ايام سال تحصيلي در حال به پايان رسيدن است و دانش‌آموزان مقاطع مختلف يكي پس از ديگري وارد تعطيلات تابستاني مي‌شوند تا بعد از استراحتي طولاني‌مدت خود را براي ورود به مقطع بالاتر آماده كنند. اما سالي كه گذشت به همين راحتي‌ها نبود و به خاطر شيوع ويروس كرونا گروهي از دانش‌آموزان با مشكلات زيادي مواجه بودند به‌خصوص محصلاني كه در روستاها و مناطق عشايري حضور داشتند. با اين حال يك بار ديگر جهادگران وارد ميدان شده و اين بار معلمان بسيجي از جامعه فرهنگيان پا پيش گذاشته و كار آموزش، فرهنگسازي و ايجاد انگيزه در ميان دانش‌آموزان و خانواده‌هاي آنان در مناطق مختلف را برعهده گرفتند.
اواسط سال تحصيلي بود كه وزير آموزش و پرورش از بهره‌مندي ۷۰ درصدي دانش‌آموزان از سامانه شاد خبر داد. اما اين خبر در شرايطي منتشر شد كه دانش‌آموزاني در گوشه و كنار ايران براي تأمين اصلي‌ترين نيازهاي خود با مشكل مواجه بودند چه رسد به بهره‌مندي از اينترنت، تلفن همراه و تلويزيون. اين بچه‌ها عموماً در مدارس چادري و در كانكس‌ها مشغول تحصيل بودند، آن‌هم كلاس‌هاي آموزشي كه عموماً چند پايه تشكيل مي‌شود و بعضي‌هاي ديگر بايد مسافت‌هاي طولاني در روستاها را طي كنند تا به بالاترين نقطه روستا برسند و بتوانند با استفاده از اينترنت به شبكه شاد وصل شوند.
هر چند بارها در مورد نبود امكانات آموزشي به عنوان باري مضاعف بر دوش معلمان روستايي و عشاير گزارش‌ها نوشته شده است اما وقتي به ميان اين جمع وارد مي‌شويم، مشاهده مي‌شود مشكلات آن‌قدر زيادند كه قلم قاصر از بيان آنهاست. معضلاتي كه در سر راه تحصيلي دانش‌آموزان روستايي و عشايري وجود دارند حالا به سنگ بزرگي تبديل شده‌اند كه براي به حركت درآوردن و كنار زدن آنها به قدرتي بالا نياز است؛ كاري كه از دست هر كس برنمي‌آيد.
نبايد فراموش كنيم وقتي دانش‌آموزاني نمي‌توانند در محيط‌هاي بزرگ و مجهز قرار بگيرند، سقف آرزوهايشان هم محدود مي‌شود.
اين درد وقتي دوچندان مي‌شود كه خانواده‌هايي به دليل نداشتن سواد كافي نمي‌دانند چه امكاناتي بايد فراهم شود تا شرايط تحصيل براي فرزندانشان به وجود بيايد.
مشكلاتي مانند ازدواج زودهنگام، طولاني بودن مسافت روستاها با مدارس و مشكلات اقتصادي و جذب بچه‌ها به بازار كار تنها بخش كوچكي از مشكلات دانش‌آموزان روستايي و عشاير است. اما راه‌حل فرهنگسازي در مناطق روستايي و عشاير چيست و معلمان براي ايجاد انگيزه در ميان دانش‌آموزان روستايي و عشاير تا چه اندازه فعاليت مي‌كنند؟
شاد براي خيلي‌ها غم‌انگيز است
جهادگران و بسيجيان ثابت كرده‌اند در تمام مناطق ايران و در تمام عرصه‌ها آماده خدمات‌رساني به هموطنان هستند. بر همين اساس جهادگران براي كمك به تحصيل و فرهنگسازي به سمت مناطق محروم كرمان عازم شدند.
علي فلاح معلم رزمنده ديروز و جهادگر امروز، معلم باسابقه‌اي است كه در بخش رودبار جنوب استان كرمان، روستاي باخ‌گزي مشغول خدمت است. وي با بيان اينكه مدرسه روستايي موجود در اين منطقه ۲۰۰ دانش‌آموز دارد كه از روستاها و عشاير براي تحصيل به آنجا مراجعه مي‌كنند، مي‌گويد: «متأسفانه بايد گفت از زماني كه سامانه آموزش مجازي شاد معرفي شد و با توجه به شيوع و ابتلاي ويروس كرونا بسياري از دانش‌آموزان از تحصيل بازماندند و تنها درصد بسيار كمي با استفاده از تلفن همراه توانستند در شبكه شاد حضور پيدا كنند.»
فلاح تصريح مي‌كند: «به دليل جمعيت زياد مدرسه مجبور به تعطيلي شديم و هيچ كلاس حضوري نداشتيم كه اين اقدام سبب شد بسياري از دانش‌آموزان به دليل عدم بهره‌مندي از ابزار الكترونيك مورد نياز چشم‌انتظار باشند تا معلمان به آنها سر بزنند و جزوات يا كتاب‌هاي كمك درسي را براي آموزش در اختيارشان قرار داده يا در ميان چادر عشاير كلاس درسي را به صورت خودجوش برپا كنند تا دانش‌آموزي از تحصيل بازنمانند.»
نخبگان روستايي بهترين جهادگرانند
جهادگران هميشه آماده‌اند تا جوانان و متخصصان ديگر به آنها بپيوندند تا بتوانند در يك منطقه تمام كارها را به بهترين نحو ممكن پيش برده و به سرانجام برسانند.
سيدحميد موسوي جهادگر ديگري است كه كار درس دادن به دانش‌آموزان عشايري و روستايي را بر عهده گرفته است.
وي از جواناني كه مي‌توانند در رابطه با تدريس و فرهنگسازي وارد ميدان شوند، دعوت به عمل آورده و مي‌گويد: «دانشجويان روستا، افرادي كه از دل همين مناطق محروم رتبه‌هاي برتر كنكور را به دست مي‌آورند، فعالان فرهنگي و طلبه‌ها مي‌توانند نسبت به فرهنگسازي در ميان خانواده‌ها و دانش‌آموزان كمك شاياني كنند. براي مثال دانشجوياني كه رتبه‌هاي برتر را كسب كرده‌اند نسبت به ايجاد انگيزه و آشنايي دانش‌آموزان با مشاغل خارج از محيط روستاها نقش مهمي را ايفا مي‌كنند.»
اين معلم جهادگر در خصوص فعاليت گروه‌هاي جهادي در ايجاد انگيزه در ميان دانش‌آموزان روستايي و عشاير همچنين خانواده‌هاي آنان تصريح مي‌كند: «تا قبل از شيوع ويروس كرونا گروه‌هاي جهادي در زمينه‌هاي علمي و سازندگي فعاليت‌هاي بسيار خوبي داشتند اما با ورود اين ويروس و بالا رفتن آمار مبتلايان اول كمي حركت‌ها كم شد ولي دوباره جهادگران مثل هميشه وارد ميدان شده و كارهايشان را شروع كردند. به اعتقاد من گروه‌هاي جهادي اگر از نيروهاي بومي همان منطقه باشند در اين شرايط و بخصوص در فعاليت‌هاي فرهنگي موفق‌ترند چراكه نسبت به زيست‌بوم دانش‌آموزان و والدين آنان آشنايي بسيار خوبي داشته و مي‌توانند در زمينه‌هايي كه دانش‌آموزان روستايي و عشاير در آنها عملكرد بهتري دارند كار كنند.»
اين معلم باسابقه در خصوص فعاليت‌هاي معلمان روستايي و عشاير در اين زمينه‌ها نيز تأكيد مي‌كند: «معلمان ما نبايد فقط در محيط مدرسه با دانش‌آموزان روستايي و عشاير ارتباط داشته باشند چراكه عمده مشكلات دانش‌آموزان روستايي و عشاير كه منجر به ترك تحصيل آنها مي‌شود مانند ازدواج زودهنگام و اشتغال دانش‌آموزان، از درون خانواده‌ها شكل مي‌گيرد همچنين معلمان بايد روي اعتماد به نفس دانش‌آموزان كار كنند بنابر اين نبود يك معلم قوي و حرفه‌اي كه مشرف به تمام امور نباشد، در مناطق محروم كار را سخت‌تر مي‌كند.»
به گفته موسوي، دانش‌آموزان روستايي و عشاير از هوش بالايي برخوردار هستند و در كارهاي عملي بسيار موفق عمل مي‌كنند براي مثال بچه‌هاي ما در صنايع دستي حرفه‌اي هستند و اگر محيطي براي شكوفايي هرچه بيشتر اين استعدادها فراهم باشد يا بازار فروشي براي صنايع دستي و ديده شدن كارها فراهم باشد هم مشكلات اقتصادي رفع خواهد شد و هم اعتماد به نفس دانش‌آموزان بالا مي‌رود.
