اثری که هم اینک در معرفی آن سخن میرود، در عداد نخستین نقدهایی است که پس از انتشار خاطرات آیتالله حسینعلی منتظری و درباره آن نشر یافت و مورد توجه تاریخپژوهان قرار گرفت. این عیارسنجی تاریخی، اینک به چاپ ششم رسیده و پیوستی نیز از نقدهای وارده بر خویش دارد. عباس سلیمینمین، پژوهشگر تاریخ معاصر و از مؤلفان این کتاب، در دیباچه واپسین چاپ آن چنین آورده است:
«نزدیک شدن به حقایق تاریخی، پیمودن راهی دشوار و پرفراز و نشیب را طلب میکند. تصور اینکه با غلبه دادن یک روایت- حتی به فرض قطعی و موثق پنداشتن آن- کمکی به شفافسازی رخدادهای پیچیده نمودهایم، امری خطاست. در روزگار کنونی که فراگیری ابزارها، امکان ثبت و ضبط روایات گوناگون و بعضاً متناقض را برای همگان بسیار آسان ساخته است، جلب توجه اهل تحقیق به روایاتی که آنان را به ثأثیرگذاران در یک رخداد مهم نزدیک میسازد، میتواند از بسیاری از سردرگمیها بکاهد. از این رو قبل از چاپ نقد خاطرات آیتالله منتظری، کپی آن را شخصاً به فردی سپردم که میدانستم بعد از مهدی هاشمی، در تهیه و تدوین آثار مربوط به این شخصیت، نقش مستقیم و بعضاً غیرمستقیم دارد. خوشبختانه در این ملاقات حضوری، قول اجابت درخواست مکتوب کردن ایرادات و ضعفهای احتمالی در نقد خاطرات داده شد، اما حتی پیگیریهای مستمر بعدی نیز نتوانست وعده داده شده را عملی سازد، تا اینکه با فاصله زمانی طولانی، کتاب حاضر به چاپ رسید. تأخیر مورد اشاره از این رو بود که مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دوران دوم خرداد و بعد از کشاکش فراوان بر نسخه تسلیمی مهر غیرقابل چاپ زدند! این موضع مقامات امور فرهنگی و نشر سبب شد تا با یک دنیا گلایه راهی جز جماران پیشروی خود نبینیم. نواده و مسئول نشر آن یار سفر کرده، فرصت خواست تا بعد از مطالعه و کسب نظر چند تن از افرادی که به آیتالله منتظری همچنان ارادتی داشتند، نظر خود را اعلام کند. بعد از هفتهای انتظار، اثر حاضر از دیدگاه این عزیز و نیز سایر عزیزان مدنظر ایشان بسیار منصفانه ارزیابی شد. اعتراض جمارانیان به توقیفکنندگان اثر و محبتشان به مؤلفان آن، پایانبخش انتظاری طولانی بود. در ادامه استقبال اهل فرهنگ و نظر، شمارگان نقد درون ساختاری خاطرات آیتالله منتظری را در کمتر از یک سال به ۴۰ هزار نسخه رساند. اکنون بعد از گذشت یک دهه، مراجعات متعدد و مطالبه اثری که موضوع آن را پایان یافته میپنداشتیم، ما را در مسیر تدارک چاپ ششم آن قرار داده است. خوشبختانه آن یاد برنده عهد قبل از چاپ کتاب در سال ۱۳۸۰، سال گذشته جوابیهای را به بهانهای دیگر در همین زمینه مکتوب کرد که به همراه توضیحاتی بر آن به عنوان پیوست چاپ ششم خاطرات، تقدیم حضور علاقهمندان و محققان میشود. البته چاپ این جوابیه بدان معنا نیست که ما بر مطالب طرح شده توسط یکی از نزدیکترین افراد به آیتالله منتظری صحه میگذاریم، بلکه صرفاً مطالعه همزمان دو دیدگاه را زمینهساز همه جانبهنگری در خواننده محترم میپنداریم، چراکه از ابتدا تلاشمان بر مهیا شدن بستر تحقیقی دو سویه بود که البته با تأخیر فراوان به ثمر نشست. این مطلب که اهل مطالعه چه درصدی از نظرات و دیدگاههای دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران و چه درصدی از مطالب جوابیه را قرین به صحت بداند، برایمان در اولویت دوم قرار دارد. اولویت اول در این وادی، تقویت روحیه پژوهشگری به عنوان تنها راه غلبه بر پیچیدگیهای تاریخی است....»