اختصاصی جوان آنلاین: بر اساس مصوبه دولت ساعت کار تمام دستگاه‌های اجرایی، ادارات، بانک‌ها، شهرداری‌ها و به طور کلی همه نهاد‌های عمومی و مراکز کار و فعالیت به جز بخش خصوصی در فاصله نیمه خرداد تا نیمه شهریور ۶ صبح تا ۱۳ تعیین شده است. هدف دولت این است که از میزان حضور کارمندان در ساعات گرم میانه روز در محیط کار بکاهد و به این ترتیب از میزان مصرف انرژی که صرف وسایل سرمایشی تعبیه شده در ادارات می‌شود، کاسته شود.
پیش بینی افزایش تقاضا برای استفاده از خودرو‌های شخصی
با تغییر ساعت کار ادارات و بانک‌ها از ۱۶ خرداد ماه و تبعات ترافیکی، شهری و اقتصادی این تصویب نامه، لغو قانون تغییر ساعت بار دیگر چالش‌های خود را به رخ کشیده است. هدف دولت از این تغییر ساعت‌کار، «کاهش مصرف انرژی در فصل تابستان» است که عملا این مصوبه را جایگزین «تغییر ساعت رسمی کشور» کرده است. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد، این مصوبه با چالش‌هایی در اجرا رو به رو است.
با توجه به عدم تغییر ساعت طرح ترافیک، تمایل کارمندان به استفاده از خودرو‌های شخصی افزایش می‌یابد. این مساله تبعاتی به لحاظ ترافیکی و هم به لحاظ کاهش استفاده از مترو و وسایل عمومی خواهد داشت که در نهایت تبعات مالی همانند دوران کرونا و کاهش تقاضا برای استفاده از مترو تبعات آن گریبانگیر حمل ونقل عمومی کشور می‌شود.
تحمیل هزینه به ناوگان حمل و نقل عمومی
همچنین تبعات مالی دیگری که این طرح تحمیل می‌کند مربوط به بار مالی ناشی از افزایش یک ساعته فعالیت ناوگان مترو است. بر اساس تصمیمات اخیر ساعت کار مترو از ۵ و نیم به ۴ و نیم تا ۱۰ شب رسیده که این افزایش یک ساعته بر اساس برآورد‌ها ۵۰۰ میلیون تومان هزینه تحمیل می‌کند که هنوز در خصوص منابع تامین آن در بودجه شفاف سازی نشده است. البته این موارد فارغ از هزینه‌های استهلاک کار بیشتر است که با توجه به تبعات گسترده‌تر چالش‌های قبلی این مساله چندان مورد توجه نیست.
شروع کار در ساعت خواب!
اما چالش دیگر عدم تغییر ساعت و اصلاحات جدید در ساعت کار ادارات دولتی به مشکلات ناشی از ریتم شبانه روزی افراد یا همان ساعت درونی بازمی گردد که درو. اقع شروع ساعت کاری را در ساعت خواب قرار داده است. این مساله امروز انتقادات رئیس شواری شهر را نیز به همراه داشت. با توجه به شروع کار مترو تهران از ساعت ۴ و نیم صبح این مساله مورد انتقاد چمران قرار گرفت.
رییس شورای شهر تهران امروز در حاشیه یکصد و پنجاه و دومین جلسه شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به تغییر ساعت کاری ادارات گفت: حمل و نقل عمومی از جمله اتوبوسرانی و مترو خود را با این طرح هماهنگ کرده‌اند. البته برای کارگران و رانندگان مترو تغییر ساعت کاری سخت است آن‌ها باید از ساعت ۴ صبح سرکار باشند و نمی‌توانند ساعت ۶ عصر کار را تعطیل کنند و قطعاً راهکاری باید اندیشیده شود.
زمان محدود برای ارتباط بخش دولتی با خصوصی
یکی دیگر از چالش این تغییرات به شکاف بین ساعت کاری بخش دولتی با خصوصی باز می‌گردد. واقعیت این است که بخش خصوصی عموما از ساعت ۹ به بعد کار خود را آغاز می‌کند و اصناف و بازاریان نیز معمولا ساعت ۱۰ در محل کار خود حاضر می‌شوند.
اما بانک‌ها قرار است فقط تا ساعت ۱۳ کار کنند و این موضوع زمان تبادل کار و فعالیت بین بخش خصوصی و بانک‌ها و همین‌طور بخش دولتی را بسیار محدود می‌کند.
تاثیر مثبت تغییر ساعت کارمندان بر ترافیک صبحگاهی
با این حال سید مجتبی شفیعی، مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهر تهران اجرای این تغییرات را در راستای کاهش ترافیک دانست و گفت: آمار روزانه جابجایی در شهر تهران حدود ۱۹ میلیون است که از این میزان، حدود ۴۳ درصد را سفر‌های شغلی و حدود ۱۸ درصد را سفر‌های آموزشی به خود اختصاص می‌دهند.
وی با بیان اینکه عمده این سفر‌ها به همین نسبت در ساعات پیک صبح گاهی، به صورت هم‌افزا انجام می‌شود، افزود: با توجه به تعطیلی بخش دانش آموزیِ سفر‌های آموزشی که حدود ۶۰ درصد از سهم ۱۸ درصدی سفر‌های آموزشی را به خود اختصاص می‌داده که می‌تواند حدود ۱۰ درصد کاهش را ایجاد نماید و نیز با توجه به تغییر ساعت کاری از ساعت ۸ صبح به ساعت ۶ صبح، می‌توان اینگونه تحلیل کرد که با احتساب سهم سفر‌های کارمندان در بخش
عمومی و دولتی که حدود ۲۰ درصد از مجموع سفر‌های شغلی را در بر می‌گیرد، با اجرای طرح تغییر ساعت کاری ادارات، به دلیل جابجایی سفر‌های شغلی حدود ۹ درصد، در این بخش کاهش خواهیم داشت.
شفیعی با تأکید بر اینکه نگرانی در خصوص ازدحام ترافیکی در ساعت اوج صبحگاهی نسبت به ایام مشابه قبل کمتر هست، تصریح کرد: در حال حاضر الزامی به تشدید ممنوعیت‌ها یا محدودیت‌های ترافیکی وجود ندارد، البته نگرانی افزایش حجم در ساعات پایانی روز به دلیل شکل گیری سفر‌های دوم خانه مبنا در پیک عصرگاهی وجود دارد.
وی با مثبت ارزیابی کردن تأثیر ترافیکی طرح تغییر ساعات کاری ادارات، افزود: کارکنان دستگاه‌های دولتی و عمومی که در گذشته اغلب بین ساعت ۷ و نیم تا ۸ صبح وارد محدوده طرح می‌شدند و حدود ساعت ۴ بعد از ظهر از محدوده طرح خارج می‌شدند، ناچار به پرداخت هزینه طرح ترافیک در ساعات اوج بودند که با اجرای طرح مذکور، به دلیل اینکه ورودشان خارج از ساعات طرح و خروجشان در ساعات غیر پیک اتفاق می‌افتد، شرایط مطلوب‌تری به لحاظ پرداخت هزینه برای ایشان به وجود می‌آید و این امکان برایشان فراهم است که با هزینه کمتری نسبت به گذشته تردد داشته باشند.
مواهب غیرقابل انکار اجرای ساعت کار شناور
در هر صورت به نظر می‌رسد مجموعه تبعات ترافیکی، شهری و اقتصادی مصوبه تغییر ساعت کار با این نحوه اجرا، ضرورت بازنگری در آن را غیرقابل انکار می‌کند. اجرای ساعت کار شناور مواهب غیرقابل انکاری به دنبال داشته که تجربه آن در سال گذشته موفقیت آمیز بود و انتظار می‌رفت همچنان تداوم پیدا کند.
