سرويس اقتصادی جوان آنلاين: با وجود اصرار تعدادی از کارشناسان حوزه انرژی برای ورود ال‌پی‌جی به سوخت خودروها به ویژه تاکسی‌ها، وزارت نفت می‌گوید برنامه‌ای برای این موضوع ندارد و همچنان قصد دارد این سوخت را برای صادرات در نظر بگیرد.
در دهه ۷۰ بود که دولت گاز ال‌پی‌جی را برای استفاده تاکسی‌ها در نظر گرفت، اما چند سال بعد از اجرای این طرح، سی‌ان‌جی جایگزین آن شد تا این حامل انرژی برای مصارف خانگی و صادرات استفاده شود. با افزایش تولید گاز از پارس‌جنوبی و افزایش تولید، میزان صادرات ال‌پی‌جی نیز صعودی شد، ولی با تحریم‌های غرب علیه ایران، کار فروش بسیار سخت شد.
یکی از محدودیت‌های ایران در فروش ال‌پی‌جی، نداشتن کشتی‌های مخصوص حمل آن است؛ ضمن آنکه با توجه به جریمه شرکـت‌های خریدار گاز ایران، محدودیت‌های صادرات آن بیشتر شده است. به همین دلایل در دوران تحریم‌های گذشته و البته فعلی، بخشی از این ثروت یا روی فلر‌ها سوخت یا به شبکه خانگی تزریق شد.
امروز فروش ال‌پی‌جی برای ایران بسیار سخت شده و با وجود تخفیف‌های زیادی که ارائه می‌شود، اما باز هم خبری از مشتریان قبلی نیست. کارشناسان برای حل این مشکل دو پیشنهاد ارائه دادند، یکی تزریق ال‌پی‌جی به شبکه حمل‌و‌نقل عمومی و دیگری استفاده از آن به عنوان گاز خوراک در برخی شرکت‌های پتروشیمی.
براساس آخرین آمارها، از میزان ۵/ ۸ میلیون تن تولید این محصول، حدود ۵/ ۶ میلیون تن از آن به کشو‌رهای مختلف صادر می‌شود و مابقی نیز به‌عنوان مصارف خانگی، سوخت خودروها و خوراک پتروشیمی‌ها در داخل کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. با چنین مکانیسمی میزان مصرف بنزین باز هم کاهش می‌یابد تا سهم بیشتری به صادرات بنزین اختصاص یابد.
به گفته کارشناسان، اختلاف قیمت صادرات بنزین و ال‌پی‌جی عددی در حدود ۱۸۰ دلار به ازای هر تن است. در طول چند سال اخیر و با تولید گاز شیل توسط امریکا، عرضه ال‌پی‌جی نسبت به تقاضای آن در بازار جهانی بیشتر شده است؛ فلذا قیمت آن که در گذشته برابر با قیمت بنزین بود؛ کاهش پیدا کرده و هم‌اکنون ۱۸۰ دلار بر تن نسبت به بنزین ارزان‌تر است. از سوی دیگر، ارزش حرارتی گازمایع بیشتر از بنزین است و در نتیجه مقدار پیمایش خودرو با هر کیلوگرم ال‌پی‌جی، ۲۰ درصد بیشتر از پیمایش با یک کیلوگرم بنزین است، لذا با مصرف ۲ میلیون تن از ال‌پی‌جی صادراتی در داخل کشور به‌عنوان سوخت خودروها، می‌توان ۴/ ۲ میلیون تن بنزین را صادر کرد. یعنی نه‌تن‌ها قیمت بنزین از ال‌پی‌جی ۱۸۰ دلار به ازای هر تن بیشتر است، بلکه با استفاده از این حامل انرژی به‌عنوان سوخت خودروها، مقدار بیشتری بنزین برای صادرات در اختیار وزارت نفت قرار می‌گیرد. محاسبات اقتصادی نشان می‌دهد که با صادرات ۴/ ۲ میلیون تن بنزین و عدم صادرات ۲ میلیون تن ال‌پی‌جی، مجموعاً ۸/ ۶ هزار میلیارد تومان درآمد دولت افزایش می‌یابد. همچنین با فروش داخلی ۲ میلیون تن گاز مایع و عدم فروش داخلی ۴/ ۲ میلیون تن بنزین (معادل ۲/۳ هزار میلیون لیتر) درآمد دولت ۸ /۳ هزار میلیارد تومان کاهش می‌یابد. در نتیجه اختلاف افزایش درآمد‌های حاصل از صادرات و کاهش درآمد‌های حاصل از فروش داخلی نشان می‌دهد از محل این اقدام حدود ۳ هزار میلیارد تومان به درآمد‌های دولت افزوده می‌شود. در صورت کاهش صادرات یک میلیون تنی ال‌پی‌جی، استفاده از این سوخت به جای بنزین به‌عنوان سوخت خودروها و صادرات بنزین ذخیره شده، درآمدی بیش از ۷ هزار میلیارد تومان برای دولت به ارمغان می‌آورد. با این وجود وزارت نفت موضعی متفاوت دارد و اصرار می‌کند که این گاز برای صادرات در نظر گرفته شده است.
مخالفت وزارت نفت
اما معاون مدیرعامل شرکت ملی پخش با اشاره به سیاست وزارت نفت در‌این‌باره گفت: «شرکت ملی پخش اساساً استفاده از ال‌پی‌جی را به‌عنوان سوخت خودرویی قبول ندارد و سیاست کنونی وزارت نفت، توزیع خانگی این گاز در کنار صادرات مازاد آن است.»
حمید قاسمی‌ده‌چشمه در گفتگو با فارس تصریح کرد: «ما جایگزین خوبی به نام سی‌ان‌جی برای سوخت خودرویی داریم که هم در سطح کشور موجود است و جایگاه‌های آن به صورت رسمی کار می‌کنند و هم توسط همه نهاد‌های کشور قابل نظارت است. از طرفی ما نمی‌توانیم سی‌ان‌جی را به سادگی به نقاط دوردست صادر کنیم ولی ال‌پی‌جی سوختی محسوب می‌شود که قابل صادرات است.»
وی در خصوص تنوع سبد سوخت کشور اظهار داشت: «تنوع سبد سوخت برای کشور‌هایی که وابستگی خاص به یک انرژی دارند، در بلندمدت ضروری محسوب می‌شود، ولی با توجه به اینکه ایران نیمی از منابع گازی دنیا را در اختیار دارد، ما نباید نگران این موضوع باشیم. در این شرایط باید ۵۰ درصد سوخت مصرفی در خودروها سی‌ان‌جی باشد، ولی در حال حاضر سهم آن فقط ۲۰ درصد سوخت مصرفی است.» قاسمی با اشاره به قیمت ال‌پی‌جی و بنزین در بورس انرژی تصریح کرد: «ما سه نوع بنزین صادراتی داریم: بنزین اکتان ۸۷، بنزین اکتان ۹۱ است و بنزین اکتان ۹۵. بنزین سوپر، همان بنزین با اکتان ۹۵ است. قیمت هر تن بنزین سوپر حدود ۵۰۰ دلار است و ما LPG را نیز در همین قیمت‌ها می‌فروشیم.» معاون مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با اشاره به عدم صادرات یک میلیون تنی ال‌پی‌جی در سال ۱۳۹۶ و تزریق آن در خط لوله گاز خانگی گفت: «این اتفاق شاید مربوط به زمانی بود که مجوز‌هایی در دنیا برای استفاده از گازوئیل وجود داشت. در آن شرایط هر نوع گازوئیلی با هر گریدی در دنیا پیدا می‌شد، اما اکنون دنیا به سمت گازبیس (Gas_base) حرکت می‌کند. حتی شما در شهر‌های بزرگ دنیا می‌بینید که استفاده از گاز همطراز برق است.»
