جوان آنلاین: رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با بیان اینکه برخی سازمان‌های دولتی اسناد را خودسرانه امحا می‌کنند، گفت: ما اسکن‌سازی را از قدیمی‌ترین اسناد شروع کردیم، یعنی از قدیمی‌ترین سند که برای دوره مغول و اواخر دهه هشتم است تا بخشی از پهلوی دوم.
به گزارش «جوان»، غلامرضا امیرخانی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در نشست خبری روز اسناد ملی و میراث مکتوب که روز گذشته برگزار شد با تأکید بر اینکه امسال بنا داریم با فرهنگ‌سازی، اسناد و اهمیت آن برای جامعه بیشتر شناخته شود، اظهار کرد: این عدم شناخت تنها محدود به عامه مردم نیست، حتی برخی از دولتمردان و پژوهشگران ما با وظایف اسناد ملی کمتر آشنا هستند. بخشی از این موضوع به کم‌کاری خود سازمان در دو دهه گذشته بازمی‌گردد. از سوی دیگر می‌توان با فعال کردن گروه‌های دانشگاهی، به‌ویژه گروه‌های تاریخ در حوزه معرفی اسناد ملی گام بهتری برداشت. تصور این است که کار اسناد ملی مربوط به نگهداری اسناد قدیمی است، در حالی که این بخش تنها یک درصد از کار آرشیو ملی را تشکیل می‌دهد. وظیفه اصلی کار آرشیو به نگهداری اسناد اداری است که به مرور زمان بر حجم آن افزوده می‌شود.
امیرخانی با بیان اینکه یکی از شعار‌های امسال، روایت ملی و هویت ملی است، یادآور شد: اسناد، چه بخواهیم و چه نخواهیم، بر همه شئونات هویتی ما سایه افکنده است. از جمله این موارد مهم می‌توان به روز خلیج فارس اشاره کرد که به اعتبار اسناد این اتفاق می‌افتد. تعصب ما بر این عنوان و اطمینان‌خاطر ما برای دفاع از این پهنه آبی با نام خلیج فارس بر مبنای اسناد است. نقشه‌برداران و سیاحانی که از قرن شانزدهم میلادی به این منطقه آمدند، همگی در آثار خود از عنوان Persian Gulf یا بحرالفارسی استفاده کرده‌اند.
امیرخانی با تأکید بر اینکه مهم‌ترین چالش در بحث اسناد، بحث قانون نیست، گفت: مهم‌ترین چالش در این حوزه این است که برخی از سازمان‌های دولتی هنوز به مر قانون عمل نمی‌کنند و در تحویل اسناد به آرشیو ملی مقاومت می‌کنند. حتی ما گاه با امحای خودسرانه اسناد این سازمان‌ها مواجه هستیم. برای رفع این چالش ما نیازمند فرهنگ‌سازی در سطح کشور، یعنی ادارات کل استان‌ها، شهرستان‌ها، بخشداری‌ها و فرمانداری‌ها هستیم تا حافظه اداری کشور در یک‌جا به نام اسناد ملی متمرکز شود.
او همچنین درباره عدم دسترسی به اسناد و امکان هک شدن آن گفت: در برهه‌ای این مشکلات وجود داشت، اما الان پژوهشگران از هر کجای دنیا می‌توانند به این منابع دسترسی پیدا کنند. اسناد قدیمی که در آرشیو ملی نگهداری می‌شود، تماماً اسکن شده و در دسترس قرار دارد. برای استفاده از مابقی اسناد نیز پژوهشگران باید درخواست دهند و طبق درخواست آنها، اسناد مورد نیاز اسکن می‌شود و در دسترس فرد قرار می‌گیرد.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی همچنین در پاسخ به اینکه چرا حجم کمی از اسناد کشور دیجیتال‌سازی شده است، افزود: میزان اسناد دیجیتال‌سازی شده در کتابخانه‌های بزرگ دنیا مانند آرشیو ملی انگلستان، روسیه و امریکا خیلی کمتر از ماست. آنچه سند قدیمی در آرشیو نگهداری می‌شود بر طبق اولویت همه اسکن شده است، یعنی از قدیمی‌ترین سند که برای دوره مغول و اواخر دهه هشتم است تا بخشی از پهلوی اول اسکن شده است و الان به پهلوی دوم رسیده‌ایم.
وی با بیان اینکه هیچ آرشیو ملی در دنیا تمام اسناد خود را دیجیتال‌سازی نکرده است، ادامه داد: در این حوزه، سرویس‌دهی مناسب مهم است، به همین دلیل ما اسکن‌سازی را از قدیمی‌ترین اسناد شروع کردیم و از سوی دیگر برای اینکه خلأیی برای کار پژوهشگران ایجاد نشود، براساس درخواست‌ها اسکن باقی اسناد را انجام و ارائه می‌کنیم.
امیرخانی درباره چرایی عدم ورود کتابخانه ملی به حفظ اسناد فارسی در کشور هند که وضعیت چندان مناسبی ندارند، گفت: بخشی از اسنادی که در آرشیو ملی دیگر کشور‌ها نگهداری می‌شود، ممکن است به زبان فارسی و مرتبط با ایران باشد. اگر در جای رسمی نگهداری شود، ممکن است بتوانیم تبادلاتی انجام دهیم، مانند آنچه چند سال پیش در همکاری با آرشیو ملی فرانسه انجام شد، اما این را باید در نظر بگیریم که هر جا، ویژگی‌های خاص خود را دارد و هند هم از این جمله است.
