ایجاد زیرساخت‌ها به خصوص ارتباطات ریلی برای تعامل میان مردم و بازار‌های کشور‌های منطقه از مهم‌ترین لوازم همگرایی و اتحاد منطقه‌ای به ویژه میان کشور‌های اسلامی و منطقه‌ای است. در حال حاضر راه‌اندازی خط ریل شلمچه - بصره به عنوان کوتاه‌ترین و کم‌هزینه‌ترین مسیر ارتباطی ریلی میان ایران و عراق به عنوان دو کشور مهم منطقه می‌تواند یک گام اثرگذار برای رسیدن به تشکیل این اتحادیه باشد.
یکی از راهبرد‌های مقام‌معظم‌رهبری در رابطه با کشور‌های منطقه، ایجاد ارتباط میان بازار‌های کشور‌های اسلامی برای همگرایی است. از طرفی یکی از مزیت‌های مهم کشور‌های اسلامی در بحث همگرایی اقتصادی برخورداری از موقعیت استراتژیک و ژئوپلتیک جغرافیایی آنهاست. این مسئله به لحاظ اقتصادی و سیاسی امتیازات‌های قابل‌توجهی را متوجه جهان اسلام کرده است، به طوری که یک پنجم خشکی‌های زمین متعلق به کشور‌های اسلامی است و این موضوع موجب‌شده آبراه‌های کلیدی، شاهراه‌های زمینی، منابع و ذخایر غنی زیرزمینی تحت استیلای مسلمین قرار گرفته است. تمام این ظرفیت‌های بالقوه می‌تواند زمینه مناسب برای شکل‌گیری اتحادیه اسلامی را فراهم کند؛ اتحادیه‌ای با کارایی نزدیک به اتحادیه کشور‌های اروپایی که بتواند در راستای کسب منافع برای کشور‌های مسلمان و برخی تسهیلگری‌های اقتصادی را انجام دهد. منتها پیش‌شرط تحقق اتحادیه اسلامی ایجاد زیرساخت‌های ارتباطاتی و ایجاد بستری برای توسعه همگرایی بین کشور‌های اسلامی است. از طرفی در میان وسایل حمل و نقل، استفاده از سیستم حملونقل ریلی به علت امنیت بالا، کم‌هزینه بودن و همچنین امکان حمل بالای کالا بهترین زیرساخت ارتباطاتی برای توسعه تعاملات اقتصادی است؛ بنابراین ایجاد ارتباطات ریلی با کشور‌های اسلامی نقش به سزایی در توسعه اقتصادی و نیز ارتقای جایگاه ژئوپلتیک این کشور‌ها در تشکیل اتحادیه اسلامی ایفا می‌کند. در حال حاضر یکی از مهم‌ترین نقاط اتصال شرق و غرب جهان اسلام مرز بین ایران و عراق و به ویژه محور شلمچه بصره است. جمهوری اسلامی ایران از طریق شبکه راه‌آهن به کشور‌های نظیر ترکیه، روسیه، پاکستان، افغانستان، ازبکستان، قزاقستان و ترکمنستان دسترسی دارد. از آن طرف کشور عراق با عربستان، کویت، اردن و سوریه مرز مشترک دارد و به شکل غریر مستقیم به مصر، قطر، لبنان و فلسطین متصل است؛ بنابراین عراق در مسیر کریدور‌های ریلی بین‌المللی عبوری از منطقه قرار گرفته است، اما نسبت به این مزایای ترانزیتی بی‌توجهی می‌کند، این در حالی است که دو کشور فرصت‌های خوبی برای اتصال ریلی به یکدیگر در مرز بصره- شلمچه دارند. مسیر بصره- شلمچه که در حال حاضر تنها حدود ۳۰ کیلومتر به ریل‌گذاری نیاز دارد تا دو کشور را به یکدیگر متصل کند. راه‌اندازی خط ریلی شلمچه - بصره علاوه بر اتصال عراق به ایران به عنوانی یکی از شرکای تجاری و مبادی گردشگری عراق، زمینه اتصال ریلی عراق به سایر کشور‌ها همچون چین، روسیه، آسیای‌میانه و پاکستان را نیز فراهم می‌کند.
ضرورت دارد، وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی حملونقل ریلی کشور گامی مؤثر برای اتصال ریلی و برقراری کریدور‌های ترانزیتی بین کشور‌های اسلامی که مطالبه و خواسته مقام‌های عالی‌رتبه کشورمان است، بردارد، بنابراین پیگیر اتصال ریلی به عراق از طریق شلمچه بصره زمینه‌ساز تحقق اتحادیه اسلامی است.
