جوان آنلاین: نشست رسانه‌ای شانزدهمین جشنواره سراسری تئاتر مردمی بچه‌های مسجد، صبح دوشنبه ۲۸ مهر ماه ۱۴۰۴ در سالن سلمان هراتی حوزه هنری و با حضور کوروش زارعی مدیر مرکز هنر‌های نمایشی حوزه هنری و سید مصطفی موتورچی دبیر شانزدهمین جشنواره سراسری تئاتر مردمی بچه‌های مسجد، برگزار شد.
در ابتدای این نشست، کوروش زارعی مدیر مرکز هنر‌های نمایشی حوزه هنری، گفت: جشنواره شانزدهم تئاتر مردمی بچه‌های مسجد از سوم تا ششم آبان ماه در مشهد مقدس برگزار خواهد شد. این جشنواره با شعار «مسجد، تئاتر، زندگی» برگزار می‌شود، چرا که مسجد جایگاهی رفیع و معنوی دارد و تئاتر نیز هنری انسانی، ارزشی و معنوی است.
وی با ابراز امیدواری از اینکه ترکیب تئاتر و مسجد بتواند تأثیری مثبت در زندگی مردم داشته باشد، اظهار کرد: جامعه امروز با هجمه‌های مختلفی به ارزش‌های انسانی روبروست و رسانه‌ها و فضای مجازی معنویت را از زندگی مردم حذف می‌کنند. به همین دلیل، تلاش می‌شود تا از طریق تئاتر، گامی هرچند کوچک در راستای سلامت زندگی مردم برداشته شود. این جشنواره با مشارکت جوانان و نوجوانان به عنوان آینده‌سازان فرهنگی هنر برگزار می‌شود.
وی از استقبال گسترده برای شرکت در این جشنواره خبر داد و گفت: نزدیک به هزار گروه نمایشی از سراسر کشور، شامل شهرستان‌ها، استان‌ها و حتی روستا‌ها در این رویداد حضور دارند. به عنوان مثال، گروه‌هایی از روستا‌های شهرکرد به جشنواره سراسری راه یافته‌اند.
زارعی تأکید کرد: هدف این جشنواره، مردمی کردن تئاتر است و این در حالی است که سال‌هاست در تئاتر کشور شعار «تئاتر برای مردم» مطرح می‌شود، اما به دلیل قیمت بالای بلیط‌ها، این هدف تحقق نیافته است.
وی افزود: بلیط‌های تئاتر معمولاً بالاتر از ۵۰۰ هزار تومان قیمت دارند و این امر باعث می‌شود بسیاری از خانواده‌ها و حتی دانشجویان نتوانند به تماشای تئاتر بنشینند.
وی تصریح کرد: تئاتر نباید رایگان باشد، اما باید اقتصاد خود را مانند سینما و دیگر هنر‌ها پیدا کند و دولت نیز باید نقش حمایتی خود را ایفا کند. هدف جشنواره، آشنایی با تئاتر و فراهم کردن شرایط دیدن آن برای کسانی است که توان مالی ندارند.
مدیر مرکز هنر‌های نمایشی حوزه هنری توضیح داد: جشنواره تئاتر مردمی بچه‌های مسجد، حاصل یک سال فعالیت مستمر در دفتر تئاتر مردمی بچه‌های مسجد است که شامل آموزش‌های استانی، منطقه‌ای و ملی می‌شود.
آموزش تئاتر
کوروش زارعی عنوان کرد: آموزش تئاتر در کشور تا حد زیادی تعطیل شده و بسیاری آموزشگاه‌ها تنها چند جلسه آموزش می‌دهند و از شرکت‌کنندگان هزینه دریافت می‌کنند بدون آن که آموزش موثری ارائه دهند. اما این مرکز به عنوان تنها ارگان هنری و فرهنگی، در طول ۱۲ ماه سال به آموزش در سطوح مختلف ابتدایی، نیمه‌حرفه‌ای و حرفه‌ای می‌پردازد.
زارعی در ادامه افزود: در طول سال، گروه‌ها آموزش دیده و در رویدادی تحت عنوان «تئاتر محرابیان» شرکت می‌کنند. این رویداد شامل جشنواره‌های استانی بچه‌های مسجد است که در شهرستان‌های مختلف برگزار می‌شود و گروه‌های برگزیده هر استان به دبیرخانه مرکزی معرفی می‌شوند. هیئت داوران آثار را ارزیابی و بر اساس ظرفیت، حمایت‌های لازم را انجام می‌دهند. سپس گروه‌های منتخب در جشنواره سراسری به رقابت می‌پردازند و ۵ اثر برگزیده در سال بعد به صورت رپرتوار در ۶ یا ۷ استان به اجرای عمومی درمی‌آیند.
زارعی تأکید کرد: هدف از این چرخه مداوم ایجاد انگیزه و حمایت از گروه‌هاست و برگزار کنندگان این رویداد نمی‌خواهند جشنواره‌ای برگزار شود و سپس فراموش شود، مانند بسیاری جشنواره‌های دیگر که خود نیز منتقد آنها بوده‌اند.
فعالیت مستمر بچه‌های مسجد
وی به تجربه حضور خود در جشنواره‌های مختلف از جمله جشنواره تئاتر مقاومت و دفاع مقدس اشاره کرد و افزود: در این جشنواره به صورت مستمر به گروه‌ها در شهر و استان‌های مختلف فرصت اجرا داده می‌شود تا فعالیتشان استمرار داشته باشد و انگیزه آنها حفظ شود. در واقع هدف این است که بچه‌های مسجد به طور مستمر و جدی در عرصه تئاتر فعالیت کنند و رشد یابند.
گروه محوری
کوروش زارعی مدیر مرکز هنر‌های نمایشی حوزه هنری در بخش دیگر این نشست گفت: ما سعی کردیم در جشنواره تئاتر مردمی بچه‌های مسجد، گروه‌محوری را در دستور کار قرار دهیم. تئاتر به گروه وابسته است و یک گروه با کار طی سالها، آثار خوبی را روی صحنه می‌برد.
تمام تلاش ما این است که، چون شرکت‌کنندگان جوان و تازه‌کار هستند درگیر مسائل جایزه و برنده شدن نشوند و شکل نگاهمان در قضاوت با جشنواره‌های مرسوم در کشور متفاوت باشد. ما تصمیم گرفتیم با نگاه گروه‌محوری در بخش‌هایی مثل بازیگری، ۷ بازیگر زن و ۷ بازیگر مرد که به خوبی در جشنواره اجرا داشتند را بدون اولویت به عنوان برگزیدگان بازیگری تقدیر کنیم.
وی ادامه داد: همچنین در این رویداد از سه گروه برگزیده تجلیل خواهیم کرد و به یک گروه به عنوان گروه ممتاز که از هر جهت چه محتوایی، چه فنی و اثر ارزشمندی ارائه کرده، جایزه ویژه فرج الله سلحشور را اهدا خواهیم کرد.
مدیر مرکز هنر‌های نمایشی حوزه هنری عنوان کرد: طبق برنامه‌ریزی انجام شده قرار است ۵ اثر برگزیده به انتخاب هیئت داوران، سال آینده در استان‌های مختلف اجرای عمومی داشته باشند.
جایگاه مسجد در جشنواره
وی درباره سهم مسجد در جشنواره تئاتر مردمی بچه‌های مسجد تشریح کرد: جایگاه مسجد برای ما بهانه‌ای است که جوانان و نوجوانان را با این مکان مقدس آشتی دهیم. ما می‌خواهیم در وهله اول برای دور کردن جوانان و نوجوانان از آسیب‌های اجتماعی، آنها را با فعالیت‌های فرهنگی هنری جذب مسجد کنیم. جشنواره تئاتر مردمی بچه‌های مسجد تمام برنامه‌هایش از جمله تمرین، آموزش و اجراهایش در مسجد است و قرار است اختتامیه این رویداد را در سالن همایش‌های بین‌المللی آستان قدس رضوی برگزار کنیم یعنی مسجد مکان ما در همه رخداد‌های این جشنواره است. در حال حاضر متولیان فرهنگی مساجد به این نتیجه رسیده‌اند که باید با جوانان مهربانانه‌تر از گذشته برخورد کنند و شرایط بهتری برای حضورشان در مسجد فراهم کنند تا آنها جذب مساجد شوند و کار فرهنگی و هنری انجام دهند.
وی اعلام کرد: از یکم تا ۱۵ آبان ماه یکی از گروه‌های تئاتر مسجدی در تماشاخانه مهر اجرا خواهد داشت و بعد یک به یک هنرمندانی که آثارشان از مسجد قابلیت اجرا در صحنه را پیدا کرده در حوزه هنری به اجرای آثار خود خواهند پرداخت. ما در حال آماده‌سازی شرایط حضور برای گروه‌هایی هستیم که از تئاتر مسجد رشد کرده‌اند و آمادگی اجرا بر صحنه را دارند. «روزی برای آرزو» که نمایشی درباره آرش کمانگیر است و جنبه مقاومتی دارد و با شرایط امروز جامعه همخوانی دارد در تماشاخانه مهر اجرا خواهد شد. در ادامه نیز نمایش «اسب حیوان عجیبی است» که تولید گروه بچه‌های مسجد کرمانشاه است به کارگردانی علی پورمحمد روی صحنه خواهد رفت.
زارعی همچنین از آرزو‌های چندساله‌اش که راه‌اندازی جریان اتحادیه تئاتر جهان اسلام است سخن گفت و افزود: به واسطه ارتباطاتی که با کشور‌های عربی و اسلامی دارم در تلاش هستیم که جشنواره بین‌المللی تئاتر جهان اسلام را با نگاه وحدت هنری و اتحاد مقدس برگزار کنیم و برای این امر هم سازوکار و ساختاری را مشخص کرده‌ایم. از آنجا که اکثر کشور‌های مسلمان عربی هستند در صدد هستیم پایگاه این جشنواره را در شهر اهواز خوزستان بنا کنیم و بعد به سمتی رویم که این رویداد محور مقاومتی پیدا کند.
برگزاری جشنواره از سوم آبان ماه
در ادامه این نشست، سید مصطفی موتورچی، دبیر شانزدهمین جشنواره سراسری تئاتر مردمی بچه‌های مسجد، توضیح داد: طبق برنامه سالانه دفتر تئاتر مردمی بچه‌های مسجد، جشنواره شانزدهم در نیمه دوم سال ۱۴۰۴ برگزار می‌شود. این جشنواره با سایر جشنواره‌های تئاتری تفاوت دارد و فراخوان عمومی برای ارسال اثر به دبیرخانه منتشر نمی‌شود.
موتورچی بیان کرد: فراخوان از طریق سلسله رویداد‌های تولیدی محرابیان، ۷ تا ۸ ماه پیش به استان‌ها ارسال می‌شود و گروه‌هایی که پیش از این ثبت‌نام کرده یا قصد ثبت‌نام دارند، فعالیت‌های خود را اعلام کرده و مسجد خود را مشخص می‌کنند تا در فرایند تولیدی محرابیان شرکت کنند.
دبیر شانزدهمین جشنواره سراسری تئاتر مردمی بچه‌های مسجد، افزود: اگر هر استان بخواهد سلسله رویداد محرابیان را برگزار کند، سه اثر به دبیرخانه مرکزی ارسال خواهد شد و با در نظر گرفتن ۳۱ استان، حدود ۱۰۰ اثر به دبیرخانه می‌رسد. همچنین تمامی آثار تولیدی، چه آنهایی که به جشنواره راه یافته‌اند و چه آنهایی که راه نیافته‌اند، با رویکرد اجرای عمومی در مسجد تولید می‌شوند و حتی در مرحله استانی نیز قضاوت نمی‌شوند مگر آنکه یک اثر تعداد اجرای مشخصی در مسجد خود یا مسجد پیشنهادی گروه نداشته باشد.
موتورچی اعلام کرد: در نهایت ۱۲ اثر به جشنواره شانزدهم راه یافته‌اند و این اجرا‌ها از سوم تا پنجم آبان ماه برگزار می‌شود و مراسم اختتامیه نیز ششم آبان بعد از نماز مغرب و عشاء در سالن همایش‌های بین‌المللی آستان قدس رضوی برگزار خواهد شد. هیئت داوران جشنواره شامل محمود پاک‌نیت، مهوش صبرکن و فریبا کوثری هستند.
دبیر جشنواره درباره محور‌های موضوعی آثار گفت: برای این جشنواره محدودیت موضوعی خاصی تعیین نشده است، چرا که مسجد به عنوان محل تربیت و ظهور و بروز مسائل مختلف مردم است.
به گفته موتورچی، پیامبر (ص) اولین کار خود را در مسجد بنا کردن حکومت اسلامی دانسته و همه اتفاقات مهم از مسجد نشأت می‌گیرد؛ بنابراین در این جشنواره اعتقاد بر این است که همه موضوعات می‌توانند در مسجد مطرح شوند.
وی افزود: پیش‌تر در جشنواره نمایشنامه‌نویسی گلدسته‌ها، موضوعات با اولویت پرداختن به معضلات محله و مسجد، و همچنین موضوع امام رضا (ع) تعریف شده و نگاه طنز نیز در اولویت آن قرار دارد، اما در جشنواره تئاتر مردمی بچه‌های مسجد، محدودیتی در موضوع برای شرکت‌کنندگان وجود ندارد، البته موضوعات باید قابلیت اجرا در مسجد را داشته باشند.
سید مصطفی موتورچی همچنین در پایان اظهار کرد: تمییز جشنواره شانزدهم با جشنواره پانزدهم تئاتر مردمی بچه‌های مسجد موضوعی بسیار مهم است. ما یکسری استان‌های سنتی قدرتمند در تئاتر بچه‌های مسجد داریم و در یکسری استان‌ها متاسفانه بچه‌های مسجد شکل نگرفته است. در جشنواره شانزدهم شاهد هستیم که سطح فنی به قدری خوب بوده که از آن استان‌ها هم گروه‌هایی به جشنواره راه پیدا کرده‌اند.
این نشست خبری با رونمایی پوستر شانزدهمین جشنواره تئاتر مردمی بچه‌های مسجد به پایان رسید.
