حوریه ملکی
بخش کشاورزی ایران سهم ۸.۸ درصدی در تولید ناخالص داخلی، سهم حدود ۱۹ درصدی در اشتغال و سهم ۱۸ تا ۲۰ درصدی در صادرات غیرنفتی کشور دارد. این شاخص ها در سالهای اخیر که موضوع کم آبی در استانهای مختلف شدت گرفته بود، می توانست هم بر جمعیت بیکاران بیفزاید و هم درآمد بخش قابل توجهی از مردم را که در دهک های پایین درآمدی جای دارند، تحت شعاع قرار دهند. همین امر باعث شد تا دولت ها برنامه هایی را در جهت حمایت از کشاورزی و در راس آنها تامین نیازهای فعالان این عرصه در حوزه آبیاری های نوین و پیشرفته را در دستور کار خود قرار بدهند. طی سال های گذشته روشهای نوین آبیاری از جمله آبیاری کمفشار، قطرهای، زیرسطحی و تیپ در مناطق مختلف با توجه به آب موجود و شرایط اقلیمی هر منطقه اجرایی شده است. هر چند بر اساس آمار وزارت جهادکشاورزی، این روش ها می توانند راندمان آب را از ۳۵ به ۹۰ درصد ارتقا دهند اما پایین بودن حمایت ها و بی توجهی مسئولان امر به تغییر روش های آبیاری از سنتی به صنعتی باعث شده تا این شیوه های مهم و تاثیرگذار به کندی پیش بروند.
***
آبیاری صحیح و استفاده بجا و متعادل از این مایع حیاتی در برههای که هنوز خشکسالی بیداد می کند ضروری است زیرا بخش زیادی از آبی که میتواند مورد استفاده گیاهان قرار گیرد، به علت نبود آشنایی کشاورزان با روشهای صحیح آبیاری به هدر می رود.
آماده شدن زیرساخت ۱۸۳ هزار هکتار زمین آبی در ایلام
اوایل امسال استاندار ایلام با اشاره به اینکه زیرساخت ۱۸۳ هزار هکتار زمین آبی در استان ایلام آماده شده است، گفته بود: استان ایلام نیازمند ۲ میلیارد مترمکعب آب برای زمین های کشاورزی است.
محمد نوذری با بیان اینکه یکی از حوزههای مهم استان جهت تحقق شعار سال بخش کشاورزی بوده که در این زمینه اتمام طرحهای نیمه تمام چون سامانه گرمسیری و طرح احیای اراضی از ضرورت و اهمیت دوچندان برخوردار است، خواستار کمک و مساعدت وزارت جهاد کشاورزی برای اتمام این طرحهای مهم شد و ادامه داد: البته باید از مجموعه تلاشهای این وزارتخانه در قبال توسعه کشاورزی استان تقدیر کرد.
وی میزان افزایش اراضی کشاورزی آبی استان ایلام تا پایان دولت را ۱۷۰ هزار هکتار عنوان کرد و گفت: تا قبل از سال ۹۶ بین ۶۵ تا ۷۰ هزار هکتار زمین آبی در استان داشتهایم و در حال حاضر این میزان به بیش از ۱۱۰ هزار هکتار رسیده و حدود ۵۰ تا ۶۰ هزار هکتار هم در دست اقدام داریم که تلاش میشود تا پایان دولت به بهرهبرداری برسد که برای این مهم نیازمند مساعدت ویژه وزارتخانههای مربوطه از جمله جهاد کشاورزی هستیم.
این اتمام طرحها و پروژههای مهم حوزه کشاورزی را از ضرورتهای مهم استان برای ایجاد اشتغال و توسعه استان عنوان کرد و گفت: بر اساس ارزیابیهای به عمل آمده هر چهار هکتار زمین آبی کشاورزی توان ایجاد اشتغال برای یک نفر خواهد داشت که در این زمینه افزایش زمینهای کشاورزی استان ضمن اینکه منجر به ایجاد اشتغال میشود باعث افزایش تولید و تحقق شعار سال نیز خواهد گردید.
نماینده عالی دولت در استان با بیان اینکه تکمیل طرحها و پروژههای استان نیازمند همراهی و همکاری بیشتر مسوولان کشوری است، گفت: از آنجا که برنامه سازگاری با کمآبی تا سال ۱۴۰۶ مشخص شده، لازم است در این زمینه متولیان امر در برای تحقق سهمیه پیشبینی شده اراضی آبی استان به وعدههای خود عمل کنند.
وی در ادامه خواستار همکاری وزارت نیرو و کمک جهاد کشاورزی برای اختصاص سهمیه آب استان شد و گفت: طبق برنامهریزیهای انجام شده زیرساخت بیش از ۱۸۳ هزار هکتار زمین آبی در استان آماده شده است که بر اساس پیشبینیها نیازمند ۲ میلیارد مترمکعب آب هستیم.
یزد، سال هاست برای حفظ آب تلاش می کند
یزدی ها که خوب مفهوم کم آبی و خشکسالی را درک می کنند، برنامه های ویژه ای را برای مدیریت آب و استفاده از سیستم های نوین آبیاری در دستور کار خود قرا داده اند.
کافیست سری به شهرستان های مختلف این استان بزنیم تا متوجه شویم که سال هاست آنها به دنبال حفظ آب و بهترین استفاده از آن هستند.
در بافق، مدیر آب و خاک و امور فنی مدیریت جهادکشاورزی این شهرستان با بیان اینکه سالهاست که روشهای آبیاری سطحی اعم از «نواری، کرتی و یا شیاری» در بین کشاورزان رواج دارد، گفته: این شیوهها با توجه به سرمایه اولیه کم، پایین بودن هزینه تعمیر و مصرف انرژی از جمله دلایلی است که به دیگر روشهای جدید آبیاری ترجیح داده میشود.
شعبان علیزاده با بیان اینکه تمام روشهای آبیاری سطحی، به یکشکل عمل میکند و تفاوتشان در شیوه و طرح تقسیمبندی زمین است، افزود: در این روش، آب از منبع تغذیه به نهرهای خاکی وارد و روی سطح زمین پخش میشود تا بهتدریج به ریشه گیاه برسد که به همین علت باعث نبود کنترل و مدیریت مصرف آب و در نتیجه هدر رفت این کالای با ارزش اقتصادی بالا میشود.
وی خاطر نشان کرد: کشاورزان بافق به دلیل گستردگی و استفاده فراوان از روش آبیاری سطحی و بهمنظور جلوگیری از مصرف بیرویه آب بر آن شدند تا لولههای نرم دریچه دار از جنس پلی اتلین را جایگزین نهرهای خاکی قدیمی کنند تا علاوه بر کنترل و مدیریت آبرسانی به مزرعه، از مزایای روش آبیاری سطحی بهرهمندشوند.
به گفته این مسوول طبق تحقیقات انجام شده با استفاده از روش آبیاری سطحی با لولههای دریچه دار ۲۵ تا ۳۰ درصد در مصرف آب صرفهجویی می شود و همچنین امکان برداشت محصول بیشتری را فراهم میآورد.
علیزاده افزود: آبیاری سطحی اگر با تمامی امکانات و شرایط لازم استفاده شود، تنها حدود نیمی در مصرف آب صرفهجویی میشود، در حالیکه با روشهای نوین آبیاری، ۶۵ تا ۹۵ درصد میتوان از هدر رفت آب جلوگیری کرد.
مدیر آب و خاک و امور فنی مدیریت جهاد کشاورزی بافق با بیان اینکه نسبت به آبیاری معمولی در هر هکتار ۱۰ هزار مترمکعب آب مصرف می شود، افزود: کشاورزان ضروری است با اصلاح روشهای آبیاری و استفاده از شیوههای نوین در مصرف آب صرفه جویی کنند.
طرح 500هکتاری در دشت بن لنده
در کهگیلویه و بویراحمد، اقداماتی در راستای تجهیز زمین های کشاورزی به سیستم های نوین انجام شده است.
در این استان مسئول نهاد آبادانی و پیشرفت شهرستان لنده با بیان اینکه طرح آبیاری ۵۰۰ هکتاری دشت بن لنده کلنگ زنی می شود، گفت: طرح آبیاری اراضی دشت بن شهرستان با مشارکت بنیاد علوی و اداره جهاد کشاورزی شهرستان لنده با اعتباری بالغ بر ۱۵ میلیارد تومان به مرحله مناقصه رفت.
مراد مرادی پور عنوان کرد: طرح آبیاری ۵۰۰ هکتار از اراضی دشت بن شهرستان لنده کلنگ زنی و تحول عظیمی در حوزه کشاورزی این شهرستان محقق میشود.
وی با بیان اینکه سهم بنیاد علوی از اعتبار تخصیص داده شده ۷و نیم میلیارد تومان است، افزود: تجهیزات لوله پلی اتیلن به اراضی دشت بن انتقال داده شد. این طرح ۲ و نیم کیلومتر خط لوله شامل یک استخر ۲۰۰۰ مترمکعبی و ایستگاه پمپاژ است.
مسئول نهاد پیشرفت و آبادانی لنده خاطرنشان کرد: این طرح برای ۵۰۰ نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم اشتغال زایی ایجاد میکند.