وزير امور خارجه كشورمان پس از سفر دوره اي خود به كشورهاي لبنان، عراق، اردن، و سوريه راهي مسكو شده تا با مقامات روسيه از جمله ولاديمير پوتين و سرگئي لاوروف، رئيس جمهور و وزير امور خارجه اين كشور ديدار داشته باشد.
سفر ظريف به كشورهاي خاورميانه بيشتر از اين جهت قابل توجه است كه وي پس از اتمام ملاقات هايش در سوريه كه ديدار با بشار اسد از جمله آنها بود، به همراه وليد معلم، وزير امور خارجه سوريه، راهي روسيه شده است.
در حالي كه تنها يك هفته به نشست ژنو 2 و بررسي وضعيت بحران سوريه و تصميم گيري در خصوص آن باقي مانده است اما هنوز سوال هاي زيادي در اين باره وجود دارد از جمله اينكه فهرست نهايي دعوت شدگان و آخرين كشورها و گروه هايي كه به آن خواهند پيوست كدام ها هستند.
اما سوال ديگر اين است كه ظريف چرا در چنين شرايطي راهي روسيه مي شود. اين سفر از چند منظر قابل بررسي است ابتدا اينكه وي همراه با وليد معلم و از خاك سوريه راهي مسكو مي شود. توالي اين سفرها نشان دهنده آن است كه عمده مذاكرات در خصوص ژنو 2 و چرايي و چگونگي حضور كشورهاي مختلف در آن است. از اين منظر مي توان گفت كه «دولت» در ادامه ديپلماسي منطقه اي و فرامنطقه اي خود از شركت در ژنو 2 استقبال مي كند.
از طرف ديگر روسيه نيز به شدت تاكيد دارد كه جمهوري اسلامي ايران نيز بايد در اين نشست حضور داشته باشد. در غير اين صورت نتيجه ملموس و قابل اجرايي به دست نخواهد آمد. بنابراين اگر آمريكا خواهان رسيدن به نتيجه در بحران سوريه است، مجبور است كه از حضور ايران استقبال كند اما هنوز بر سر دو شرطي كه كري در ملاقات با لاوروف اعلام كرد، اما و اگري ايجاد نكرده است.
دو شرط وزير امور خارجه آمريكا اين بود كه ايران ابتدا توافقات ژنو 1 را بپذيرد و در گام دوم از حمايت حزب الله لبنان دست بردارد. با اين شرط ها آمريكا به دنبال اين است كه بگويد «هنوز» علاقه اي ندارد ايران در ژنو مشاركت داشته باشد. همين رويكرد از نظر روسيه يعني شكست مذاكرات در ژنو 2 كه علاقه ندارد روندها به اين سمت حركت كند.
همزمان وزير امور خارجه كشورمان در سفر به لبنان و حضور بر مزار عماد مغنيه به اين شهيد راه مقاومت كه از سوي نيروهاي رژيم صهيونيستي «ترور» شد، اداي احترام كرد و با اين كار به شرط هاي كري پاسخ عملي داد.
در اين ميان يك مسئله هنوز وجود دارد كه آمريكا نمي خواهد دريچه هاي ديپلماتيكي كه با ايران ايجاد كرده، بسته شود چون اين مسئله مي تواند در آينده زمينه ها و موضوعات مختلفي را تحت تاثير قرار دهد از جمله هسته اي. روسيه نيز به اين مسئله اشراف دارد و به همين منظور در حال فشار آوردن به آمريكا براي حضور ايران در ژنو 2 است. به اين دليل كه معتقد است با حضور ايران در ژنو 2 حتي منافع آمريكا براي برون رفت از بحران در سوريه تامين خواهد شد. چون در صورت غيبت تهران نتايجي به دست نخواهد آمد.
سوريه نيز كاملا حضور ايران را با منافع خود همسان مي داند. زيرا مهمترين كشور حامي منطقه اي و حتي فرامنطقه اي است كه رويكرد آن طي سه سال گذشته تغيير نكرده است.
از اين منظر ديدار مشترك وزراي خارجه ايران، سوريه و روسيه در مسكو قابل توجه و در ادامه تحولات آينده در سوريه و منطقه تاثيرگذار خواهد بود.