سرويس اقتصادی جوان آنلاين: جورج دبلیو بوش در سال ۲۰۰۳ میلادی به بهانه مقابله با سلاح‌های کشتار جمعی، جنگ عراق را آغاز کرد، اما جهانیان پس از پیدا نشدن این سلاح‌ها دریافتند که سلطه بر نفت عراق، مهم‌ترین دلیل آغاز آن جنگ بوده است. بعد‌ها امریکایی‌ها شعار آوردن دموکراسی به خاورمیانه را مطرح کردند. بازسازی عراق، شعار بعدی واشنگتن بوده، ولی این بازسازی پس از ویران کردن آن کشور به دست خود امریکایی‌ها، معنادار بود. مقابله با تروریسم، شعار بعدی کاخ سفید برای حضور در خاورمیانه بود، اما در عمل شاهد صدور تروریسم به سایر مناطق دنیا هستیم.
در شعار‌های رهبران امریکا معمولاً اشاره‌ای به موضوع نفت نمی‌شود. در صورتی که دیک چنی پس از انتخاب شدن به عنوان معاون رئیس‌جمهور امریکا در نخستین جلسه، نقشه میادین عراق را به حضار نشان داد که میان شرکت‌های نفتی بزرگ امریکا تقسیم شده بود. این اتفاق در فوریه سال ۲۰۱۱ میلادی و ماه‌ها پیش از حملات ۱۲ سپتامبر آن سال و دو سال پیش از ورود سربازان امریکایی به خاک عراق روی داده بود.
دونالد ترامپ در توییتی در سال ۲۰۱۳ میلادی نوشته بود: «من نمی‌توانم درک کنم که ما عراق را بدون نفت ترک کنیم.» سه سال بعد و پس از ورود به کاخ سفید، ترامپ در جمع فرماندهان پنتاگون اعلام کرد: «هیچ پیروزی‌ای بدون زخم به دست نمی‌آید. ما در جنگ عراق پیروز نشدیم، اما مسئله اصلی، کنترل نفت است.»
نشریه آکسیوس در سال گذشته اعلام کرد: «دونالد ترامپ پس از دیدار با حیدرالعبادی، نخست‌وزیر وقت عراق، کنترل نفت این کشور را در دست گرفته است. ترامپ به العبادی گفته که ما چند تریلیون دلار در جنگ عراق هزینه کرده‌ایم و همه در مورد سرنوشت نفت سخن می‌گویند.»
العبادی در آن نشست بهت‌زده به سخن ترامپ گوش داده و گفته که ما همکاری نزدیکی با شرکت‌های نفتی امریکایی داریم و بسیاری از غول‌های نفتی ایالات متحده، خواهان حضور در عراق هستند.
اینک ۱۶ سال پس از جنگ عراق، ترامپ در هفته‌های گذشته از حفاظت ارتش امریکا از میادین نفتی سوریه سخن می‌گوید. در واقع، پس از خروج هزار نظامی امریکایی از شمال سوریه، ارتش ترکیه این مناطق را تصرف کرد، اما ترامپ دستور داد ۹۰۰ سرباز امریکایی به اطراف میادین نفتی شمال شرق سوریه اعزام شوند.
ترامپ تهدید کرده که تلاش دیگران برای به دست آوردن این میادین نفتی ممکن است به برخورد نظامی و یک جهنم منجر شود. وی از ذخایر عظیم نفتی سوریه سخن می‌گوید.
ترامپ در سخنان خود به ناتوانی در به دست آوردن نفت عراق اشاره کرده و حفاظت از نفت سوریه را برنامه جدید ارتش امریکا اعلام نموده است. ترامپ افزود: «یک شرکت بزرگ امریکایی مثلاً اکسون موبیل یا یک شرکت دیگر، روانه سوریه خواهد شد و عملیات تولید را انجام خواهد داد.»
فرماندهان پیشین نظامی و متخصصان حقوق بین‌الملل هشدار داده‌اند که فروش نفت سوریه، نقض کنوانسیون ژنو به‌عنوان مهم‌ترین معاهده بین‌المللی حاکم بر جنگ‌ها است.
ژنرال باری مک کافری می‌گوید: «ترامپ برای سلطه بر میادین نفت سوریه، صد‌ها سرباز و خودروی زرهی را روانه این کشور کرده است. وی خواهان روزآمد کردن تأسیسات این میادین با کمک شرکت‌های امریکایی است، اما این اقدام، یک راهزنی آشکار است. اگر داعش شکست خورده است، کاخ سفید فاقد مجوز کنگره برای تداوم حضور در سوریه است.»
برت مک گورک، از مقامات ارشد پیشین دولت ترامپ در جنگ علیه داعش اظهار می‌دارد: «این نفت‌ها، چه دوست داشته باشیم یا نه، به مردم و دولت سوریه تعلق دارد.» روزنامه نیویورک تایمز که سخنان مک گورک را منتشر کرده، در ادامه می‌نویسد: «چگونگی تصرف میادین نفتی سوریه توسط رکس دبلیو. تیلرسون، وزیر خارجه پیشین ایالات متحده مورد بررسی قرار گرفت، اما وی معتقد بود راهی برای کنترل این مناطق وجود ندارد.»
مک گورک، دوشنبه هفته گذشته در بنیاد دفاع از دموکراسی اعلام کرد: «احتمالاً حقوقدانان جدیدی در کاخ سفید حضور دارند؛ چراکه رفتن یک شرکت نفتی امریکایی به سوریه و تولید و فروش این دارایی‌ها، غیرقانونی است.»
ترامپ در حالی برای سلطه بر نفت خاورمیانه روانه این منطقه شده که بی‌تردید اهداف دیگری نیز دارد. ترامپ معتقد است می‌تواند با ۹۰۰ سرباز، کنترل نفت شمال شرق سوریه را در دست بگیرد.
نشریه نیویورکر مقاله‌ای به قلم رابین رایت منتشر کرده که در آن آمده است: «تولید نفت سوریه تقریباً متوقف شده، اما در دوره اوج تولید، این کشور روزانه ۴۰۰ هزار بشکه نفت تولید می‌کرده است. تا پیش از جنگ داخلی، حدود ۲۵درصد هزینه دولت بشار اسد از این بخش تأمین می‌شده است، اما پس از هشت سال جنگ فرسایشی و حملات هوایی امریکا به تأسیسات نفتی اشغال شده توسط داعش، تولید نفت سوریه ۹۰ درصد کاهش یافته و به ۴۵ هزار بشکه در روز رسیده است.»
پس از حملات پهپادی اخیر به تأسیسات آرامکو، ترامپ باید یک نکته را دریافته باشد؛ تأسیسات نفتی، اهدافی به شدت آسیب‌پذیرند. نفت پس از استخراج، به شدت قابل اشتعال است. فاجعه آتش زدن چاه‌های نفتی کویت پس از آغاز جنگ نخست خلیج‌فارس را به خاطر آورید. نیمی از کشور کویت به آتش کشیده شد.
از سوی دیگر، نفت خام تولید شده باید روانه پایانه‌های صادراتی ساحلی یا یک پالایشگاه برای تبدیل به بنزین و گازوئیل و محصولات دیگر شود. برای انتقال نفت سوریه باید از خط لوله یا تریلر‌های نفتکش استفاده شود. این دو گزینه، اهدافی آسیب‌پذیر در برابر حملات شورشیان و مخالفان اقدامات کاخ سفید هستند.
اگر ترامپ فکر می‌کند با حضور اکسون موبیل یا هر شرکت نفتی دیگر در سوریه می‌تواند به پمپاژ و فروش نفت بپردازد، به شدت در اشتباه است، اما نکته مهم‌تر اینست که تلاش وی برای سلطه بر نفت سوریه، نشان‌دهنده ماهیت حقیقی خواسته‌هایش است. پرزیدنت تعهدی به حفاظت از متحدانش به ویژه کرد‌ها ندارد. هدف او از جنگ تنها چپاول نفت یک کشور جنگ‌زده در خطر فروپاشی است.
ترامپ تنها به یک چیز می‌اندیشد: پول
او به مسئولیت ریاست جمهور به فرصتی برای کسب سود توسط خانواده‌اش می‌نگرد. هم‌اینک نیز می‌خواهد با پنهان شدن پشت بدن‌های سربازان امریکا، بر نفت سوریه چنگ اندازد. ترامپ سرانجام جنگی را یافته که از نظرش ارزش خون دارد: جنگی بر پایه دزدی و سود.
به باتلاق سوریه خوش آمدید آقای پرزیدنت!
منبع: Salon
