سرويس دانشگاه جوان آنلاين: بودجه پارک‌های علم و فناوری امسال ۷۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش داشت که این نشان می‌دهد دولت درصدد تقویت دانش‌بنیان‌های دانشگاهی است. بودجه‌ای که برای پارک‌های علم و فناوری تخصیص می‌یابد به نسبت اقدامات انجام شده اندک، اما اثرگذاری این بودجه زیاد است. طی چند سال گذشته به ازای هر ۵۰ میلیون تومانی که به پارک‌های علم و فناوری اختصاص یافت یک شغل ایجاد شده است.
سهم وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از بودجه سال آینده کشور حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان تعیین شده است. از این میزان بودجه سهم ۳۲ پارک علم و فناوری زیرمجموعه وزارت علوم‌وتحقیقات در سال آینده حدود ۳۳۳ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.
تهران رکورددار است
استان تهران با هشت پارک علم و فناوری، بیشترین سهم را از مجموع ۴۳ پارک علم و فناوری کشور به خود اختصاص داده است. در حال حاضر، تمامی پارک‌های علم و فناوری کشور با اعتبارات بخش دولتی اداره می‌شوند.
ناحیه نوآوری شریف تنها پارک علم و فناوری خصوصی است که بودجه آن به طور کامل از طریق بخش خصوصی تأمین می‌شود.
در حال حاضر، بیش از ۴۵۰ شرکت دانش‌بنیان در ناحیه نوآوری شریف مستقر و بیش از ۳ هزار نفر نیز در آن مشغول به فعالیت هستند. اکنون در ۳۶ پارک علم و فناوری، ۱۰۴ مرکز رشد و ۵ هزار و ۸۴ واحد فناور دانشگاهی در کشور وجود دارد.
عملکرد پارک‌های علم و فناوری نشان می‌دهد که تاکنون بیش از ۲۶۰ میلیون دلار صادرات محصولات و خدمات داشته اند.
بودجه اختصاص یافته به پارک‌های علم و فناوری در لایحه بودجه ۹۸ نسبت به سال ۹۷ رشدی بیش از ۲۲ درصدی داشته است.
شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان با رقمی معادل ۶۲ میلیارد تومان بیشترین سهم و پارک علم و فناوری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی تهران با رقمی معادل کمتر از ۲ میلیارد تومان کمترین سهم را از اعتبارات لایحه بودجه ۹۸ داشتند.
افزایش صددرصدی امسال
در همین زمینه رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه تهران با بیان اینکه صنعت، دانشگاه، دولت، رسانه و جامعه پنج حلقه اصلی زیرساختی اقتصاد دانش‌بنیان هستند، گفت: «برای اینکه این حلقه‌ها در کنار هم قرار بگیرند، ما یکسری قوانین بالادستی می‌خواهیم که بتوانند حمایت و صیانت کنند. پلتفرم‌های اجرایی در حوزه پایین‌دستی پارک‌های علم و فناوری می‌خواهیم تا این باور ایجاد شود. مطمئناً این باور در برنامه‌های استراتژیک ما وجود دارد.»
عباس زارعی از افزایش ۷۰ تا ۱۰۰ درصدی بودجه پارک‌های علم و فناوری در سال جاری خبر داد و افزود: دولت سه بخش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و مرکز تحول ریاست جمهوری را مأمور و مسئول کرده است تا به اقتصاد دانش‌بنیان کمک کنند. پارک علم و فناوری دانشگاه تهران از سال ۱۳۸۰ که با نام مرکز رشد کارش را شروع کرد تا امروز توانسته شرکت‌های بسیار بزرگی را در خود جای دهد و توانسته شغل زیادی را برای کشور ایجاد کند و به درآمد ناخالص کشور هم کمک کنند. اکنون نزدیک به ۱۵۰ شرکت مستقر در پارک داریم و ۶۰ شرکت هم عضو هستند و از امکانات پارک استفاده می‌کنند. فضای کار اشتراکی را برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا بتوانیم استارتاپ‌ها و هسته‌های نوآوری و فناوری را کنار هم قرار دهیم و بتوانند در فضای کار اشتراکی در کنار هم کار کنند و هم‌افزایی ایجاد شود.»
در دیگر شهر‌ها چه خبر؟
براساس آمار‌های به‌دست‌آمده، بودجه پارک زیست‌فناوری خلیج‌فارس (قشم) در لایحه بودجه سال ۹۹ در مقایسه با بودجه این پارک در سال ۹۸ با کاهش ۳ درصدی مواجه شده است. همچنین بودجه پارک علم و فناوری لرستان نسبت به سال گذشته یک درصد کاهش داشته است.
اما طبق آمار مندرج در لایحه بودجه سال ۹۹، بودجه پارک‌های علم و فناوری در سایر استان‌های کشور، از ۲ تا ۲۳ درصد رشد داشته است. به این ترتیب بودجه پارک‌های علم و فناوری استان‌های هرمزگان و همدان با ۲ درصد، مرکزی و کرمانشاه با ۳ درصد، استان خراسان‌جنوبی با ۶ درصد، استان البرز و دانشگاه تهران و صنعتی‌شریف با ۷ درصد و استان قزوین با ۸ درصد رشد تک‌رقمی داشته است.
ضمن اینکه بودجه در نظر گرفته‌شده برای پارک‌های علم و فناوری در استان‌های سمنان، خراسان‌شمالی، فارس، کرمان، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، گیلان، سیستان و بلوچستان، یزد، آذربایجان‌غربی، کردستان، آذربایجان‌شرقی، ایلام و اردبیل به ترتیب از ۱۰ تا ۲۳ درصد رشد داشته است.
همچنان رو به رشد
اگرچه طبق این آمار، بودجه پارک‌های علم و فناوری در سراسر کشور، در لایحه بودجه سال ۹۹ افزایش داشته، اما آیا بودجه تخصیص داده‌شده در سال ۹۸، به‌طور کامل به آنها اختصاص داده شده است یا همچنان پارک‌های علم و فناوری با عدم تخصیص بودجه و درنتیجه کمبود منابع مالی مواجه هستند. بسیاری از رؤسای پارک‌های علم و فناوری در سراسر کشور بر این نکته تأکید دارند که ارقام لایحه بودجه معمولاً کفاف فعالیت‌های آنها را نمی‌دهد، اما همچنان عملکرد این مراکز پژوهشی رو به رشد است.
پارک‌های علم و فناوری را می‌توان به‌عنوان یکی از ابزار‌های مهم برای تسهیل شکل‌گیری و رشد شرکت‌های دانش‌بنیان دانست و از این‌رو توسعه آنها در مسیر حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان، یک الزام محسوب می‌شود.
اشتغالزایی چشمگیر
پارک‌های علم و فناوری با هدف کمک به ایجاد خلق ثروت از طریق تجاری‌سازی محصولات فناورانه و توسعه تولید و صادرات آنها، از سال ۱۳۸۱ شکل گرفتند و طبق اساسنامه آنها، مقرر شده بوده که تأمین اعتبارات پارک‌ها از مجاری دولتی و غیردولتی صورت گیرد. در سال‌های اخیر به گفته قائم‌مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به ازای هر ۵۰ میلیون تومانی که به پارک‌های علم و فناوری اختصاص یافت یک شغل ایجاد شده است.
در این میان بخش قابل توجهی از پارک‌های علم و فناوری کشور با مشکل بودجه به‌خصوص بودجه عمرانی مواجه هستند، درحالی‌که بودجه‌های عمرانی برای توسعه زیرساخت‌ها جهت تحقق بازدهی مطلوب امری ضروری است. نکته قابل‌توجه اینکه اعتبارات بودجه‌ای ممکن است به دلیل نوسانات متعدد در درآمد‌ها و هزینه‌های دولت به‌طور کامل محقق نشود و همین امر مسیر حرکت این پارک‌ها به سمت اهداف کیفی خود را دشوار می‌کند.
