تجارت خارجی ایران از این پس به زمان قبل از تحریم‌های بانکی امریکا بازخواهد گشت و درآمد‌های صادراتی ایران در یک حساب متعلق به بانک مرکزی ایران در سامانه تسویه برون‌مرزی یوآن جمع‌آوری و از همان محل تسویه به ریال در ایران از سوی بازرگانان انجام خواهد شد و بانک مرکزی به حساب بانک مرکزی کشور هدف برای واردات کالا، تسویه معامله مذکور را انجام خواهد داد و به این ترتیب تراستی‌ها به طور کامل از بین می‌روند و هزینه‌های بانکی تحمیلی در قالب تحریم به صفر می‌رسد.
بانک خلق چین اعلام کرد سیستم تسویه فرامرزی «یوآن دیجیتال» خود را به طور کامل با ۱۰کشور عضو آسه‌آن و شش کشور غرب آسیا، یکپارچه کرده است. این اقدام امکان انجام حدود ۳۸درصد از تجارت جهانی را به‌صورت مستقیم با یوآن دیجیتال فراهم و سیستم سوئیفت را که تحت سلطه دلار امریکاست، خنثی می‌کند.
تحولات اخیر نظام مالی بین‌المللی نشان می‌دهد جهان در آستانه دگرگونی بنیادین در سازوکار مبادلات برون‌مرزی قرار گرفته است؛ دگرگونی‌ای که با ظهور سامانه تسویه برون‌مرزی یوآن چین، شتابی بی‌سابقه گرفته است. این سامانه که مبتنی بر فناوری بلاکچین طراحی شده، نه‌تنها ابزار پرداخت جدید، بلکه جایگزینی تمام‌عیار برای سوئیفت و نظام دلاری غرب محسوب می‌شود. در حالی‌که پیام‌رسان مالی سوئیفت هنوز پرداخت‌های بین‌المللی را با تأخیر‌های سه تا پنج‌روزه تسویه می‌کند، سامانه چینی توانسته است زمان تسویه را به تنها هفت ثانیه کاهش دهد. این سرعت خیره‌کننده، در نخستین آزمایش بین هنگ‌کنگ و ابوظبی به اثبات رسید؛ جایی که انتقال وجوه به صورت مستقیم از طریق بلاکچین انجام شد و کارمزد تراکنش تا ۹۸درصد کمتر از نظام سنتی دلاری بود. چنین کارایی‌ای نشان می‌دهد پل ارزی دیجیتال چین نه‌تنها پیام‌رسان مالی جدیدی ایجاد بلکه اساساً مفهوم پرداخت بین‌المللی را بازتعریف کرده، زیرا امنیت، سرعت و شفافیت بلاکچینی را با استقلال از شبکه بانکی غرب در هم آمیخته است.
در واقع، چین با ایجاد این شبکه جدید مالی، نه صرفاً در پی رقابت اقتصادی، بلکه در حال مهندسی یک نظم مالی جدید برای قرن بیست‌ویکم است. سامانه تسویه برون‌مرزی یوآن، همزمان با توسعه یوآن دیجیتال در بیش از ۲۰۰کشور، به نوعی سلاح مالی راهبردی در برابر سلطه دلار و نفوذ امریکا تبدیل شده است. امروز دیگر نقل و انتقال ارزی میان کشور‌های آسیایی، آفریقایی و خاورمیانه‌ای می‌تواند بدون عبور از سوئیفت و بدون حضور بانک‌های امریکایی انجام شود؛ امری که نه‌تنها وابستگی کشور‌ها به دلار را کاهش داده بلکه توان تحریمی غرب را نیز به شدت تضعیف کرده است. هرچه کشور‌های بیشتری به این شبکه بپیوندند، قدرت تراکنش دلاری و دامنه اثرگذاری خزانه‌داری امریکا محدودتر می‌شود. به این ترتیب، سامانه جدید یوآن دیجیتال نه صرفاً جایگزینی برای سوئیفت، بلکه پایه‌گذار نظم مالی چندقطبی جهان آینده است که در آن تراکنش‌های جهانی دیگر از واشینگتن عبور نخواهند کرد.
در این میان، ایران یکی از کشور‌هایی است که می‌تواند بیشترین منفعت را از سامانه جدید مبادله و تسویه برون‌مرزی یوآن کسب کند. ایران طی سال‌های اخیر، به دلیل تحریم‌های بانکی و محدودیت در استفاده از سوئیفت، بخش عمده‌ای از تجارت خارجی خود را از طریق تراستی‌ها و واسطه‌های منطقه‌ای انجام داده است؛ سازوکاری پرهزینه، غیرشفاف و آسیب‌پذیر که همواره ریسک بلوکه شدن منابع ارزی کشور را در پی داشته است. اکنون، اما با گسترش شبکه تسویه یوآن دیجیتال، امکان آن فراهم شده است که ایران مبادلات مالی خود را به صورت مستقیم با شرکای اصلی تجاری مانند چین، روسیه، هند و کشور‌های عضو آسه‌آن انجام دهد، بدون آنکه نیازی به بانک‌های واسطه یا تراستی‌های مستقر در امارات و ترکیه داشته باشد.
اهمیت این تحول در آن است که ایران می‌تواند از این پس، کالا‌های وارداتی خود را از محل منابع حاصل از صادرات نفت، پتروشیمی یا مواد معدنی به چین و سایر کشور‌ها تسویه کند. به بیان دیگر، درآمد‌های صادراتی ایران در یوآن دیجیتال ذخیره می‌شود و همان منابع می‌تواند مستقیماً برای واردات کالا از کشور‌های هم‌پیمان مورد استفاده قرار گیرد، بدون هیچ هزینه اضافی و بدون مواجهه با نظارت نهاد‌های تحریمی غرب. این سازوکار، نه‌تنها هزینه تجارت خارجی را به شدت کاهش می‌دهد، بلکه وابستگی ایران به درهم امارات و دلار امریکا را نیز از میان می‌برد، در نتیجه فشار تقاضای ارزی بر بازار داخل کاهش می‌یابد و ثبات نرخ ارز در کشور تقویت می‌شود، بنابراین تجارت خارجی ایران از این پس به زمان قبل از تحریم‌های بانکی امریکا بازخواهد گشت و درآمد‌های صادراتی ایران در یک حساب متعلق به بانک مرکزی ایران در سامانه تسویه برون‌مرزی یوآن جمع‌آوری و از همان محل تسویه به ریال در ایران از طریق بازرگانان انجام خواهد شد و بانک مرکزی به حساب بانک مرکزی کشور هدف برای واردات کالا، تسویه معامله مذکور را انجام خواهد داد و به این ترتیب تراستی‌ها به طور کامل از بین می‌روند و هزینه‌های بانکی تحمیلی در قالب تحریم به صفر می‌رسد.
تحقق ایجاد سامانه موازی دلار
علی صالحیان، کارشناس اقتصادی در رابطه با تحقق سامانه موازی دلار با کارکردی راهبردی برای کشور‌های جنوب جهانی و غیرغربی گفت: از منظر راهبردی، پیوستن ایران به سامانه تسویه یوآن دیجیتال، صرفاً یک اقدام فنی یا بانکی نیست بلکه ورود به اتحاد مالی جنوب جهانی است که با محوریت چین، روسیه و دیگر اعضای بریکس در حال شکل‌گیری است. در این نظام مالی نوظهور، کشور‌ها به جای رقابت برای دسترسی به دلار، با اتکا بر ارز‌های ملی خود و زیرساخت‌های دیجیتال مستقل، مبادلات چندجانبه انجام می‌دهند. برای ایران که یکی از اعضای سازمان همکاری شانگهای است و روابط اقتصادی گسترده‌ای با کشور‌های آسیایی دارد، این تحول می‌تواند به افزایش چشمگیر حجم تجارت خارجی و رشد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی منجر شود.
وی ادامه داد: در این ساختار، بانک مرکزی ایران می‌تواند به صورت مستقیم به سامانه چینی متصل شود و از طریق تسویه آنی تراکنش‌ها، نقدینگی ارزی صادراتی را در همان لحظه مبادله به یوآن دیجیتال تبدیل کند. این قابلیت موجب می‌شود ایران برای نخستین بار پس از سال‌ها، نظام پرداخت مستقل و غیرقابل تحریم خود را داشته باشد. به‌عبارتی، یوآن دیجیتال برای ایران نه فقط ابزار پرداخت، بلکه کلید بازگشت به اقتصاد جهانی و پایان دوران تحریم بانکی است. سامانه تسویه برون‌مرزی یوآن چین، نه‌تنها آغازگر عصر جدیدی در نظام مالی جهان است، بلکه برای ایران فرصتی تاریخی فراهم کرده است تجارت خارجی خود را از مسیر مستقل، امن و پرسرعتی سامان دهد. این بستر مبتنی بر بلاکچین، با تسویه آنی هفت‌ثانیه‌ای و کارمزد نزدیک به صفر، نشان داده دوران سلطه دلار و سوئیفت رو به پایان است. اکنون پرسش اصلی این است که ایران تا چه اندازه آماده است از این فرصت استثنایی برای بازسازی شبکه مبادلات خارجی و رهایی از اقتصاد دلاری بهره گیرد؛ فرصتی که شاید تا دهه‌ها دیگر تکرار نشود.
صالحیان با اشاره به حذف دلار از تجارت بین‌المللی با این سامانه گفت: این سامانه طبق اعلام اکونومیست به برتون وودز ۲ تبدیل شده است که تجارت جهانی بعد از آن متحول خواهد شد و شاهد سقوط دلار و سوئیفت به صورت توأمان با ایجاد کانال موازی و پیام‌رسان جدید با قابلیت‌های بسیار بهتر از سوئیفت در سامانه جدید مبادله و تسویه آنی برون‌مرزی یوآن چین خواهیم بود که مزایایی نظیر تسویه آنی سامانه چینی در مقابل تسویه تأخیردار بین سه تا پنج روزه پیام‌رسان سوئیفت دارد و همچنین از تکنولوژی برتر سامانه یوآن چینی مبتنی بر بلاکچین برخوردار است و کارمزدی به شدت پایین‌تر دارد.
وی در پایان گفت: نکته بسیار مهم در این زمینه این است که ایران می‌تواند کالا‌های وارداتی خود را در این مدل با تکیه بر سامانه یوآن دیجیتال تسویه و از منابع حاصل از فروش نفت یا محصولات معدنی خود به چین یا روسیه یا هر کشور دیگری این خرید کالا‌های وارداتی را بدون نیاز به تراستی‌ها و هزینه‌های سرسام‌آور تراستی‌ها تسویه کند.
