهر توکل بود
شهید محمدابراهیم همت که خود یکی از فرماندهان بزرگ دفاع مقدس به شمار میرود، در خاطراتش از شهید بروجردی چنین میگوید: «تا آنجا که من با حاجمحمد بودم نماز شب و دعای کمیلش ترک نمیشد. ایشان بعد از اینکه مطمئن میشد همه برادران خوابیدهاند از خواب بلنده شده و شروع به خواندن مناجات میکرد. این اواخر که شنیده بود وقت مناسب دعای کمیل نیمهشب است دیگر دعای کمیل را در اوقات عادی اول شب نمیخواند و در نیمههای شب بلند میشد و شروع به خواندن میکرد حتی در یک امر تا حصول نتیجه چندبار به طور مداوم دعای توسل میخواند. دلبستگی خاصی به دعای فتح و گشایش داشت. شاید در هر عملیات چندین بار این دعا را میخواند و به دیگر برادران نیز سفارش میکرد.»
سرتیپ شهید آبشناسان که در چندین نبرد دوشادوش شهید جنگیده بود، درباره روحیه معنوی شهید بروجردی در میادین رزم میگوید: «در عملیات، دائم زیر لب با خودش زمزمه میکرد و نام خدا را بر زبان میآورد. چه در موقع سختیها و چه در حین پیروزی، زبانش جز به شکر به درگاه خداوند نچرخید. واقعاً ایشان مظهر توکل بودند.»
فرماندهای خداترس و سادهزیست
سردار عبدالله ویسی از رزمندگان و پاسداران پیشکسوت با ذکر خاطرهای تعریف میکند: «در زمان فرماندهی شهید بروجردی اگر کسی فرزند بیشتری داشت نسبت به فرماندهی، چون شهید بروجردی حقوق بیشتری دریافت میکرد. مثلاً نیرویی با چندین فرزند از فرماندهی مثل شهید بروجردی با آن جایگاه بیشتر حقوق میگرفت. خداترسی و سادهزیستی سبب شده بود این انسانها برایمان به الگو تبدیل شوند. وقتی فرمانده مثل نیروی عادی زندگی و رفتار میکرد خیلی اثرگذار بود و من هم سعی میکردم مثل او باشم.»
با وجود بزرگی و کارهای بزرگ شهید بروجردی، همچنان او در میان عموم مردم ناشناخته است. ساخته شدن فیلم «غریب» اتفاق مهم و مبارکی جهت آشنایی مردم با این فرمانده بزرگ است. قطعا زمان اکران «غریب» مردم شناخت بیشتری از مسیح کردستان پیدا میکنند، ولی زندگی شهید بروجردی همچنان جنبههای ناگفته و جذابِ زیادی برای روایت دارد.