سرویس زنان جوان آنلاين: تصویر یک زن با سیگاری در لای انگشت دستانش و حلقههای دودی که از سیگار بلند میشود و به هوا میرود هنوز هم برای بسیاری از ما با قداست زنانه و مادرانه قابل جمع شدن نیست. حالا، اما کمکم این تصویر در قاب کوچه و خیابان و مهمانیها بیشتر از گذشته پیش چشمانمان رژه میرود. تصویر زنانی که امروز و با وجود آگاهی بیشتر درباره مضرات دخانیات همچنان به این ماده دخانی روی میآورند و سیگار میکشند. جالب اینجاست که بر اساس آمار ارائه شده از سوی رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت، درحالیکه مصرف سیگار در سالهای اخیر روند تقریباً ثابتی را در مردان طی کرده، اما در زنان این آمار در حال افزایش است و در حال حاضر ۱۴ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال مصرفکننده انواع محصولات دخانی هستند. پشت پرده افزایش گرایش زنان به سوی مصرف دخانیات، اما در کنار تغییرات فرهنگی و سبک زندگی به دامهای کمپانیهای دخانیات برای کشاندن زنان به این ورطه است؛ سیگارهای لایت، سیگارهای طعمدار لاکچری و تشویق به کشیدن سیگاری برای لاغری نمونههایی از این دامهاست.
هنوز هم نسبت زنان سیگاری به مردان سیگاری به طور قابل توجهی کمتر است، اما روند گرایش زنان به سیگار نسبت به مردان روندی افزایشی طی کرده است. این مسئله با عنایت به جایگاه زنان در نقشهای مادری و همسری به عنوان محور خانه و خانواده و نقشی که در تربیت فرزندان و گرایش خانواده به سمت و سوی مختلف دارند میتواند در کنار نگرانی برای سلامتی خود این افراد و خانوادهشان نگرانیهای فرهنگی عمیقی نیز در پی داشته باشد؛ اینکه آیا مادران سیگاری و قلیانی میتوانند فرزند نوجوانشان را از مصرف سیگار منع کنند و آیا فرزندانشان میتوانند مضرات این ماده دخانی را با دیدن سیگاری که در دست پدر یا مادرشان وجود دارد بپذیرند؟
من هم هستم!
خیابان، کافیشاپها یا سایر محیطها فرقی نمیکند. حالا وقتی از کنار برخی دختران و زنان جوان هم میگذری بوی تند توتون میدهند. در کیفهایشان، در کنار لوازم آرایش و عطر و ادکلن میتوانی بستههای سیگار و فندک را پیدا کنی. بعضیهایشان در جمع سیگار میکشند و برایشان مهم نیست به عنوان یک زن سیگاری مطرح شوند. بعضیهایشان هم انگار با سیگاری که لای انگشت دارند و حلقههای دودی که بعد از یک پک عمیق به سیگار از لای دهانشان بیرون میدهند ژست میگیرند و به دنبال آن هستند که به دیگران بگویند «من هم هستم»! بهخصوص اینکه برند سیگار هم یکی از برندهایی است که در کنار برند کیف و کفش و لباس و سایر اقلام شخصی میتواند نشانهای از ثروت و دستاویزی برای خودنمایی باشد.
قانون جامعی که اجرا نمیشود!
کشورمان در سال ۱۳۸۴ به کنوانسیون کنترل دخانیات سازمان جهانی بهداشت ملحق شد و در سال ۱۳۸۵ قانون جامع کنترل دخانیات توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و یک سال بعد، آییننامه اجرایی این قانون توسط هیئت دولت تصویب شد. با وجود این قانون جامع کنترل دخانیات هنوز نتوانسته نقش چندانی در کاهش مصرف دخانیات داشته باشد، چون بهدرستی اجرایی نمیشود. به همین خاطر هم سالانه ۶۰ هزار نفر در اثر مصرف دخانیات جان خود را از دست میدهند و تعداد زیادی نیز در اثر مواجهه با دود دخانیات، دچار بیماری و مرگ میشوند.
پیشی روند سیگاری شدن زنان
طبق آمارها حدود ۱ /۱۰ درصد گروه سنی ۱۸ سال به بالا، مصرفکننده سیگار به صورت روزانه هستند که ۲۰ درصد را مردان و یک درصد زنان را شامل میشوند. آنطور که بهزاد ولیزاده خبر میدهد گرایش زنان به سمت سیگار نسبت به مردان بیشتر بوده است. بنا به تأکید وی مصرف سیگار در سالهای اخیر روند تقریباً ثابتی را در مردان طی کرده، اما در زنان این آمار در حال افزایش است و در حال حاضر ۱۴ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال مصرفکننده انواع محصولات دخانی هستند. سردار سعید منتظرالمهدی سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر هم در ماههای گذشته از کاهش سن گرایش به استعمال سیگار، قلیان و همچنین افزایش مصرف دخانیات در بین دانشجویان، قشر زنان و دختران ابراز نگرانی و اظهار کرد که عوارض جسمی و روانی ناشی از مصرف دخانیات در کشورهای در حال توسعه ازجمله ایران در حال افزایش است.
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هم با بیان اینکه حدود ۱۲ درصد افراد بالای ۱۵ سال جامعه ایران روزانه سیگار مصرف میکنند، درباره آمار مصرف سیگار به تفکیک جنس میگوید: «آمار مصرف سیگار در زنان و مردان کشور متفاوت است؛ حدود ۲۰ درصد مردان و دو تا ۳ درصد زنان مصرف روزانه سیگار دارند که درمجموع حدود ۱۲ درصد افراد بالای ۱۵ سال جامعه را تشکیل میدهند.»
به گفته وی همچنین حدود ۳۰ درصد زنان و ۳۵ درصد مردان قلیان میکشند که این آمار نشاندهنده مصرف بالای قلیان در کشور ماست.
دامهایی برای کشاندن زنان به سمت دخانیات
کارخانههای دخانیات همه سلایق را در نظر گرفتهاند و حتی برای زنان هم سیگارهای مخصوص زنانه تولید کردهاند. اغلب زنان سیگار کشیدن را از سیگارهای لایت آغاز میکنند. سیگارهای طعمدار و سیگار برای لاغری هم دامهای دیگری است که کمپانیهای دخانیات بر سر راه زنان پهن میکنند تا آنها را به دام اعتیاد به دخانیات بکشانند.
ماجرای سیگاری شدن زنان، اما فرق میکند. چهرههای تکیده، دندانهای زرد و جرم گرفته و بوی تند توتون اگر برای مردان پسندیده نباشد برای زنان شایسته نیست. فارغ از تمام اینها زنان بهواسطه نقشهای محوری خود در خانواده میتوانند دیگر اعضای خانواده را هم تحت تأثیر قرار دهند و از آنجایی که سیگار اغلب اوقات دروازهای برای ورود به سمت مواد مخدر است، سیگاری شدن دختر یا مادر خانواده نگرانیهای زیادی را ایجاد میکند؛ چراکه فرزندان از مادر خود الگو میگیرند و مادر فرشته زندگی هرکدام از ماست به همین خاطر هم سیگار کشیدن زن خانواده حرمت و قبح گرایش به دخانیات را در خانواده میشکند.
اما دختران جوان سیگاری با چالشهای جدیتری در سلامت خود مواجهند؛ چراکه مصرف مواد دخانی ذخیره تخمدان زنان را کاهش میدهد و درنتیجه احتمال ناباروری را بالا میبرد. با این اوصاف است که میتوان دریافت چرا باید از رشد مصرف سیگار در زنان بیشتر از سیگاری بودن مردان نگران بود.