جوان آنلاین: ایران هیچ منفعت امنیتی و اقتصادی از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای یا همان NPT نبرده است و نتیجه سال‌ها همکاری ایران با NPT منجر به بمباران مراکز هسته‌ای ایران، ترور دانشمندان ایرانی و تحریم‌های اقتصادی شده است، بنابراین با این سطح از عدم منفعت، چه دلیلی وجود دارد که ایران کماکان عضو NPT باشد!
پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای که به اختصار ان‌پی‌تی خوانده می‌شود، یکی از مهم‌ترین معاهدات بین‌المللی در زمینه کنترل سلاح‌های هسته‌ای است. این معاهده اهمیت زیادی برای ایجاد امنیت جهانی دارد. اما در عمل شاهد هستیم، برخی کشور‌ها به این معاهده نپیوسته‌اند و برخی نیز از آن خارج شده‌اند.
بعد از اینکه کشورمان به ناحق مورد تعرض رژیم صهیونیستی قرار گرفت، ایده خروج از ان‌پی‌تی مطرح شد. کره‌شمالی در سال ۲۰۰۳ این اقدام را انجام داد. در کشور ما نیز در اعتراض به رفتار دوگانه هسته‌ای و بی‌اعتمادی به نظارت‌های بین‌المللی موضوع خروج از ان‌پی‌تی مطرح شد. در نهایت نمایندگان مجلس به این نتیجه رسیدند که تعلیق این معاهده را در دستور کار قرار دهند.
هدف اصلی پیمان ان‌پی‌تی جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته‌ای در جهان است. اما در سایه نبود نظارت‌های دقیق، شاهد عملکرد نادرست این پیمان هستیم که بی‌اعتمادی اعضا را به دنبال داشته است. خروج اعضا از ان‌پی‌تی به از بین رفتن اعتبار این معاهده می‌انجامد.
در حالی کشورمان مورد تعرض رژیم صهیونیستی قرار گرفت که همکاری همه جانبه‌ای با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشت و عضو معاهده ان‌پی‌تی بود. در حالی که رژیم صهیونیستی هرگز این معاهده را امضا نکرده و به عضویت آن درنیامده است.
ایران یک عضو NPT است. در مقابل رژیم صهیونیستی نه تنها هیچ نظارتی بر برنامه هسته‌ای‌اش نمی‌شود بلکه عضو NPT نیز نیست و سلاح هسته‌ای نیز دارد و به کشور ما که عضو NPT بوده است، حمله کرده است. در این میان نیز آژانس با وجود نظارت متعدد و بی‌سابقه بر برنامه هسته‌ای ایران و اذعان به عدم پیگیری ساخت سلاح هسته‌ای از سوی ایران، این حمله را نه تنها محکوم نکرد، بلکه در افشای اطلاعات مکان‌های حساس کشور و همچنین اطلاعات اصلی برای ترور دانشمندان عزیز هسته‌ای ایران نیز به امریکا و رژیم‌صهیونیستی کمک نیز کرده است.
ایران هیچ منفعت امنیتی و اقتصادی از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای یا همان NPT نبرده است و نتیجه سال‌ها همکاری ایران با NPT منجر به بمباران مراکز هسته‌ای ایران، ترور دانشمندان ایرانی و تحریم‌های اقتصادی شده است، بنابراین با این سطح از عدم منفعت، چه دلیلی وجود دارد که ایران کماکان عضو NPT باشد!
قدم اول را مجلس شورای‌اسلامی به خوبی انجام داد و محدودیت بسیار بی‌سابقه‌ای در همکاری بین ایران و آژانس ایجاد کرد و تعلیق همکاری با آژانس قدم بسیار مهم و مثبتی بود که برداشته شد و در ادامه نیز با تداوم خصومت‌ها نیز ایران می‌تواند به طور کامل از این پیمان خارج شود.
در همین رابطه با جعفر پورکبگانی، نماینده بوشهر، گناوه و دیلم در مجلس و سجاد اعیانی کارشناس حوزه سیاستگذاری اقتصادی در خصوص نحوه تعامل با معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای به گفت‌و‌گو نشستیم.
تعلیق و قطع همکاری ان‌پی‌تی با جدیت دنبال می‌شود، پورکبگانی با اشاره به این موضوع که در حال حاضر خروج از ان‌پی‌تی را مطرح نکرده‌ایم و تعلیق آن را در دستور کار قرار دادیم و این موضوع از سوی رئیس‌جمهور ابلاغ شد، تصریح کرد: تعلیق معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) اقدام به حقی بود که از سوی مجلس صورت گرفت. با توجه به شرایط موجود باید این اتفاق می‌افتاد و به درستی مجلس به تعلیق این معاهده رأی داد.
وی ادامه داد: تعلیق معاهده ان‌پی‌تی با اکثریت آرا در مجلس به تصویب رسید. این اقدام در راستای حمایت از منافع کشور صورت گرفت. سازمان انرژی اتمی باید نحوه عملکرد خود را در مقابل اعضا بررسی کند و ببیند با چه مشکلات و دشواری‌هایی روبه‌روست.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: اگر خوش‌بین باشیم و نخواهیم بگوییم که آقای گروسی، رئیس سازمان انرژی اتمی جاسوس بوده، شواهد نشان می‌دهد که در قالب جاسوس عمل کرده است. وی ترک فعل داشته و ما در حال دنبال کردن روند‌های حقوقی برای پیگیری این موضوعات هستیم.
پورکبگانی گفت: کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس پیگیر موضوع فعالیت گروسی در قبال کشورمان است. مردم ایران به حق این توقع را دارند که وی به دادگاه معرفی شود و در قبال اقداماتی که انجام داده است، پاسخگو باشد.
وی ادامه داد: این یک واقعیت است که ما به عنوان یکی از اعضای قانونمند معاهده ان‌پی‌تی مطرح هستیم که سازمان انرژی اتمی در قبال ما کارش را به درستی انجام نداده است. اما با این حال در مجلس به این جمع‌بندی رسیدیم که در وضعیت فعلی به تعلیق ان‌پی‌تی رأی بدهیم.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: باید سازمان انرژی اتمی خساراتی را که به کشور ما بر اثر تخلفات رئیس این سازمان وارد شده است، جبران کند. چنانچه حقوق حقه ایران در سازمان انرژی اتمی تأمین شود و جبران مافات صورت بگیرد، معاهده را از حالت تعلیق خارج می‌کنیم.
پورکبگانی در ارتباط با این موضوع که آیا خروج از ان‌پی‌تی ممکن است در آینده در دستور کار قرار بگیرد یا خیر تصریح کرد: هر مصوبه‌ای که در مجلس در خصوص ان‌پی‌تی صورت می‌گیرد در راستای حفظ منافع کشور است و بر اساس تدبیر و بررسی‌های همه‌جانبه انجام می‌شود. در شرایط فعلی به این نتیجه رسیدیم که تعلیق صورت بگیرد. اگر وضعیت دیگری به وجود بیاید و نیاز باشد خروج از ان‌پی‌تی بررسی شود، در مورد آن بر اساس شرایط تصمیم‌می‌گیریم. اما الان این موضوع در دستور کار قرار ندارد.
این نماینده مجلس تأکید کرد: هر سیاستی که در پیش می‌گیریم باید با جدیت دنبال شود و بازگشتی ندارد. در مجلس تعلیق ان‌پی‌تی را مصوب کردیم و آن را با جدیت پیگیری می‌کنیم. سازمان انرژی اتمی باید در مقابل عملکرد رئیسش پاسخگو باشد و حقوق حقه کشورمان تأمین شود.
پورکبگانی گفت: در خصوص این موضوع که عملکرد کشورمان در زمینه هسته‌ای صلح‌آمیز بوده است، هیچ شک و شبه‌های وجود ندارد. به همین دلیل همکاری همه جانبه‌ای با ان‌پی‌تی و سازمان انرژی اتمی داشتیم. اما طرف مقابل حسن‌نیت نداشت و به همین دلیل تعلیق ان‌پی‌تی در دستور کار قرار گرفت.
عضویت ایران در NPT هیچ ثمره‌ای برای ایران نداشته است
سجاد اعیانی، کارشناس حوزه سیاستگذاری اقتصادی نیز در رابطه با رویکرد تبعیض‌آمیز NPT در قبال کشور‌های مختلف گفت: پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) که در سال ۱۹۶۸ با هدف جلوگیری از اشاعه تسلیحات هسته‌ای، ترویج استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و در نهایت خلع سلاح هسته‌ای از سوی کشور‌های دارنده این تسلیحات امضا شد، در عمل نتوانسته توازن عادلانه‌ای میان کشور‌های دارا و ندار ایجاد کند. از همان ابتدا، این پیمان به‌گونه‌ای طراحی شد که کشور‌های دارای سلاح هسته‌ای در آن به رسمیت شناخته شدند، در حالی که کشور‌های دیگر از دست‌یابی به چنین تسلیحاتی منع شدند. این رویکرد ذاتاً تبعیض‌آمیز است و سبب شده نظامی دوگانه در عرصه بین‌المللی حاکم شود. ایران به عنوان یکی از امضاکنندگان اولیه این پیمان، نه تنها از مزایای وعده داده شده در آن بهره‌مند نشده، بلکه در طول چند دهه گذشته، بیشتر تحت‌فشار، تحریم‌و‌تهدید قرار گرفته است.
وی در ادامه افزود: در چارچوب NPT، کشور‌های عضو متعهد به بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شفاف‌سازی برنامه‌های هسته‌ای و خودداری از پیگیری اهداف نظامی در این زمینه شده‌اند. در مقابل، کشور‌های هسته‌ای وعده داده‌اند که به سمت خلع‌سلاح حرکت کنند و فناوری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای را در اختیار اعضای غیرهسته‌ای قرار دهند. اما تجربه ایران نشان می‌دهد، این تعهدات تنها یک‌طرفه اجرا شده‌اند. در حالی که ایران تحت نظارت‌های شدید، محدودیت‌های فنی، فشار‌های سیاسی و تحریم‌های اقتصادی قرار گرفته، کشور‌های دارنده سلاح هسته‌ای نه تنها خلع سلاح نکرده‌اند، بلکه زرادخانه‌های خود را توسعه داده‌اند و از انتقال فناوری به ایران خودداری کرده‌اند. این بی‌عدالتی نشان می‌دهد، ایران بیشتر هزینه‌های عضویت در NPT را پرداخته، بدون آنکه بهره‌ای از آن
ببرد.
اعیانی با اشاره به عدم‌منفعت ایران از منظر اقتصادی از عضویت در NPT اظهار کرد: مسئله مهم‌تر این است که عضویت ایران در NPT، بهانه‌ای برای فشار‌های سیاسی و اقتصادی ازسوی قدرت‌های جهانی شده است. برنامه هسته‌ای ایران که بار‌ها ازسوی آژانس تأیید شده صلح‌آمیز است، بار‌ها و بار‌ها مورد سوءظن و برخورد‌های دوگانه قرار گرفته، به‌طوری که حتی در زمان اجرای کامل تعهدات، مانند دوره اجرای برجام، باز هم تحریم‌ها لغو نشدند یا دوباره بازگشتند. این روند باعث شده بسیاری از تحلیلگران ایرانی، NPT را نه به عنوان ابزاری برای همکاری و اعتمادسازی، بلکه به عنوان ابزاری برای محدود کردن استقلال علمی، فنی و راهبردی ایران ببینند. از این منظر، ماندن در NPT بدون برخورداری از مزایای وعده داده‌شده، به معنای پذیرش محدودیت‌های ناعادلانه است.
وی در پایان گفت: در نهایت، باید این واقعیت را در نظر گرفت که بسیاری از کشور‌هایی که عضو NPT نیستند یا از آن خارج شده‌اند، با وجود توسعه فناوری‌های حساس، با برخوردی بسیار ملایم‌تر از سوی جامعه جهانی مواجه شده‌اند. نمونه بارز آن، رژیم صهیونیستی است که با وجود دارا‌بودن سلاح هسته‌ای، هیچ‌گاه عضو NPT نبوده و مورد بازخواست هم قرار نگرفته است. این در حالی است که ایران، با وجود شفافیت و همکاری، همواره در مظان اتهام و تهدید قرار داشته است. با توجه به این شواهد، پرسش اساسی این است که چرا ایران باید همچنان به عضویتی وفادار بماند که نه تنها سودی برای آن نداشته، بلکه ابزار فشار و تهدید هم شده است؟ شاید زمان آن فرا رسیده باشد که ایران با بازنگری در تعهدات خود در چارچوب NPT، سیاستی واقع‌گرایانه‌تر و متناسب با منافع ملی در پیش گیرد.
