جوان آنلاین: اثری که هم اینک در معرفی آن سخن میرود، تلاش دارد تا زندگی و زمانه، زنده یاد میرزا کوچک خان جنگلی را مورد بازخوانی قرار دهد. این پژوهش از سوی میثم عبداللهی انجام شده و نشر بلور شهر رشت نیز آن را روانه بازار کتاب کرده است. مؤلف در دیباچه خود بر این کتاب، نکات ذیل را از نظر دور نداشته است:
«نهضت جنگل از بزرگترین و مهمترین نهضتهای تاریخ معاصر است که بعد از مشروطه تا دوران دیکتاتوری رضاخان در کشور رخ داد. این نهضت از سوی میرزاکوچک جنگلی و عدهای از علمای رشت، در آغاز جنگ جهانی اول و برای پایان دادن به اشغال ایران رقم خورد. در آغاز جنگ، سرویس جاسوسی چند کشور استعمارگر خصوصاً انگلیس، با تمام قوت مشغول فعالیت مخرب در دنیا بود. پول، رسانه و نیروی نظامی ابزارهایی بودند که جهت تأمین منافع بریتانیا در جنگ اول فعال شدند و هر روز توطئهای طراحی میکردند و برای الحاق نقطه جدیدی از دنیا به مستعمرات دیگرشان، نقشه میکشیدند. در چنین شرایط بینالمللی و داخلی، نهضت جنگل حدود هفتسال برپا بود و به پیروزیهای چشمگیری در مقابله با استعمار و بیرون کردن قوای متجاوز روسیه تزاری، انگلیس و عواملشان از گیلان و مناطق همسایه آن رسید و توانست دو ابرقدرت روس و انگلیس را، در این منطقه به زانو درآورد. میرزا، با درک موقعیت استثنایی جنگ جهانی اول و ضعف ملت ایران، قائل بود که باید تلاش کنیم، تا خودمان را از زیر بار استعمار و انحطاط نجات دهیم و آنها را از سرزمینمان بیرون کنیم. او خطاب به قوای نهضت جنگل در آغازین روزها و درباره انگیزه تأسیس آن، چنین میگوید: اروپای ظالم هر روز به رنگی متظاهر و هر وقت به شکلی، دامنه تعدیات خود را توسعه داده و تیشه به ریشه عالم بشریت میزند. گاهی با حربه دین، جنگ صلیبی را ایجاد و رشته اتحاد عالم اسلامیت را پاره میکند. زمانی به نام حفظ منافع، نزاع در میان مردم افکنده و با کمند تزویر، آنها را صید و طوق رقیت به گردن آنان میاندازد. ایران که یک روز مهد تمدن و آرامگاه دلیران بود، در اثر سیاست این دژخیمان حریص، مرکز مشتی اشخاص بدون اراده و پایبند به موهومات و خرافات گردید. رجال کشور، امرای لشکر، پیشوایان ملت، تابع اراده اجانب هستند. وزرا و نمایندگان ملت از اشخاصی که به مزدوری بیگانگان افتخار داشته و بارها امتحان دادهاند، انتخاب میشوند. همای سعادت از این کشور پرواز کرده و جای خود را به بومهایی چند - که در این ویرانه آشیانه نهادهاند- برگزار نموده است...
نهضت جنگل، حرکتی کاملاً دینی بود و خود میرزاکوچک نیز به عنوان یک روحانی، اقداماتش را مبتنی بر آموزههای شیعی بنیان نهاد و بزرگترین مجتهدین و علمای مجاهد گیلان، از جمله آیات: سیدمحمود روحانی رشتی، میرزامحمدرضا حکیمی، شیخ علی علمالهدی، سیدعبدالوهاب صالح ضیابری، شیخ بهاءالدین املشی، میرمنصور هدی، میرزا محمدی انشایی و... رؤسای نهضت و اعضای هیئت اتحاد اسلام را تشکیل میدادند. میرزاکوچک، بازوی اجرایی این شورا بود. سخنان و اقدامات میرزاکوچک از آغاز تا پایان، برگرفته از آموزههای دینی بود و او هرگز از این مسیر تخطی نکرد. به همین خاطر بود که اقدامات او در نهضت، از سوی مجتهد برجستهای، چون شهید آیتالله سیدحسن مدرس تأیید شد. پایان نهضت جنگل، با شروع سلطه انگلیس بر کشور ایران و کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹. ش مصادف است. مهمترین مانع در برابر منافع استعماری انگلستان در ایران، نهضت جنگل بود که رضاخان پیش از هر چیزی تصمیم داشت تا آن را از سر راه بردارد...».
