سال‌هاست اکثر استان‌های ایران از کم‌آبی می‌نالند و در این میان، کشاورزان بیش از دیگران این درد را احساس می‌کنند. با اینکه عنوان می‌شود جایگزینی سیستم‌های آبیاری نوین به جای سنتی و راه‌اندازی گلخانه‌ها می‌تواند راهکار مهم و مؤثری در تولید محصولات باشد، اما در عمل اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد و هر روز شاهد از بین رفتن زمین‌های زراعی بیشتری هستیم. بوشهر از جمله استان‌هایی است که توسعه کشت گلخانه‌ای در آن یک ضرورت انکارناپذیر است، اما وجود مشکلات عدیده و بی‌توجهی مسئولان، سخت و پیچیده بودن مسیر ادارات برای سرمایه‌گذاران باعث شده تا بسیاری از افرادی که قصد راه‌اندازی گلخانه را دارند، عطای این کار را به لقایش ببشخند. نباید فراموش کنیم اگر مسئولان توجه و حمایت لازم از فعالان این حوزه را نداشته باشند، کشاورزی بوشهر با تهدید جدی روبه‌رو می‌شود و آینده کشاورزی این منطقه سرنوشت نامعلومی خواهد داشت. هم‌اکنون تأمین تسهیلات مورد نیاز در زمینه ساخت گلخانه‌ها و سرمایه در گردش اولویتی است که باید در دستور کار و برنامه‌های حوزه کشاورزی بوشهر قرار گیرد تا علاوه بر تأمین نیاز‌های غذایی این منطقه، در اشتغال و درآمدزایی هم گلخانه‌ها حرفی برای گفتن داشته باشند.
با در نظر داشتن موقعیت جغرافیایی و اقلیم خشک بوشهر که سال‌هاست این منطقه با مشکلات شدید کم آبی روبه‌رو شده است، باید گفت شاید بهترین نسخه برای درمان درد‌های کشاورزی این استان توسعه طرح‌های کشت گلخانه‌ای باشد.
پروژه‌هایی که باید به صورت ویژه حمایت شوند تا علاوه بر تأمین نیاز‌های موادغذایی، اشتغال‌زایی را نیز به همراه داشته باشند.
حالا شرایط طوری شده است که بوشهر علاوه بر کمبود آب برای تأمین نیاز‌های شرب، در زمینه کشاورزی هم با چالش‌های زیادی روبه‌رو است.
با اینکه سال‌هاست در مورد تغییر شیوه‌های کشاورزی و جایگزینی آبیاری قطره‌ای و نوین به جای سنتی صحبت می‌شود، اما هنوز اقدامی که بتواند به عنوان حرکتی چشمگیر در این زمینه باشد، صورت نگرفته و به چشم نمی‌خورد.
به گفته فعالان این حوزه طرح‌هایی که به نام توسعه آبیاری نوین در بوشهر اجرا می‌شوند، آنقدر سرعت پایینی دارند که نمی‌توانند حتی در ۱۰ سال آینده هم تحولی در این بخش ایجاد کنند.
به همین خاطر و با درنظرداشتن محدودیت‌هایی که در منابع آبی وجود دارد، توسعه کشت گلخانه‌ای بهترین و مهم‌ترین راهکار برای عبور از بحران کشاورزی و تأمین نیاز‌های استان‌های جنوبی و بعد از آن، کل کشور است.
ناگفته نماند رغبت کشاورزان بوشهری هم در سال‌های اخیر برای ورود به کشت گلخانه‌ای و استفاده از شیوه‌های نوین کشاورزی افزایش یافته، اما این مسئولان هستند که باید رغبت نشان بدهند و اگر با وضع موجود و گرانی تجهیزات، حمایتی از کشاورز و سرمایه‌گذار نشود، نمی‌توان به فردای این کار هم امیدوار بود.
افزایش هزینه و کاهش حمایت‌ها
بوشهری‌ها معتقدند با اینکه توانایی و ظرفیت‌های خوبی در این استان وجود دارد و حتی سرمایه‌گذارانی برای توسعه کشت گلخانه‌ای آمده‌اند، اما سازمان‌ها و متولیان امر، آنچنان که باید طرح‌های این حوزه را جدی نمی‌گیرند و همین مسئله باعث دلسردی فعالان شده است.
صدور مجوز‌های لازم برای ساخت گلخانه و در ادامه، رهاشدن کسانی که می‌خواهند در این زمینه فعالیت کنند، اولین مشکل موجود در بوشهر برای افزایش تعداد گلخانه‌هاست.
هم‌اکنون ساخت گلخانه استاندارد با هزینه‌های بسیار بالایی روبه‌رو است و افزایش قیمت آهن و پلاستیک و دیگر اقلام مورد نیاز، موجب بالا رفتن قیمت تمام‌شده گلخانه‌ها شده است.
با این حال تعدادی از متقاضیان راه‌اندازی گلخانه می‌گویند، چند سالی است که برای دریافت تسهیلات ساخت گلخانه پرونده خود را در بانک‌ها تکمیل کرده‌اند، ولی هنوز حتی یک ریال تسهیلات هم پرداخت نشده است.
با توجه به گرانی‌های سال‌های اخیر، هزینه‌های کشاورزی به خصوص در گلخانه‌ها نیز به خاطر قیمت کود و سم و بذر و کارگر و دیگر نیازها، به شدت افزایش یافته و اگر مسئولان، این موارد را در نظر نداشته باشند، هرگز محصول از گلخانه‌ای بیرون نخواهد آمد.
تخصیص سم، کود و بذر با قیمت مناسب و همچنین تأمین سرمایه در گردش نیز از جمله مهم‌ترین درخواست‌های کشاورزان است که باید اقدامات لازم در این زمینه انجام شود.
مسئولان و دنیای گل و بلبل آن‌ها
در مقابل درد و گرفتاری‌های کشاورزان و مشکلاتی که گریبان آن‌ها را چسبیده و سرمایه‌گذارانی که قصد راه‌اندازی گلخانه را دارند و در هزار توی ادارات و سازمان‌ها گرفتار شده‌اند، وقتی به سراغ مسئولان می‌رویم، چنان از گل و بلبل‌بودن شرایط صحبت می‌کنند که گویی بخش اعظمی از محصولات گلخانه‌ای دنیا در ایران تولید می‌شود.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی بوشهر یکی از همین مسئولان است که با اشاره به توسعه زیرساخت‌های کشت گلخانه‌ای در سطح استان می‌گوید: «سالانه ۷۰ درصد محصول تولیدی گلخانه‌های استان بوشهر صادر می‌شود.»
سمیه فرح‌بخش با تأکید بر اینکه این محصولات به وزن ۶۰ هزار تن به کشور‌های امارات متحده عربی، قطر، روسیه، ترکمنستان، آذربایجان و ارمنستان صادر می‌شود، ادامه می‌دهد: «صدور این محصولات سالانه ۳۰ میلیون دلار ارز آوری برای کشور دارد.»
به گفته این مسئول، اکنون ۴۳۳ هکتار گلخانه با ۹۰هزار تن تولید انواع محصولات گلخانه‌ای و یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون قطعه نشاء برای ۳ هزار و ۴۳۰ نفر در استان شغل ایجاد کرده است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر اضافه می‌کند: «بیشتر محصول تولیدی گلخانه‌های استان بوشهر با ۷۵ هزار تن مربوط به گوجه فرنگی و مابقی خیار، فلفل دلمه، میوه گرمسیری پاپایا و خربزه است.»
فرح بخش نیاز نداشتن به استفاده از سوخت در گلخانه را از مزیت‌های کشت گلخانه‌ای عنوان کرده و می‌گوید: «بوشهر به دلیل شرایط اقلیمی نیازی به استفاده از سوخت برای گرم کردن فضای گلخانه ندارد و به نوعی استفاده از سوخت در گلخانه‌ها در این استان عمومیت ندارد و در قسمت‌ها و زمان‌های محدودی استفاده می‌شود.»
