جوان آنلاین: استواردوم سجاد صیامی، مرزبان هنگ مرزی نگور، در جریان مقابله با خودرو‌های شوتی به شهادت رسید. او آخرین قربانی این مسیر پرخطر است، اما قطعاً آخرین نخواهد بود. دو سال پیش فرمانده پلیس فراجا برای توقف این چرخه مرگبار از شورای امنیت کشور درخواست کمک کرد، اما تاکنون پاسخی دریافت نکرده‌است. این بی‌توجهی نشان می‌دهد که حل بحران شوتی‌ها صرفاً با اقدامات سلبی پلیس امکان‌پذیر نیست و جان مدافعان امنیت همچنان در خطر است.
قاچاق کالا با خودرو‌های شوتی، سال‌هاست امنیت جاده‌ها و شهر‌های کشور را تهدید می‌کند. خودرو‌های شوتی که اغلب فاقد پلاک یا دارای پلاک جعلی و دستکاری‌شده هستند، از بنادر جنوبی حرکت می‌کنند و مسیر‌های طولانی و پرترافیک کشور را طی می‌کنند؛ از استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، قم، مرکزی، کرمانشاه، فارس، کرمان و چهارمحال و بختیاری تا تهران، اصفهان و کردستان.
مصونیت سرشاخه‌ها
این خودرو‌ها اغلب به صورت کاروانی و تا ۳۰دستگاهی حرکت می‌کنند و رانندگان تحت استخدام شبکه‌های قاچاقچیان عمده هستند. سرشاخه‌های قاچاقچی در این مسیر عملاً مصون از پیگرد قانونی‌اند و تنها رانندگان شوتی در صورت توقف خودرو با قانون مواجه می‌شوند. خودرو‌ها از مسیر‌های فرعی و بدون توقف عبور می‌کنند.
بالاتراز خطر
علاوه بر این، بسیاری از خودرو‌ها به نام افراد سالمند، بیمار یا معلول ثبت شده‌اند تا روند رسیدگی قضایی کند شود. حتی رانندگان گاهی مجبور به حرکت با سرعتی بیش از ۱۷۰کیلومتر در ساعت هستند تا کالای تضمینی را به مقصد برسانند، زیرا هرگونه توقف یا خسارت به کالا بر عهده خودشان است. تغییر رویکرد قاچاقچیان از خودرو‌های سنگین به سواری، باعث افزایش خطرات و توان مانور بالاتر برای شوتی‌ها شده‌است.
استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل موقعیت ترانزیتی و همسایگی با استان‌های اصفهان، فارس، چهارمحال و بختیاری، بوشهر و خوزستان، به یکی از مسیر‌های اصلی خودرو‌های شوتی تبدیل شده‌است. مقام‌های مسئول در این استان، روزانه بیش از ۱۰۰ خودروی شوتی را در جاده‌های این استان در حال تردد اعلام کرده و هشدار می‌دهند عبور آنها باعث وقوع تصادفات متعدد و تهدید جان مردم شده‌است.
بی‌توجهی به درخواست فرمانده فراجا
با وخامت اوضاع و ناکارآمدی سازوکار‌های کنونی، فرمانده فراجا دو سال پیش از شورای عالی امنیت ملی کشور درخواست کمک کرده بود تا با حمایت کلان، بساط خودرو‌های شوتی جمع شود و مسیر برای قاچاقچیان ناامن شود، اما این درخواست بی‌پاسخ مانده و در این مدت، شماری از مأموران پلیس جان خود را در مسیر مقابله با شوتی‌ها از دست داده‌اند.
آذرماه دو سال قبل بود که سردار احمدرضا رادان، فرمانده انتظامی، از مکاتبه خود با شورای عالی امنیت ملی درباره خودرو‌های شوتی خبر داد و بر ضرورت برخورد با خودرو‌های شوتی و حل این معضل تأکید کرد. وی گفت: «متأسفانه سالانه حدود ۳۰۰ نفر از کشته‌های حوادث رانندگی ناشی از خودرو‌های شوتی هستند. رانندگان این خودرو‌ها نه تنها ایمنی خود را به خطر می‌اندازند، بلکه سلامت سایر رانندگان و حتی مأموران پلیس را تهدید می‌کنند.» فرمانده فراجا با بیان اینکه بین ۳۰ تا ۴۰ هزار خودروی شوتی در کشور شناسایی شده‌است، افزود: «این خودرو‌ها در جاده‌ها مقررات را رعایت نمی‌کنند و سالانه علاوه بر ۳۰۰ جانباخته، تعداد زیادی مصدوم برجای می‌گذارند. برای نمونه، یک خودروی شوتی با سرعت غیرمجاز موجب مرگ پنج نفر از اعضای یک خانواده شد.» رادان همچنین به اثرات اقتصادی خودرو‌های شوتی اشاره و بیان کرد: «این خودرو‌ها با حمل بار قاچاق، امنیت تولیدکنندگان را به خطر می‌اندازند و نظم اقتصادی کشور را مختل می‌کنند.»
این وضعیت نشان می‌دهد که حل معضل شوتی‌ها نیازمند تصمیمات کلان، هماهنگی بین سازمانی و حمایت فوری نهاد‌های امنیتی است. تا زمانی که این چرخه متوقف نشود، پلیس همچنان در خط مقدم قرار دارد و جان مأموران به خطر می‌افتد، در حالی که بخش زیادی از توان عملیاتی خود را صرف مقابله با این شبکه‌های سازمان‌یافته قاچاق کالا می‌کند.
