اگر فکر می‌کنید برای مراجعه به پزشک همراه‌داشتن کارت ملی برای نوشتن نسخه الکترونیک یا همراه کارت بانکی کافی است، برای مراجعه به مطب برخی پزشکان باید به مقدار کافی دلار، ارز دیجیتال یا سکه طلا همراه داشته باشید! این پزشکان که معتقدند تعرفه‌های درمان واقعی نیست، خودشان دست به کار می‌شوند و مزد درمان را به دلار یا ارز‌های دیجیتال مطالبه می‌کنند! برخی دیگر نیز دلیلشان برای چنین کاری استفاده نکردن از کارتخوان و فرار مالیاتی است. این زخم کهنه‌ای است که از سال‌های دور بر چهره نظام سلامت نشسته است و همچنان تبعات آن ادامه دارد. حتی ولخرجی‌های دولت یازدهم در اجرای طرح تحول سلامت و رشد ۱۲۰ تا ۳۰۰ درصدی تعرفه‌ها هم نتوانست بخشی از کادر درمان را از زیرمیزی گرفتن یا نصب کارتخوان برای پرداخت مالیات منصرف کند. حالا هم دوباره ماجرای واقعی نبودن تعرفه‌ها بهانه‌ای شده تا برخی پزشکان از دستمزد مصوبشان تخلف کنند و بیمارانی که برای درمان به سراغ این گروه از پزشکان می‌روند ناگزیرند هزینه مزد درمان را به دلار پرداخت کنند.
پزشکان متخلف و زیرمیزیبگیر زیاد نیستند، اما این تعداد کم افراد متخلف موجب شده‌است اعتبار جامعه پزشکی زیر سؤال برود؛ پزشکانی که حضور فداکارانه‌شان در دوران کرونا حماسه‌ساز بود و قاطبه این قشر زحمتکش از جمله مطالبه گران برخورد با تخلفات گروه اندک زیرمیزی بگیر و افرادی است که برای فرار مالیاتی نه کارتخوان نصب می‌کنند و نه زیر بار تعرفه‌های مصوب و قانونی می‌روند و برای دور زدن قانون دستمزدشان را به دلار یا ارز‌های دیجیتال می‌گیرند.
به‌روز‌رسانی تخلف زیرمیزی
متخلفان هم خودشان را به‌روز‌رسانی می‌کنند! این تنها برای حوزه کلاهبرداری و فعالیت کلاهبرداران در فضای مجازی نیست. حتی پزشکان متخلف و زیرمیزی بگیر هم حالا وارد حوزه ارز‌های دیجیتال شده‌اند یا با سکه و دلار سر و کار دارند. اتفاقی که بیشتر در حوزه کاری پزشکان جراح و متخصص رخ می‌دهد و این گروه از پزشکان برای انجام عمل‌های جراحی و کار‌های تخصصی دستمزد‌های دلاری طلب می‌کنند. اگر چه علیرضا رحیم‌نیا، مدیر کل بازرسی و پاسخگویی به شکایات وزارت بهداشت درباره اقدامات وزارت بهداشت برای مقابله با زیرمیزی می‌گوید: «مردم می‌توانند هرگونه اضافه پرداختی یا درخواست برای مبلغ اضافی را به سامانه ۱۹۰ اطلاع دهند و مطمئن باشند که ما پیگیری می‌کنیم.»، اما در واقعیت بیماری که برای درمان ناگزیر است به پزشکی خاص مراجعه کند، وقتی با درخواست زیرمیزی مواجه می‌شود یا می‌بیند پزشک کارتخوان ندارد و باید به دلار، سکه یا ارز دیجیتال هزینه درمانش را بپردازد، مجبور است زیر‌بار این ظلم و بی‌قانونی برود. از سوی دیگر پزشکان زیرمیزی بگیر قاعدتاً برای دریافت زیرمیزی به بیمار رسید نمی‌دهند و ردپایی از خود باقی نمی‌گذارند که بخواهد قابل اثبات و پیگیری باشد. در برابر این، اما وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی بر خلاف مردم و بیماران برای پیگیری این تخلف دستشان کوتاه نیست و می‌توانند از ساز و کار‌هایی همچون بازرسی‌های غیر‌محسوس برای پیگیری ماجرای تخلفات پزشکان استفاده کنند؛ البته مشروط به اینکه با بهانه‌هایی حق را به پزشکان متخلف ندهند! بهانه‌هایی مانند واقعی‌نبودن تعرفه‌ها و حق دادن به پزشکان برای آنکه خودشان بنا به تشخیص خودشان مجازند تا پرداختی و تعرفه‌هایشان را واقعی کنند!
توجیه زیرمیزی با غیر‌واقعی خواندن تعرفه‌ها
نمونه‌ای حق دادن به پزشکان برای انجام تخلف، نصب نکردن کارتخوان و دریافت دستمزد به دلار یا ارز‌های دیجیتال را می‌توان در این جمله محمدرضا خردمند، معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی به صراحت دید، وقتی وی می‌گوید: «بنده معتقدم که این مسائل اخیر به خاطر فرار از مالیات نیست، بلکه تعرفه‌ها واقعی نیست و همانطورکه حقوق سایر اقشار از واقعیت‌ها فاصله زیادی گرفته تعرفه پزشکان هم فاصله زیادی با واقعیات جامعه دارد.»
معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی، اما این نکته را ناگفته باقی می‌گذارد که سایر اقشار جامعه کمتر ابزاری برای واقعی کردن درآمدشان در اختیار دارند، در حالی که برخی پزشکان وقتی احساس کنند مزدشان واقعی نیست، خودشان دست به کار می‌شوند و طبق صلاحدید خود، آن را واقعی می‌کنند! خردمند در عین حال تأکید می‌کند: «در تمامی مطب‌ها و دفاتر کار و مؤسسات خدمات پزشکی مانند آزمایشگاه‌ها و رادیولوژی‌ها باید یک دستگاه کارتخوان سالم و فعال نصب باشد و دستگاه کارتخوان هم مربوط به آن پزشک و مسئول فنی مؤسسه باشد. چنانچه دستگاه کارتخوان فعال باشد، دریافت هر نوع وجه دیگری خلاف مقررات و یک امر غیرقانونی است.» وی با بیان اینکه تعداد پرونده‌هایی که پزشک از بیمار مطالبه دلار و ارز دیجیتال کرده باشد و البته تعداد شاکیان خصوصی هم بسیار اندک است می‌افزاید: «در این گونه موارد یا باید شاکی خصوصی مراجعه کند و مستنداتی در این خصوص به ما ارائه دهد یا اینکه مراجع نظارت‌کننده این موضوع را به ما منعکس کنند.» به گفته خردمند سازمان نظام پزشکی و سازمان تعزیرات حکومتی مرجع رسیدگی به این موضوعات هستند و زمان رسیدگی به این تخلفات هم بسیار سریع است، اما افراد هم برای شکایت باید مستنداتی داشته باشند.
رتبه نخست شکایات مردمی
سلیمان حیدری، سرپرست مرکز نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت هم با بیان اینکه متأسفانه دریافت زیرمیزی یکی از بیشترین گزارشات مردمی است و در صدر شکایات مردم قرار دارند، درباره دلایل شکل‌گیری زیر میزی نظری مشابه معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی دارد و می‌گوید: «با افزایش قیمت دلار قیمت تجهیزات چندین برابر افزایش پیدا می‌کند و همین‌طور هزینه‌های نگهداری و سایر هزینه‌های کلینیک نیز افزایش پیدا می‌کند، از همین‌رو می‌توان گفت وضعیت ناصحیح تعرفه‌ها می‌تواند ارتباط مستقیمی با دریافت زیرمیزی توسط پزشکان داشته باشد. حتی در برخی رشته‌های پزشکی میزان تعرفه‌ها بسیار اندک و غیرعادلانه تعیین شده‌است. از سویی تعرفه بین‌رشته‌ای هم در برخی رشته‌ها عادلانه نیست.»
وی در عین حال می‌پذیرد اینکه هر پزشکی برای خود تعرفه مشخصی تعیین کند مصداق بی‌قانونی بوده و پذیرفتنی نیست.
جریمه ۵۰ برابری
به گفته حیدری طبق قانون جدید که برای تشدید با برخورد متخلفان تعریف شده‌است، فرد متخلف در مرحله اول ۱۰ برابر میزان تخلف و در مرحله دوم ۵۰ برابر میزان تخلف جریمه خواهد شد. پرونده فرد متخلف به سازمان تعزیرات ارسال خواهد شد و برای فرد پرونده تشکیل می‌شود. در صورت تکرار تخلف مطب تعطیل خواهد شد.
در بیمارستان‌ها نیز مسئول فنی (رئیس بیمارستان یا معاون وی) مسئول رسیدگی به تخلفات است و در صورت بروز تخلف با آن‌ها برخورد می‌شود و اگر تخلف سه بار تکرار شود درجه اعتبار بخشی کاهش خواهد یافت و در صورت تکرار تعطیلی موقت یا دائم مرکز درمانی را در نظر خواهیم گرفت. همچنین برای پزشک متخلف نیز تنبیهاتی مانند جریمه و حتی منع طبابت نیز در نظر گرفته شده‌است.
نظارت حلقه مفقوده ماجرا
با تمام این تدابیر، اما انگار زیرمیزی پزشکان مانند اصل بقای ماده و انرژی پابرجاست! نظارت اصلی‌ترین حلقه مفقوده این ماجراست و وقتی این نظارت رخ می‌دهد که به واسطه واقعی نبودن تعرفه‌ها، نهاد‌های مسئولی همچون وزارت بهداشت یا نظام پزشکی حق را به پزشکان زیرمیزیبگیر ندهند.
