سرویس جامعه جوان آنلاین: مدت زمانی که خللی جدی در ارائه خدماتی روی شبکه ملی اطلاعات ارائه میشد بهوجود نیامد، اما بخشهای وابسته به اینترنت جهانی و همچنین کسبوکارهای اینترنتی در طول زمان این قطعی دچار آسیبهایی شدند؛ این آسیبها حفرهها و خلأهای شبکه ملی اطلاعات را یکبار دیگر گوشزد کرد و لزوم برقراری شبکه ملی اطلاعاتی قوی و بینقص را برای داشتن اینترنتی سریع، ایمن و ارزان بیش از پیش گوشزد میکند. حالا رفتهرفته اینترنت در شهرهای مختلف کشور در حال وصل شدن است، اما آیا وقت آن نرسیده که نواقص شبکه ملی اطلاعات به گونهای رفع شود که در صورت استقلال مجازی کسبوکارهای اینترنتی آسیب نبینند؟
در دنیای امروز زندگی مردم با فضای مجازی گره خورده است. ضریب نفوذ اینترنت در ایران بالاست و در سالهای اخیر اینترنت به گونهای با زندگی مردم عجین شده که حالا بسیاری از افراد ترجیح میدهند به جای مراجعه حضوری به فروشگاهها از فروشگاههای اینترنتی خرید کنند و تاکسیهای اینترنتی سوار شوند. همه این خدمات روی شبکه ملی اطلاعات قابل ارائه هستند. آزمونی که طی یک هفته قطعی اینترنت در ایران شبکه ملی اطلاعات را در بوته آزمایش قرار داد و در بخشهایی این شبکه موفق و سربلند بیرون آمد، اما بخشهای دیگری از فضای مجازی همچون موتورهای جستوجوگر یا شبکههای اجتماعی در این آزمون سرافکنده بودند. با تمام اینها آمار و ارقام مختلفی درباره ضرر و زیان ناشی از قطع اینترنت از اینترنت جهانی اعلام میشود.
ضعف شبکه ملی و ضرر کسب و کارها
رضا الفتنسب، عضو هیئت مدیره اتحادیه کسبوکارهای فضای مجازی تعداد افراد شاغل در کسبوکارهایی که به طور رسمی در فضای مجازی فعالیت میکنند را ۷۰ تا ۸۰ هزار نفر میداند، این تعداد منهای افرادی است که هماکنون از طریق شبکههای اجتماعی مشغول به کار هستند. طبق آمار ۲۰۰ هزار فروشنده بر بستر شبکههای اجتماعی وجود دارد. نتبلاکس یک سرویس بینالمللی است که مشخص میکند قطعی اینترنت در کشورهای مختلف چقدر به اقتصادشان خسارت وارد میکند. محاسبه این سایت نشان میدهد چهار روز قطعی اینترنت در ایران مساوی است با ضرر یک میلیارد و ۴۷۸ میلیون دلار یا به عبارتی بیش از ۱۷هزار میلیارد تومان. اما نکته مهم اینجاست که در این بین کسبوکارهایی دچار ضرر و زیان احتمالی شدهاند که کار خود را روی اینترنت جهانی تعریف کردهاند! در حالی که هم اکنون در بسیاری از کشورهای دنیا همچون ژاپن، آلمان، کرهجنوبی، استرالیا و روسیه وابستگیشان را به اینترنت جهانی قطع کردهاند و از شبکه اطلاعات داخلی خودشان استفاده میکنند. پس اگر در کشورمان با قطع اینترنت جهانی دچار مشکل شدهایم این مشکل به برخی زیرساختهای شبکه ملی اطلاعات و همچنین توجیه نبودن کسب و کارهای اینترنتی برای فعالیت در بستر این شبکه است. سیدعلیرضا آلداوود، پژوهشگر فضای مجازی هم معتقد است: «اگر شبکه ملی اطلاعات داشتیم کسبوکارهای اینترنتی ۹۰۰ میلیارد تومان خسارت نمیدید.»
مشاغلی که کمتر آسیب دیدند
یکی از مشاغل وابسته به فضای مجازی که با قطع اینترنت کمترین آسیب را دیدند، تاکسیهای اینترنتی بودند. به گفته محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات حدود ۳ /۲ میلیون نفر راننده در تاکسیهای اینترنتی کار میکنند؛ افرادی که حدود ۱۰ میلیون مشتری دارند. وی تأکید میکند: «ما زیرساخت شبکه ملی اطلاعات را به شکلی طراحی و برنامهریزی کردیم که فعالیتهای اینترنتی داخلی وابسته به اینترنت بینالملل نباشد تا زیان مردم به کمترین میزان خود برسد.»
جهرمی همین مسیریابهای داخلی را مثال میزند که توانستهاند به خوبی فعالیت و با نمونههای مشابه خارجی خود رقابت کنند و امروز هم پاسخگوی نیاز کاربران هستند؛ هرچند ضعفهایی هم وجود دارد.