سرویس سیاسی جوان آنلاین: عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امورخارجه طی هفته جاری در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی حضور خواهد یافت تا نسبت به روند اجرای برجام و چگونگی کاهش تعهدات طرف ایرانی در گام سوم به همفکری و مشاوره بپردازد.
از این دست جلسات برجامی فی‌مابین نمایندگان دولت و مجلس شورای اسلامی از روز آغاز مذاکرات هسته‌ای تاکنون بسیار برگزار شده است و گاه برخی از جلسات شکل گرفته دچار تنش شده و اخبار مربوط به آن تا روز‌ها فضای سیاسی جامعه را ملتهب کرده که نمونه مشهود آن حضور محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشور در صحن علنی مجلس نهم بود که با حواشی فراوان همراه شد و برخی از منتخبان مجلس با وزیر خارجه کشورمان به مجادله پرداختند. برخلاف مجلس گذشته، نمایندگان مجلس کنونی تنها به صرف دعوت از اعضای تیم مذاکره‌کننده کشورمان به کمیسیون‌های تخصصی بسنده کرده و تنها به بررسی ساده گزارش‌های دوره‌ای دستگاه سیاست خارجه کشورمان درباره برجام هر سه ماه یک بار قناعت کردند. مجلس فعلی که کمتر از یک سال به پایان آن باقی مانده است تلاش کرده تا در دوره‌ای که امریکا با ایجاد قوانین مهم مانند کاتسا و آیسا در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما و خروج از برجام در دوره دونالد ترامپ، بیشتر به هم‌افزایی با دولت در تمام زمینه‌ها متمرکز شود، از اختیارات قانونی خود بر اساس قانونی اساسی در قبال دولت چشم‌پوشی کند و بیشتر انتقادات خود را نه در مسیر نقد سیاست خارجه دولت نسبت به کشور‌های غربی بلکه در جهت گفتگو‌های کوتاه رسانه‌ای مطرح کند.
مطالبات سال ۹۵ رهبری از منتخبان مجلس
قبل از هر مسئله‌ای این پرسش مطرح می‌شود که آیا در چنین شرایطی که اروپا عملاً اراده‌ای برای تغییر رویکرد برجامی خود در قبال جمهوری اسلامی ایران ندارد، برگزاری جلساتی نظیر حضور معاون سیاسی وزارت خارجه در کمیسیون امنیت مجلس شورای اسلامی تا چه حد می‌تواند تاثیرگذار باشد و آیا می‌تواند دولتمردان را در جهت برخورد قاطع‌تر با کشور‌های اروپایی متقاعد کند یا برعکس برگزاری چنین جلساتی با هدف همراه‌سازی فراگیرتر منتخبان مردم با رویکرد بحث‌برانگیز دولت در قبال کشور‌های غربی است؟
تیرماه سال ۱۳۹۵ و در روز‌های آغازین شکل‌گیری مجلس یازدهم بود که مقام معظم رهبری در دیدار با منتخبان مجلس با تأکید بر لزوم حفظ اقتدار، هیبت و جایگاه در رأس امور بودن مجلس شورای اسلامی، به الزامات قانونگذاری خوب در مجلس اشاره کردند و با برشمردن اولویت‌های کاری مجلس در عرصه‌های اقتصاد مقاومتی، فرهنگ و سیاست‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی، گفتند: مجلس شورای اسلامی باید ضمن دمیدن روح آرامش در کشور، «انقلابی» باشد و در قانونگذاری انقلابی عمل کند و به مواضع خصمانه و مغرضانه امریکا، واکنش نشان دهد و در مقابل سیاست‌های استکبار ایستادگی کند.
همچنین در آن جلسه مقام معظم رهبری موضوعات مهمی را که لازمه کار مجلس شورای اسلامی است مطرح کردند تا نمایندگان مجلس دهم از ابتدای فعالیت خود، مشی حرکتی خود را بدانند و با توجه به مسائل کشور به نقش‌آفرینی خود ادامه دهند. معظم‌له در ادامه بر اهمیت حفظ جایگاه و هیبت واقعی مجلس تأکید کردند و حصول آن را به نوع عملکرد خود نمایندگان مرتبط دانستند. همچنین رهبری معظم انقلاب به لایحه برنامه ششم اشاره کردند و لازم دانستند این موضوع در زمره دستورکار‌های فوق‌العاده مهم مجلس جدید قرار بگیرد.
ایشان در خصوص ارزیابی از ترکیب مجلس دهم نیز به حضور نمایندگان تازه نفس در کنار برخی نمایندگان باتجربه اشاره کردند و این موضوع را زمینه‌ساز تشکیل یک مجلس بانشاط و باانگیزه دانستند. آیت‌الله العظمی خامنه‌ای گلایه‌هایی را در خصوص مسائل فرهنگی مطرح کردند و از وجود نوعی ولنگاری و بی‌اهتمامی در دستگاه‌های فرهنگی ابراز نارضایتی کردند.
رهبر معظم انقلاب توصیه‌هایی را نیز به نمایندگان مجلس دهم داشتند که تأکید ایشان بر انقلابی بودن، انقلابی ماندن و انقلابی عمل کردن نمایندگان از جمله آن‌ها بود. ایشان همچنین به کارنامه خوب مجلس نهم اشاره و موضع‌گیری‌های مجلس سابق در قبال مسائل کلان کشور را خوب ارزیابی کردند.
امروز بعد از گذشت قریب ۴۰ ماه از آن دیدار، این پرسش نیز همچنان مطرح است که مجلس یازدهم چند ماه مانده به پایان عمر خود می‌تواند رویکرد حمایتی مطلق خود نسبت به دولت و به ویژه در عرصه سیاست خارجه را برای تأمین منافع ملی در قبال برجام کنار بگذارد یا آنکه کماکان به نقش حمایتی خود در قبال قوه مجریه ادامه می‌دهد.
همچنان امیدوار به اروپا!
عباس عراقچی که هفته اخیر مهمان نمایندگان مجلس خواهد بود در آخرین موضع‌گیری خود درباره روند اجرای تعهدات برجام توسط اروپا و رویکرد طرف ایرانی در قبال اینگونه رفتار‌ها بیان می‌کند: «ما مذاکرات سخت و پیچیده‌ای در پیش خواهیم داشت تا به فرمول مشخصی برسیم، ولی از آنجا که هیچ چاره دیگری در برابر طرف‌های اروپایی و طرف‌های دیگر برجام وجود ندارد و ایران با قاطعیت نشان داده مسیر کاهش تعهدات را ادامه می‌دهد، مگر اینکه به خواسته‌هایش برسد و، چون اراده ما را کامل فهمیدند، فکر می‌کنم تلاش آن‌ها همین خواهد بود که راه‌حل و فرمولی پیدا شود که ایران حداقل به بخشی از خواسته خودش برسد، یعنی فروش نفت و دسترسی به پول آن بخشی از خواسته‌های ماست ولی وقتی این مطالبات تأمین شود، خواسته‌های دیگر ما در حوزه‌های دیگر پیگیری خواهد شد.» وی همچنین در ادامه می‌گوید: «پاراگراف ۳۶ این حق را به ما می‌دهد که در داخل برجام تعهدات خود را کاهش دهیم. دو مرحله تعهدات خود را کاهش دادیم و به مرحله سوم تا هفت‌هشت روز دیگر با جدیت کامل می‌رسیم و این باعث شد که اروپایی‌ها به تلاطم بیفتند و دنبال راه‌حل‌های جدید و گفتگو با امریکا بروند که مسیری باز شود و همین باز مجدد به شکست و شکاف در سیاست فشار حداکثری امریکا کمک کرد.»
نتیجه عینی جلسات مقامات خارجه با مجلس چیست؟
پافشاری عباس عراقچی و سایر دولتمردان در حفظ برجام به هر قیمتی این ابهام را دامنه بیشتری می‌بخشد که آیا مقامات دولتی هدف‌شان از رفتن به مجلس شورای اسلامی، تثبیت رویکرد قابل تأمل مجلس شورای اسلامی در قبال سیاست خارجه دولت است یا آنکه باید امیدوار بود منتخبان مجلس حداقل برای جلب آرای عمومی حوزه انتخابی (در انتخابات پیش رو) از ابزار‌های قانونی آمده در قانون اساسی، برای تغییر رویکرد دولت، در قبال غرب و به ویژه اروپایی‌ها استفاده خواهند کرد یا خیر.
