دونالد ترامپ، رئیسجمهور جنجالی امریکا از زمانی که روی کار آمده، همواره با مخالفتهای جدی مواجه بوده و تاکنون چند بار مسئله استیضاح وی مطرح شده، اما راه به جایی نبرده است. اکنون مسئله «اوکراینگیت» یعنی تماس تلفنی ترامپ با «ولودیمیر زلنسکی» رئیسجمهور اوکراین به منظور کسب اطلاع از فعالیتهای هانتر بایدن پسر جو بایدن، نامزد مطرح دموکراتها برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ امریکا و سوء استفاده از آن در کارزار ریاست جمهوری به منظور حمله تبلیغاتی به بایدن باعث شد رئیس مجلس نمایندگان امریکا روند رسمی استیضاح ترامپ را کلید بزند. بهرغم اینکه استیضاح ترامپ از اواخر سپتامبر ۲۰۱۹ کلید خورد، اما رأی مجلس نمایندگان تحت سیطره دموکراتها در روز ۹ آبان (۳۱ اکتبر) به قطعنامه آغاز روند استیضاح ترامپ، هشداری جدی برای رئیسجمهور جنجالی امریکا درباره آینده نامعلوم سیاسیاش و به منزله تحقق کابوس سیاسی وی بود. با تصویب این قطعنامه در مجلس نمایندگان امریکا راه برای استیضاح ترامپ باز شد. به موجب این قطعنامه تمام جلسات تحقیقات مربوط به استیضاح ترامپ بهصورت علنی برگزار خواهد شد. کمیته قضایی مجلس نمایندگان امریکا از چند هفته قبل تحقیقات خود را درباره رسوایی «اوکراینگیت» آغاز کرده بود و این قطعنامه صرفاً به این تحقیقات رسمیت داد و چارچوب آن را مشخص کرد. در راستای تحقیقات رسمی، مجلس نمایندگان شماری از مقامات دولت ترامپ را برای ادای شهادت دعوت کرد. در مرحله بعد با صدور حکم دادگاهی در امریکا در تاریخ ۵ آذر (۲۶ نوامبر) دونالد ترامپ و نزدیکانش ملزم شدند در جلسات تحقیق در مورد پرونده اوکراین حاضر شوند. «کتانجی براون جکسون» قاضی فدرال، در حکمی طولانی نوشت: «رئیسجمهور، پادشاه نیست و مصونیت کامل از فرآیند اجباری کنگره، وجود خارجی ندارد.» با این حکم، دونالد مک گان، مشاور ارشد سابق ترامپ موظف شد در جلسات تحقیق استیضاح رئیسجمهور امریکا در کمیتههای مجلس نمایندگان حاضر شود. پیش از این، کاخ سفید طی دستورالعملی، مقامات کنونی و سابق دولت ترامپ را از شرکت در این جلسات نهی کرده بود. به همین دلیل افراد کلیدی در پرونده اوکراین از اجرای احضاریههای کنگره سر باز زده بودند، اما اکنون، نهفقط مک گان، که اگر لازم باشد شخص دونالد ترامپ هم باید در جلسات تحقیق شرکت کند. جری نادلر، رئیس دموکرات کمیته قضایی مجلس نمایندگان امریکا روز ۸ آذر (۲۹ نوامبر) در نامهای از دونالد ترامپ خواست که تا ۱۵ آذر (۶ دسامبر) آمادگی خود یا وکیلش را برای شرکت در جلسات روند تحقیقات استیضاح اعلام کند. در واکنش به این درخواست، کاخ سفید یکشنبه ۱۰ آذر (اول دسامبر) در نامهای به کمیته قضایی مجلس نمایندگان امریکا اعلام کرد، دونالد ترامپ در جلسات استماع مربوط به تحقیقات استیضاحش در این کمیته شرکت نخواهد کرد. نخستین جلسه استماع تحقیقات استیضاح ترامپ در کمیته قضایی مجلس نمایندگان، ۱۳ آذر (۴ دسامبر- چهارشنبه) برگزار خواهد شد. این استماع با هدف تشریح جرمها، تخلفات و زمینههای قانونی استیضاح و چگونگی جمعآوری شواهد از سوی کمیتههای مجلس نمایندگان امریکا، برگزار میشود. اگر این کمیته ضرورت استیضاح رئیسجمهور امریکا را بپذیرد، موضوع به صحن مجلس ارجاع داده خواهد شد. به همین دلیل، تصمیمات چند روز آینده کمیته قضایی و نحوه مواجهه شهود با آن، در سرنوشت سیاسی چهل و پنجمین رئیسجمهور امریکا تأثیر سرنوشتسازی بر جای خواهد گذاشت. از این رو، اکنون ترامپ پس از هفتهها مقاومت در برابر دموکراتها و تحقیر حامیان استیضاح، مسیر نرمش را در پیش گرفته است. وی در توئیتی از موافقت خود با حضور افرادی همچون ریک پری، مایک پمپئو و میک مالوانی در جلسات تحقیق کنگره خبر داد. از پری، وزیر انرژی امریکا به عنوان یکی از سه عضو گروه فشار بر اوکراین برای واداشتن رئیسجمهور این کشور به انجام تحقیقاتی علیه خانواده بایدن یاد میشود. همچنین پمپئو به عنوان رئیس دستگاه دیپلماسی، نقش کلیدی در زدوبندهای پنهانی کاخ سفید با دولت اوکراین داشته است. دموکراتها امیدوار هستند بازخواستها از این مقامات، راه را برای قانع شدن جمهوریخواهان سنا در برکناری ترامپ فراهم کنند. دموکراتها معتقدند اقداماتی که تا به امروز ترامپ انجام داده به طور جدی قانون اساسی امریکا را نقض کرده است.
نانسی پلوسی، رئیس دموکرات مجلس نمایندگان اخیراً اظهار داشت: اقدامات دونالد ترامپ حتی بدتر از کارهایی است که ریچارد نیکسون کرده بود. نیکسون در مواردی به کشور اهمیت میداد و قبل از اینکه مجلس نمایندگان وی را استیضاح کند، از قدرت کنارهگیری کرد. با این حال، بعید به نظر میرسد، ترامپ همان کاری را انجام دهد که نیکسون ۴۵ سال پیش انجام داد. در آن زمان، نیکسون جمهوریخواه اطمینان یافت که اگر استیضاح در کنگره تحت کنترل دموکراتها به طور رسمی به جریان بیفتد، وی به نخستین رئیسجمهور معزول تاریخ امریکا بدل خواهد شد. به همین دلیل، نیکسون ترجیح داد به اولین رئیسجمهور مستعفی تاریخ امریکا بدل شود. در حالی که با توجه به ترکیب حزبی در کنگره کنونی امریکا، ترامپ تقریباً از پشتیبانی سنای تحت کنترل جمهوریخواهان و ادامه عمر ریاست جمهوری خود اطمینان دارد. «زو لوفگرن» کارشناس حقوقی که درتحقیقات استیضاح سه رئیسجمهور امریکا (ریچارد نیکسون، بیل کلینتون و ترامپ) مشارکت داشته معتقد است که مسئله استیضاح ترامپ حتی از رسوایی ریچارد نیکسون در پرونده «واترگیت» جدیتر است. به گفته وی، نیکسون هیچ کشور خارجی را در بحث انتخابات مداخله نداد، اما وقتی فردی یک کشور خارجی را درگیر سیستم سیاسی امریکا میکند، این مسئله بینهایت نگران کننده است. با این حال، برخلاف استیضاح ریچارد نیکسون و بیل کلینتون که در دور دوم ریاست جمهوری آنان برگزار شد، قرار است استیضاح ترامپ در دور اول و ۱۰ ماه پیش از انتخابات ریاست جمهوری برگزار شود. همین موضوع میتواند مخاطراتی به مراتب بزرگتر را برای ترامپ و حامیانش به دنبال آورد. دموکراتها امیدوارند روند استیضاح باعث کاهش محبوبیت ترامپ و حتی کنار رفتن وی از مبارزات انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ امریکا شود.