سرویس ایران‌شهر جوان آنلاین: ناوگان حمل‌ونقل عمومی نه تنها کامل نیست، بلکه به دلیل نبود بودجه، جایگزین کردن خودرو‌های فرسوده هم به معضل این ناوگان افزوده شده است. اتوبوس‌ها و تاکسی‌های فرسوده در شبکه حمل‌ونقل عمومی در حال تردد هستند و علاوه بر افزایش مصرف سوخت، آلودگی و آلایندگی زیست شهری را به خطر انداخته‌اند. این موضوع نه تنها در پایتخت بلکه در سایر شهر‌های بزرگ نیز به یک معضل تبدیل شده و شبکه حمل‌ونقل عمومی را دچار مشکلات متعدد کرده است. در حقیقت می‌توان گفت: در شرایط کنونی آلودگی هوا و فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل عمومی نفس مسافران را به شمارش انداخته است.
طرح جایگزینی خودرو‌های فرسوده شاید وقتی دیگر
۳۶۰ هزار تاکسی در شهر‌های کوچک و بزرگ درحال جابه‌جایی مسافران درون شهری هستند. خودرو‌هایی که اکثراً عمر مفید خود را کرده‌اند و حالا در سن فرسودگی فقط در مسیر‌های ثابت برای جابه‌جایی مسافران حضور دارند. گرانی خودرو‌ها طرح جایگزینی تاکسی‌های فرسوده را با شکست مواجه کرده است. در این خصوص مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی‌های شهری کشور علت توقف این طرح را نبود تناسب اعتبارات و انباشت فرسودگی دانسته و گفته است این موضوع باعث شده است گمرک معوقات خود را به ایران خودرو نپردازد و در نتیجه شرکت خودروساز نیز پیش فاکتور صادر نکند و در حقیقت می‌توان گفت: اعتباری که هرساله در قانون بودجه برای نوسازی تاکسی‌ها تخصیص داده می‌شود، پاسخ انباشت فرسودگی را نمی‌دهد. این توقف تا اوایل سال ۹۷ ادامه داشت تا اینکه خرداد امسال زمزمه‌هایی به گوش رسید که قرار است شرکت خودروساز صدور پیش فاکتور را برای تعویض تاکسی‌های فرسوده آغاز کند، بنابراین، این طرح در اواسط خرداد دوباره به جریان افتاد، اما روند بسیار کندی را طی کرد.
سایه مشکلاتی که در زمینه تحریم و تغییرات ارزی در چند ماهه اخیر پیش آمد بر سر طرح نوسازی تاکسی‌های فرسوده نیز سنگینی کرد و در عمل می‌توان گفت: طرح نوسازی تاکسی‌ها دوباره متوقف شد.
گرانی قطعات خودرو و قیمت تمام شده خودرو که هر روز شاهد بالاتر رفتن آن هستیم موجب شده است خودروساز در نبود ثبات قیمت و افزایش هر روزه قیمت آن برای تحویل تاکسی‌های نو کوتاهی کند و در عمل شاهد توقف این طرح باشیم؛ طرحی که در حمل و نقل عمومی شهری، نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند و با نوسازی ناوگان تاکسیرانی به خصوص در کلانشهر‌ها می‌تواند به کاهش آلودگی هوا کمک کند.
قرار بود ۹۰ هزار تاکسی نوسازی شود
مرتضی ضامنی، مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور به خبرنگار ایرنا گفت: برای نوسازی ناوگان تاکسیرانی، بانک‌ها، گمرک و شرکت خودروساز و همچنین اتحادیه تاکسیرانی فرآیند اجرایی را برعهده دارند. وی تأکید کرد:برای نوسازی ناوگان تاکسیرانی قرار شد ۹۰ هزار تاکسی نوسازی شود و در این زمینه بانک‌های ملت، تجارت و پارسیان عهده‌دار واگذاری تسهیلات ۲۰ میلیون تومانی شدند. وی افزود: به مرور که این طرح نوسازی جلوتر رفت، در حوزه بانکی مشکلاتی به وجود آمد که در نهایت به توقف طرح نوسازی تاکسی‌ها منجر شد.
ضامنی گفت: اکنون وضعیت تحویل تاکسی‌های نو نسبت به چند ماه پیش هیچ تغییری نداشته است و در حال حاضر هم با افزایش ۱۱ میلیون تومانی قیمت خودرو‌های سمند و پژو ۴۰۵ احتمال توقف طرح نوسازی تاکسی‌های فرسوده قوت بیشتری می‌گیرد و به رغم افزایش قیمت، چشم انداز روشنی در تولید نداریم.
وی خاطرنشان کرد: امسال ۱۵۰ هزار دستگاه تاکسی فرسوده داریم. این میزان در سال ۹۸ به ۱۹۶ هزار دستگاه خواهد رسید و در سال ۱۴۰۰ هم ۲۴۵ هزار دستگاه تاکسی فرسوده در کشور خواهیم داشت که با توجه به اینکه هم اکنون ۳۶۰ هزار تاکسی فعال در کشور داریم شامل ۷۵ درصد از تاکسی‌ها خواهد شد. ضامنی بیان کرد: تا پایان سال ۹۶ حدود ۴ هزار و ۵۰۰ راننده تاکسی برای دریافت تاکسی نو ثبت نام کرده بودند. آن‌ها تمام فرآیند‌ها را برای تحویل خودرو‌های خود انجام دادند و منتظر صدور پیش فاکتور بودند. فقط هزار و ۵۰۰ نفر از آن‌ها خودروهایشان را تحویل گرفتند و ۳ هزار نفر به رغم اینکه تمام فرآیند تحویل خودرو را انجام داده‌اند همچنان منتظر هستند.
اتوبوس‌های فرسوده در شبکه حمل‌ونقل عمومی
به نظر می‌رسد وضعیت ناوگان اتوبوسرانی شهر تهران از حالت هشدار خارج شده و به شرایط اضطراری خود رسیده است. آنطور که مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران در گذشته اعلام کرده بود: هر ماه ۷۶ دستگاه اتوبوس در شهر تهران به سن فرسودگی می‌رسند، این در حالی است که هر سه ماه چیزی حدود ۲۰۰ دستگاه اتوبوس از چرخه خدمات‌رسانی کنار گذاشته می‌شوند.
برآورد‌های کارشناسان حوزه حمل‌ونقل نشان می‌دهد در شرایط کنونی تهران به ۱۱ تا ۱۳ هزار دستگاه اتوبوس تازه نفس نیاز دارد و حتی ناوگان کنونی شهر تهران نیز کفاف میزان استقبال پایتخت‌نشینان را برای استفاده از این مدل حمل و نقل نمی‌دهد. با وجود شرایط بحرانی که اکنون شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران با آن مواجه است، اما برای آنکه سیستم خدمات‌رسانی به شهروندان مختل نشود، معاینه فنی اتوبوس‌ها در اولویت برنامه‌های این مجموعه قرار دارد. طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده در حال حاضر به اتوبوس‌های فاقد معاینه فنی اعم از گازسوز یا دیزلی اجازه تردد در شهر داده نمی‌شود و طبق برنامه‌ریزی‌ای که از ابتدای سال تاکنون انجام شده است ۹۰ درصد اتوبوس‌های سازمان اتوبوسرانی دارای برگه معاینه فنی هستند. همچنین رئیس شورای عالی استان‌ها در انتقاد به بودجه سال ۹۸ شهرداری‌ها گفت: متأسفانه سهم شهرداری‌ها از بودجه کاهش یافته و این در حالی است که دولت حتی سهم خود را در خصوص یارانه بلیت اتوبوس و مترو پرداخت نکرده است. مرتضی الویری در سیزدهمین اجلاس شورای عالی استان‌ها اظهار داشت: شورای عالی استان‌ها و خانواده مدیریت شهری با مشکلات مالی مواجه هستند و این مشکلات در شهر‌های کوچک دیده می‌شود و در بسیاری از این شهر‌ها سهم شهرداری‌ها پرداخت نمی‌شود.
وی افزود: باید ۳۲۰۰ میلیارد تومان بر اساس مصوبه هدفمندی یارانه‌ها از بخش فرآورده‌های سوخت به شهرداری‌ها اختصاص می‌یافت که این موضوع حل شده است و متأسفانه در بودجه سال ۹۸ نیز این موضوع دیده نشده است.
